ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی نظریه انتقادی در گفتمان هنر اجتماعی-سیاسی پستمدرن
طرح مواضع پستمدرنیسم و نظریهانتقادی در جامعه قرن بیستمی، ابعاد جدیدی در رویکرد تفکر انتقادی بهوجود آورد. تأثیری که نظریهانتقادی بر اندیشه سیاسی، فرهنگی و جامعهشناسی در نقد و دگرگونساختن جامعه مطرحکرد، موضعی مقابل شرایط سلطه و سرکوب بود. از سویی پستمدرن، نگرش انتقادی به مدرن در همه ابعاد است؛ این دو جریان، حرکتی به سوی نوع جدیدی از جامعه عقلانی را ایجاد کردند. از آنجایی که هنر نمود روح دوران در جوامع است، در دوران معاصر با نگرشی نقادانه، شیوه بازتولید هنری را در عصر پسامدرن معرفی مینماید که معرف سیر تحولات جوامع در کنش اجتماعی تحتعنوان هنر متعهد است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای در تلاش است تا با این فرض که نمونههای هنرِانتقادی که با ایجاد آگاهی و بیداری اجتماعی در پی عدالتاجتماعی در برابر نظام سلطه در جوامع معاصر است، هنر متعهد را با درنظرداشتن شیوه انتقادی هنر پستمدرن و نظریهانتقادی (قرائت هورکهایمر و آدورنو) مطالعه کند. بنابراین میتوان نتایج را براساس تحلیل نمونههای هنر در حیطه بیان اجتماعی و سیاسی بدینصورت تبییننمود: هنرِانتقادی در نگرش اجتماعی-سیاسی نمود بیان اعتراضی-اجتماعی هنر با ویژگیهای پستمدرن است که با مطرحشدن صدای مخالف و زیر سئوالبردن ساختار قدرت، بیانگر شکل تحققیافته نظریهانتقادی است.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76334_503daf21bb09d87b978246734b5f798d.pdf
2020-05-21
5
16
10.22059/jfava.2018.244050.665776
پسامدرن
نظریهانتقادی
هنر اجتماعی
هنر سیاسی
محبوبه
طاهری
taheri1365ma@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری پژهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران.
LEAD_AUTHOR
عفت السادات
افضل طوسی
afzaltousi@alzahra.ac.ir
2
دانشیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران.
AUTHOR
حسینعلی
نوذزی
h.a.nozari@gmail.com
3
استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، تهران
AUTHOR
آشوری، داریوش (1387)، دانشنامه سیاسی، چاپ شانزدهم، مروارید، تهران.
1
ارشاد، محمدرضا و عبادیان، محمود (1387)، پرونده هنر و سیاست: هنر در ذات خود متعهد است (هنر سیاسی)، خردنامه همشهری، شماره 27، کد مطلب: 258196.
2
استلابراس، جولیان (1388)، هنر معاصر، ترجمه احمدرضا تقاء، ماهی، تهران.
3
استندلی، فرد ال (1394)، تکثرگرایی فرهنگی، فرهنگ اندیشه انتقادی: از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراستار مایکل پین، ترجمه پیام یزدانجو، چاپ پنجم، مرکز، تهران.
4
بشیریه، حسین (1381)، تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم؛ اندیشههای مارکسیستی، چاپ اول، نی، تهران.
5
بوین، روی و رطانسی، علی (1388)، پستمدرنیسم و جامعه: نظریه و سیاست جامعه، پستمدرنیته و پستمدرنیسم (تعاریف- نظریات و کاربستها)، مترجم حسینعلی نوذری، چاپ سوم، انتشارات نقش جهان، تهران.
6
دابی، مدهو (1394)، جنبش هنرهای سیاهان، فرهنگ اندیشه انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراسته مایکل پین، ترجمه پیام یزدانجو، انتشارات مرکز، تهران.
7
رشیدیان، عبدالکریم (1394)، فرهنگ پسامدرن، نی، تهران.
8
رفیعپور، فرامرز (1387)، آناتومی جامعه، چاپ پنجم، شرکت سهامی انتشار، تهران.
9
رنجبر، ایرج و غلامی، سمیرا(1394)، اخلاق و سیاست در اندیشه مکتب فرانکفورت، پژوهش سیاست نظری، شماره18، صص 49-77.
