%0 Journal Article %T مصحف معظم: فرضیاتی درباره کاتب و زمان کتابت قرآن بایسنقری %J نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی %I دانشگاه تهران دانشکدگان هنرهای زیبا %Z 2228-6039 %A صحراگرد, مهدی %D 2022 %\ 05/22/2022 %V 27 %N 1 %P 41-50 %! مصحف معظم: فرضیاتی درباره کاتب و زمان کتابت قرآن بایسنقری %K قرآن بایسنقری %K قرآن‌نگاری %K قلم محقق %K دورة تیموری %K عمراقطع %K کتابخانة آستان قدس رضوی %R 10.22059/jfava.2021.327058.666742 %X در برخی از موزه‌ها و مجموعه‌های جهان برگ‌هایی از قرآنی عظیم نگهداری می‌شود که به قرآن بایسنغری مشهور است. به سبب پراکندگی برگ‌های این قرآن و در دست نبودن اسناد و مدارک موثق کافی تقریبا هیچ یک از تحقیقات انجام شده به شناخت روشن و متقنی از کاتب، زمان تولید و انگیزة تهیة این مصحف نرسیده است. آخرین اظهار نظر مورد توافق عموم محققان بر پایة گزارشی از قاضی احمد قمی، انتساب خط نسخه به عمر اقطع، خطاط اوایل عصر تیموریان است. در حال حاضر حدود 65 برگ از این قرآن در مجموعة آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که تحقیق بر آنها نکاتی تازه دربارة خط این مصحف دربردارد. این مقاله پس از بررسی مختصر ویژگی‌های نسخه‌شناسانه این برگ‌ها به تحلیل و تدقیق در خط نسخه پرداخته و نشان می­دهد در این نسخه دست کم سه دست­خط متفاوت اما بسیار نزدیک به کار رفته است. همچنین از مقایسه این دست­خط ­ها با قطعه­ای رقم­دار از عمراقطع مشخص می­شود هیچ­یک از آنها نمی­تواند خط عمراقطع باشد. از نتایج دیگر زمان احتمالی تهیة نسخه، نیمة نخست سدة نهم، و به طور دقیق­تر بین 823-832ق (زمان حضور غیاث­الدین جمشید کاشانی در سمرقند) است و نقش الغ بیگ در حمایت از نسخه بسیار پررنگ می­نماید. %U https://jfava.ut.ac.ir/article_87495_cb90180973f13983997f3170bd0db63c.pdf