10
فرکلاف، نورمن (1379)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایستهپیران؛ شعبانعلی بهرامپور؛ رضا ذوقدار مقدم؛ رامین کریمیان؛ پیروز ایزدی؛ محمود نیستانی؛ محمدجواد غلامرضاکاشی، ویراستاران محمد نبوی؛ مهران مهاجر، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، تهران.
11
کانور، استیون (1394)، پسامدرنیسم، فرهنگ اندیشه انتقادی: از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراستار مایکل پین، ترجمه پیام یزدانجو، چاپ پنجم، مرکز، تهران.
12
کرسمیر، کارولین (1387)، فمینیسم و زیباییشناسی، ترجمه افشنگ مقصودی، گلآذین، تهران.
13
کوثری، مسعود (1389)، گرافیتی به منزله هنر اعتراض، جامعهشناسی هنر و ادبیات، شماره1، صص65-102.
14
کولاکوفسکی، لشک (1387)، جریانهای اصلی در مارکسیسم، ترجمه عباس میلانی، جلد سوم، اختران، تهران.
15
لوسیاسمیت، ادوارد (1381)، مفاهیم و رویکردها در آخرین جنبشهای هنری قرن بیستم، ترجمه علیرضا سمیعآذر، چاپ دوم، نظر، تهران.
16
ملپس، سایمن و ویک، پاول (1394)، درآمدی بر نظریهانتقادی، ترجمه گناز سرکارفرشی، سمت، تهران.
17
مکاریک، ایرنا ریما (1393)، دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر؛ محمد نبوی، آگه، تهران.
18
میلر، پیتر (1384)، سوژه، استیلا و قدرت، ترجه نیکو سرخوش، چاپ دوم، نی، تهران.
19
نایجل، واریرتن (1387)، چیستی هنر، ترجمه مهتاب کلانتری، نی، تهران.
20
نوذری، حسینعلی (1394)، نظریهانتقادی مکتب فرانکفورت، چاپ سوم، آگه، تهران.
21
نوابخش، مهرداد و کریمی فاروق (1388)، واکاوی مفهوم قدرت در نظریات میشل فوکو، مطالعات سیاسی، شماره3، صص 49-64.
22
وارد، گلن(1393)، پستمدرنیسم، ترجمه قادر فخر رنجبری؛ ابوذر کرمی، ماه، تهران.
23
Bolanos, Paolo A (2007), The Critical Role of Art, Adorno between Utopia and Dystopia. kritike Vol.1, No.1, pp. 25-31.
24
Hill, John (1998), Film and Postmodernism, in The Oxford Guide to Film Studies, ed. John Hill, Oxford University Press, New York,
25
Rush, Fred (2006), Introduction, The Cambridge Companion to critical theory, ed. Fred Rush, Cambridge University Press, ISBN-10: 0521016894 & ISBN-13: 9780521016896, New York.
26
Sandler, Irving (1996), Art of the Post Modern Era, Harper Collins, ISBN-13: 978-0813334332, New York.
27
W. Kluszczyński, Ryszard (1999), Artyści pod pręgierz, krytycy sztuki od kliniki psychiatrycznej czyli najnowsze dyskusje wokół sztuki krytycznej w Polsce, Exit Nowa Sztuka w Polsce, No.4 (40), pp.2074-2081.
28
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ساختار و گونه روایی داستان بعثت پیامبر (ص) در ادبیات و نگارگری بر اساس نظریه ژپ لینت ولت
ولت، روایت را ابزار مشترک بیان در گونه های مختلف ادبی و هنری؛ دربرگیرنده سه موقعیت: راوی، کنشگر و مخاطب میداند. به زعم او، از تقابل میان راوی و کنشگر، دو گونه روایت همسان و غیرهمسان با زیرمجموعهها و الگوهای روایتی ویژهای شکل میگیرد. تاکنون این نظریه تنها در آثار ادبی بررسی شده، پس مقاله حاضر، گونههای روایی و طرح ساختاری نظریه ولت را همزمان در اشعار و نگارههای داستان بعثت پیامبر مدنظر قرار میدهد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، نحوه گردآوری مطالب کتابخانهای است و اشعار عطار، ژولیده، ریلکه و نگارههای جامعالتواریخ، مجمع التواریخ و سیره النبی، انتخاب شد. فرضیه پژوهش تاییدی بر گفته ولت است که روایت را مختص متون ادبی ندانسته، بلکه تحلیل هنرهای گوناگون چون نگارگری را امکانپذیر میسازد. نتیجه آنکه، شعر ندای محمد، ریلکه، از نوع روایت ناهمسان، با گونه متن نگار و زاویه دید صفر است. در اشعار عطار و ژولیده نیشابوری، زاویه دید صفر و ابیات ابتدا از نوع ناهمسان و متن نگار است که در ادامه به روایت همسان کنشگر تغییر میکند. تمامی تصاویر از نوع ناهمسان، گونه روایتی از نوع کنشگر با زاویه دید بیرونی است.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76335_0d4ef4a0d4dd6dbdc040a96196f58edf.pdf
2020-05-21
17
24
10.22059/jfava.2020.261554.665983
داستان بعثت پیامبر (ص)
روایت شناسی
ژپ لینت ولت
گونه های روایی
نگارگری روایی
زهره
مرادی
zohrehmoradi1358@gmail.com
1
دانشگاه هرمزگان
LEAD_AUTHOR
اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، فردا، اصفهان.
1
انوشه، حسن (سرپرست) (1376)، دانشنامه ادب فارسی، جلد دوم، سازمان چاپ و انتشارات، تهران.
2
تولان، مایکل (1386)، روایت شناسی، درآمدی زبان شناختی– انتقادی، مترجم: سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، سمت، تهران.
3
داد، سیما (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، مروارید، تهران.
4
دوانی، علی (1389)، تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت، جامعه مدرسین حوضه علمیه، قم.
5
ریلکه، ماریا راینر(1383)، دعوت محمد(ص)، مترجم: شرف الدین خراسانی، بخارا، شماره 35، ص 130.
6
ژولیده نیشابوری (1375)، دیوان اشعار ژولیده نیشابوری، مفید، تهران.
7
طباطبایی، محمد حسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمد باقر موسوی، جلد بیستم، جامعه مدرسین حوضه علمیه، قم.
8
طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القران، مصححان، هاشم رسولی، فضل الله یزدی طباطبایی، ناصر خسرو، تهران.
9
عباسی، علی (1381)، گونههای روایتی، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 33، صص 51- 74.
10
عباسی، علی (1385)، دورنمای روایتی، پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 1، صص 75- 91.
11
عطار نیشابوری، فریدالدین (1374)، اسرارنامه، تصحیح صادق گوهرین، بی تا، تهران.
12
لینت ولت، ژپ (1390)، رسالهای در باب گونه شناسی روایت و نقطه دید، مترجم: علی عباسی و نصرت حجازی، علمی فرهنگی، تهران.
13
محمدی، محمد هادی و علی عباسی (1381)، صد ساختار یک اسطوره، چیستا، تهران.
14
مکارم شیرازی، ناصر (1382)، برگزیده تفسیر نمونه، محقق احمد علی بابایی، جلد پنجم، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
15
مکاریک، ایرناریما (1388)، دانشنامه نظریه های ادبی معاصر، مترجم: مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ سوم، آگه، تهران.
16
وبستر، راجر (1382)، پیش درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، مترجم: الهه دهنوی، سپیده سحر، تهران.
17
http://kilyos.ee.bilkent.edu.tr/~history/ottoman33.html
18
https://www.metmuseum.org/learn/educators/lesson-plans/islam-and-religious-art
19
https://www.muslimworldtoday.org/images_prophet_muhammad_islamic_art_history_clan_ibn_saud_took_muslims_hostage
20
ORIGINAL_ARTICLE
قرابتهای سبکشناختی و ساختاریِ پرترههای سلطنتی و عامیانه در عصر قاجار
نقاشی قاجار دارای مضامین گوناگون و بدیعی است که بهترین نمود آن در مکتب «پیکرنگاری درباری» جای دارد. این پرترههای درباری، در یک تقسیمبندی کلی، مشتمل بر سه حالت ایستاده، نشسته و سوارهاند. در این بین، تکچهرههای نشسته بهلحاظ ساختار فیزیکی و طرز ایستایی دارای مشخصاتی هستند که بعدتر در حوزهی شمایلنگاری یا پیکرنگاری عامیانه جلوهگر میشوند. اما بازنمایی این چهرهنگارههای سلطنتی در حیطهی غیردرباری با پرسشهایی همراه است؛ از جمله اینکه قرابتهای سبکشناختی و ساختاریِ پرترههای سلطنتی در تطبیق با نمونههای عامیانهی قاجاری چیست؟ و دیگر آنکه نحوهی نمایش وضع بدن و پیکربندیها، بهخصوص در حالت نشسته، تابع چه معیارهایی است؟ نتایج پژوهش حاضر که به روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی انجام گرفته مبیّن آن است که پیکرنگاری درباری و چهرهپردازی عامیانه، با محوریت شاکلهی انسانی و توسّل به خیالیسازی و آرمانگرایی، در واقع نشان از استمرار یک سبک با دو موضوع متفاوت دارند. بهطوری که پیکرهای ترسیمشده شخصیتپردازی شده و سوژه حضور خود را بر فضای کار تحمیل میکنند. در پرترههای عامیانه، طرز نشستنها (عموماً دوزانو) با ویژگیهایی چون تشخّص، تفرّد و تمایز سوژه مشخص گشته و مؤلفههایی چون بازوان ستبر، سینهی فراخ و کمر باریک از ترکیب پیکرها حذف میشود و بدین وسیله وجههی شاهانهی آثار تقلیل مییابد.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76336_9e7ce409e15cd08d30b3ef402fd078c5.pdf
2020-05-21
25
36
10.22059/jfava.2018.254322.665894
نقاشی قاجار
پیکرنگاری درباری
پرترههای سلطنتی
پیکرنگارههای عامیانه
ساختار و سبکشناسی
علیرضا
بهارلو
alireza_baharloo5917@yahoo.com
1
دانشجو / تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
محمد کاظم
حسنوند
mkh@modares.ac.ir
2
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
محمد
خزایی
khazaiem@modares.ac.ir
3
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
آدامووا، آ. ت (1386)، نگارههای ایرانی گنجینهی آدامووا (سدهی پانزدهم تا نوزدهم میلادی)، ترجمهی زهره فیضی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
1
آژند، یعقوب (1391)، اسماعیل جلایر، از مجموعهی «گلستان هنر» (3)، نشر پیکره، تهران.
2
آژند، یعقوب (1395)، نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران)، ج2، چاپ سوم، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، تهران.
3
آشوری، داریوش (1392)، فرهنگ علوم انسانی، چاپ اولِ ویراست سوم، نشر مرکز، تهران.
4
آغداشلو، آیدین (1376)، آقا لطفعلی صورتگر شیرازی، گردآوری و تصویر: جاسم غضبانپور، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
5
الگار، حامد (1369)، دین و دولت در ایران (نقش عالمان در دورهی قاجار)، ترجمهی دکتر ابوالقاسم سری، چاپ دوم، انتشارات توس، تهران.
6
پاکباز، رویین (1386)، دایرهالمعارف هنر، چاپ ششم، نشر فرهنگ معاصر، تهران.
7
پاکباز، روئین (1395)، «زایش سنّت، نمایش تجدّد»، درجستوجوی زمان نو (درآمدی بر تاریخ انتقادی هنر معاصر ایران)، گردآوری: ایمان افسریان، حرفهی هنرمند، تهران.
8
پاکباز، رویین (1392)، فرهنگ اصطلاحات هنری و اعلام هنرمندان، با همکاری توکا ملکی، چاپ دوم، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
9
پاکباز، رویین (1385)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چاپ پنجم، انتشارات زرین و سیمین، تهران.
10
جلالی جعفری، بهنام (1382)، نقاشی قاجاریه (نقد زیباییشناسی)، انتشارات کاوش قلم، تهران.
11
دلزنده، سیامک (1395)، بررسی انتقادی تحولات تصویری هنر ایران، چاپ و نشر نظر، تهران.
12
رابینسون، ب. و. (1379)، «نقاشی ایرانی در دورهی قاجار»، اوجهای درخشان هنر ایران، زیر نظر ریچارد اتینگهاوزن و احسان یارشاطر، ترجمهی هرمز عبداللهی و رویین پاکباز، انتشارات آگاه، تهران.
13
سودآور، ابوالعلاء (1380)، هنر دربارهای ایران، ترجمهی ناهید محمدشمیرانی، نشر کارنگ، تهران.
14
شهکلاهی، فاطمه؛ میرزاابوالقاسمی، محمدصادق (1395)، بررسی تنوع پیکرهها و تناسبات انسانی در آثار کمالالدین بهزاد، مجلهی نگره، شماره 39، صص 99-90.
15
فالک، اِس. جِی (1393)، شمایلنگاران قاجار، ترجمهی علیرضا بهارلو، نشر پیکره، تهران.
16
لوسی اسمیت، ادوارد (1391)، فرهنگ اصطلاحات هنری، ترجمهی فرهاد گشایش، چاپ سوم، انتشارات مارلیک، تهران.
17
مرزبان، پرویز و معروف، حبیب (1392)، فرهنگ مصور هنرهای تجسمی (معماری، پیکرهسازی، نقاشی)، انتشارات سروش، تهران.
18
مهاجری، عباسعلی (1391)، فرهنگ هنر، نشر دانشیار، تهران.
19
میرزاییمهر، علیاصغر (1386)، نقاشیهای بقاع متبرکه در ایران، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
20
Barry, Michael (2004), Figurative Art in Medieval Islam: And the Riddle of Bihzad of Herat (1465-1535), Foreword by Stuart Cary Welch, Flammarion, France.
21
Diba, S. Layla (1998), Images of Power and the Power of Images,Royal Persian Paintings: The Qajar Epoch 1785-1925. Edited by Layla S. Diba and Ekhtiar, Maryam, London and New York: I. B. Tauris.
22
Fehervari, Geza et al (2005), The Iconography of Islamic Art, Edited by Bernard O'Kane, The American University in Cairo Press, Egypt.
23
Raby, Julian (1999), Qajar Portraits (Figure Paintings from Nineteenth Century Persia), Azimuth Editions in Association with Iran Heritage Foundation, I. B. Tauris.
24
Robinson, B. W (1992), Qajar Iran (Political, Social, and Cultural Change 1800-1925), Edited by Edmond Bosworth and Carole Hillenbrand, Mazda Publishers, Costa Mesa, California U.S.A.
25
Robinson, B. W (1993), Studies in Persian Art, Vol. 1, Pindar Press, London.
26
Roxburgh, David J (2017), Painting after Photography, Technologies of the Image (Art in 19th-Century Iran). Edited by David J. Roxburgh & Mary McWilliams, Yale University Press, New Haven and London.
27
Soucek, Priscilla (2000), The Theory and Practice of Portraiture in the Persian Tradition, Muqarnas, Vol. 17, pp. 97-108.
28
www.harvardartmuseums.org
29
www.pinterest.com
30
www.sothebys.com
31
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقش الهام و اقتباس در اصالت آثار هنرهای تجسمی
مسئلهی اصالت آثار هنری در تاریخ هنر و دوران معاصر از اهمیت ویژهای برخوردار بودهاست. امروزه بازگشت به سنتهای گذشته، ضرورت درک مفهوم اصالت را در ارتباط با مباحثی چون الهام و اقتباس در آثار هنرهای تجسمی بیشتر کردهاست. این مقاله با هدف تبیین جایگاه و نقش اصالت در هنرهای تجسمی، سعی در پاسخ به این پرسش دارد که آیا هنرمند با الهام و اقتباس از دیگر آثار هنرهای تجسمی میتواند اصالت هنری آثار خویش را حفظ کند؟ مسئلهی دیگر نقش خلاقیت فردی هنرمند در اصالت بخشیدن به آثارش است. با نتایج بهدست آمده در پژوهش، الهام و اقتباس درصورتی که با رعایت اصول و آگاهی صحیح و مبتنی بر خلاقیت هنرمند به بیانی فردی و خلاقانه دست یابد، خدشهای به اصالت اثر وارد نمیکند، همچنین اثر جدید میتواند اصالت جدیدی بیابد. تقسیمبندی اصالت اثر به اصالت مطلق و نسبی در دوره معاصر میتواند درک و حفظ مفهوم اصالت را ممکن سازد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای منابع اینترنتی انجام شده است، سعی شده با پرداختن به مفاهیم اصالت، الهام و اقتباس بهطور جداگانه و با مطالعه نمونه آثاری از هنرمندان، نقش این مباحث را در رابطه با اصالت اثر هنری مورد پژوهش قرار دهد.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76337_0e8798250fdb5a8680e7e282a94f215b.pdf
2020-05-21
37
46
10.22059/jfava.2019.280914.666210
الهام"
اقتباس"
اصالت"
هنرهای تجسمی"
اثر هنری"
ادهم
ضرغام
azargham@ut.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
آذین
یوسفیانی
azin.yousefiani@gmail.com
2
پردیس هنرهای زیبا - دانشگاه تهران- ایران- تهران
AUTHOR
احمدی علیایی، سعید و محمودی، فتانه (1394)، جهانهای اثرگذار در تکوین اثر هنری: تاریخ جامعه، تاریخ هنر، تاریخ هنرمند"، فصلنامهی تخصصی نقد ادبی، شماره 29، صص 52-31، دسترسی روی (Url 8).
1
انصاری، باقر (1386)، شرایط اثر قابل حمایت، نشریه تحقیقات حقوقی، شماره 45، صص 151-97.
2
جعفری، علی (1393)، بررسی حقوقی ضابطه ی اصالت آثار ادبی و هنری، فصلنامهی دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 65، صص 36-15.
3
خیری، محمد (1389)، اقتباس برای فیلمنامه(پژوهشی در زمینهی اقتباس از آثار ادبی برای نگارش فیلمنامه) ، نشر سروش، چاپ سوم، تهران.
4
داتون، دنیس و لسینگ، الفرد (1389)، آثار جعلی و تقلبی، ترجمه نیما ملکمحمدی، نشر متن، چاپ اول، تهران.
5
دهخدا، علیاکبر (1339)، لغتنامه دهخدا، نشر دانشگاه تهران، چاپ اول، جلد اول، تهران.
6
ریختهگران، محمدرضا (1382)، پرسشی از دکتر محدرضا ریختهگران: الهام در هنر، نشریه بیناب (سوره مهر)، شماره 3 و4، صص 201-196.
7
زرکلام، ستار (1387)، حقوق مالکیت ادبی و هنری، نشر سمت، چاپ دوم، تهران.
8
زرینکوب، عبدالحسین (1369)، نقد ادبی، نشر امیرکبیر، چاپ چهارم، تهران.
9
سمیعآذر، علیرضا (1388)، اوج و افول مدرنیسم، نشر نظر، چاپ اول، تهران.
10
شبیری، سیدحسن (1389)، پیشنویس لایحه ی قانون جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مجاور، نشر شورای عالی اطلاع رسانی، چاپ اول، تهران.
11
شبیف، ریچارد (1383)، دایرهالمعارف زیباییشناسی، "اصالت در هنرهای بصری"، ترجمه احمد صبوری، ویراسته جرج کلی، مؤسسه فرهنگی گسترش هنر، مرکز مطالعات و تحقیقات هنری، تهران.
12
شهبا، محمد و شهبازی، غلامرضا (1391)، تاریخ، اقتباس و تصاحب در سینما، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 17، شماره 2، صص 24-15.
13
شولتز، دوان پی و شولتز، سیدنی آلن (1370)، تاریخ روان شناسی نوین، ترجمه علی اکبر سیف و دیگران، نشر رشد، چاپ اول، تهران.
14
صفائی، سیدحسن (1375)، مقالاتی درباره ی حقوق مدنی و تطبیقی، نشر میزان، چاپ اول، تهران.
15
عمید، حسن (1358)، فرهنگ فارسی عمید، نشر امیرکبیر، چاپ سیزدهم، تهران.
16
لگنهاوزن، محمد (1384)، نقدی بر «اخلاق اصالت»، ترجمه منصور نصیری، نشریه راهبرد، شماره 35، صص 450-420.
17
میرشاه ولد، مینو (1388)، در باب هنر اقتباس، نشریه فرهنگ و هنر نمایش، شماره 119و 120، صص 21-19.
18
هاکسلی، الدوس (1336)، نبوغ، هنر، الهام، ترجمه جلال نعمتاللهی، نشریه سخن، شماره 12، صص 1192-1188.
19
یانگ، جیمز اُ (1388)، هنر و شناخت، ترجمه هاشم بناءپور، بهاره آزاده سهی، ارشیا صدیق، نشر شادرنگ، چاپ اول، تهران.
20
یونگ، کارل گوستاو (1352)، انسان و سمبولهایش، ترجمه اوطالب صارمی، نشر امیرکبیر، چاپ اول، تهران.
21
Benjamin, Walter (1989), Berliner kindheit um neunzehnhundert, (edited by rolf tiedemann and hermann sschweppenhauser), Suhrkamp, Frankfurt.
22
Bertand, Andre (1999), Le droitd auteur et droits voisins, 2eme.ed, Dalloz, Paris.
23
Chilvers, Ian & Glaves-Smith, John eds. (2009), Dictionary of Modern and Contemporary Art, Oxford University Press, Oxford.
24
Young, J. O (2010), Cultural apprppriation and the arts, Wiley-Blackwell, Oxford.
25
URL 1: https://www.wadsworthshop.org, Salvador Dalí, Apparition of Face and Fruit Dish on a Beach (accessed: 1397/5/1, 10:30).
26
URL 2: https://www.saatchigallery.com, artists, zhang_xiaogang (accessed: 1396/2/28, 11:00).
27
URL 3: https://www.comuseum.com, painting, masters, zhang-daqian (accessed: 1396/2/28, 21:00).
28
URL 4: https://www.artnet.com, artists,vik- muniz (accessed:1397/02/24, 17:00).
29
URL 5: https://www.artnet.com, artists, yue-minjun (accessed: 1396/3/17, 10:00).
30
URL 6: https://www.tate.org.uk,art,art-terms,appropriation (accessed:1397/02/24, 18:00).
31
URL 7: https://www.tate.org.uk, neo-geo (accessed:1397/02/24, 16:00).
32
URL8: https://www. lcq.modares.ac.ir (accessed: 1396/1/17, 12:00).
33
منابع تصویری
34
https://www.artlinkart.com, Xu Changchang (accessed: 1396/2/28, 21:00).
35
https://www.artnet.com, artists, yue-minjun- vik-muniz- sherrie-levine (accessed: 1396/3/17, 10:00).
36
https://www.artsy.net, article,artsy-editorial-robert-rauschenberg-erased-de-kooning
37
https://www.comuseum.com, painting, masters, zhang-daqian (accessed: 1396/2/28, 21:00).
38
(accessed:1397/04/16, 12:00).
39
https://www.guyhepner.com, product,sunday-la-grande-jatte-georges-seurat-vik-muniz
40
(accessed:1397/02/24, 19:00).
41
https:// www.kunzt.gallery, Yue Minjun (accessed: 1396/12/08, 15:00).
42
https://www.saatchigallery.com, artists, zhang_xiaogang (accessed: 1396/2/28, 11:00).
43
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه تطبیقی بانددِسینه های فرانسه و بلژیک از لحاظ بصری
بانددِسینه (معادل فرانسوی کمیکاستریپ) ابتدا در فرانسه و بلژیک متولد شد. باندِدسینهها به مرور، موفق به خلق قهرمانانی منحصربهفرد شدند که نوجوانان سراسر جهان را تحت تاثیر خود قرار دادند. عوامل بصری هوشمندانهی بسیاری مورد استفادهی هنرمندان این آثار قرار گرفتهاند که هدف از تحقیق پیش رو، واکاوی این عوامل در برترین بانددسینهها در جهت شناخت بهتر عوامل موفقیت و شکست این آثار و نهایتاً بهکارگیری این عوامل در کمیکاستریپهای داخلی است. سوال اصلی این پژوهش در این راستاست که چه تفاوتها و شباهتهای بصری میان آثار این دو کشور وجود دارد؟ همچنین این آثار در گذر زمان از لحاظ بصری دستخوش چه نوع تغییراتی شدهاند؟ اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با ستفاده از اسناد و منابع کتابخانهای گردآوری شده و با روش تحقیق تحلیلی و قیاسی به این نتیجه دست یافته که باندِدسینههای فرانسوی و بلژیکی از لحاظ بصری، بسیار به یکدیگر شباهت دارند و تفکیک آنها گاهی بسیار سخت مینماید. از آنجایی که آثار فرانسوی مقدم بر بلژیکی خلق شدهاند، همواره منبع الهامی برای بانددسینههای بلژیکی محسوب میشدهاند. به همین خاطر آثار فرانسوی، مقدمهی بانددِسینه و آثار بلژیکی نقطهی اوج آن است. در نهایت همین موضوع منجر به پیشرفت آثار بلژیکی و بدست آوردن عنوان کشور تولیدکننده بانددسینه در جهان شدهاست.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76338_51d6838e37a3dfb7ead40c5164942561.pdf
2020-05-21
47
60
10.22059/jfava.2019.254600.665898
بانددسینه
کمیکاستریپ
بانددسینههای فرانسه
بانددسینههای بلژیک
مصطفی
گودرزی
goudarzi40@gmail.com
1
دانشگاه تهران. پردیس هنرهای زیبا . دانشکده هنرهای تجسمی . دانشیار . دکترای نقاشی
LEAD_AUTHOR
یاسمن
امامی
yassamanema@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد تصویرسازی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
رزاقی، سعید (1386/ب)، راز ماندگاری تنتن، کیهان کاریکاتور، شماره 185 و 186، صص62 تا 67.
1
رزاقی، سعید (1395)، پدر پینما؟!!منِ منِ کلهگنده، کیهان کاریکاتور، 2952، صص 16 تا 19.
2
شجاعی، طباطبایی (1375)، تنتن و اسپیرو حاکمان بیرقیب کمیکاستریپ، کیهانکاریکاتور، شماره 49 و 50، صص 6 تا 9.
3
Hunt, Peter (2004), International Companion Encyclopedia of Children`s Literature, Routledge, New York.
4
Marshall, Bill (2005), France and The Americas Culture, Politics and History, ABC-Clio, United States of America.
5
Mckinney, Mark (2008), History and politics in French-language comics and graphic novels, University Press of Mississippi, United States of America.
6
Miller, Ann (2007), Reading Bande Dessinee: Critical Approaches to French- Language Comic Strip, Intellect, United Kingdom.
7
منابع اینترنتی
8
URL 1: https://www.cinebook.co.uk/blake-mortimer-01-the-yellow-m-p-3957.html (25/10/1396، 10:38).
9
URL 2: https://www.centaurclub.com/forum/search.php?keywords=mortimer (25/10/1396، 11:6).
10
URL 3: https://www.centaurclub.com/forum/search.php?keywords=blake« (25/10/1396، 11:13).
11
URL 4: http://matthieu.chevrier.free.fr/decouv.html 10/9/1396، 18:45)).
12
URL 5: https://europa.eu/youth/be/article/41/4505_en23/7/1396، 16:10)).
13
URL 6: http://www.bdoubliees.com/journalspirou/series1/blondin.htm
14
(18/9/1396، 18:45).
15
URL 7: http://www.spirou.com (26/9/1396، 21:00).
16
URL 8: http://www.europecomics.com/history-belgian-comics-part-1/
17
27/7/1396، 16:45)).
18
URL 9: http://www.toonopedia.com/asterix.htm (20/9/1396 ، 20:35).
19
URL 10: http://www.understandfrance.org/French/Cartoons.html /7/1396، 17:5)).
20
URL 11: https://www.asterix.com/en/portfolio/dogmatix/ (20/9/1396، 21:15).
21
URL 12: https://www.lambiek.net/artists/j/jije.htm 23/7/1396، 16:50)).
22
URL 13: https://www.casterman.com/Bande-dessinee/Catalogue/albums-la-trilogie-nikopol/la-femme-piege
23
(17/10/1396، 18:30).
24
URL 14: https://www.asterix.com/en/portfolio/obelix/ (20/9/1396، 20:15).
25
URL 15: http://www.valiseetparapluie.com8/6/1396، 10:30)).
26
URL 16: http:// http://www.franquin.com/gaston/personnages_lebrac_gaston.php (26/9/1396، 20:7).
27
URL 17: http://www.spirou.com (26/9/1396، 20:38).
28
URL 18: http://www.wukali.com/Calvo-La-bete-est-morte-1944-1945-La-Bande-dessinee-au-combat-2376. 16/9/1396، 21:10) ).
29
URL 19: http://www.thorgal.com (25/10/1396، 12:25).
30
URL 20: http://www.thorgal.com (25/10/1396، 13:00).
31
URL 21: http://www.thorgal.com/article/pegasus-un-peu-dhistoire/ (25/10/1396، 12:8).
32
URL 22: https://www.comicsreview.co.uk/nowreadthis/2011/08/17/the-beast-is-dead-world-war-ii-among-the-animals/16/5/1396، 11:00) ).
33
URL 23: http://www.fracademic.com 11/9/1396، 20:15)).
34
ORIGINAL_ARTICLE
کتیبههای نستعلیق عمارت مسعودیه و بررسی انتساب آنها به زرین قلم
باغعمارت مسعودیه به دستور مسعود میرزا، ملقب به ظلالسلطان در سال ۱۲۹۵ ه.ق. و به سرکاری رضاقلیخان و سایر هنرمندان طراز اول دوران، بنا شده است. کتیبههای این مجموعه که تماماً به خط نستعلیق نگارش شدهاند، علاوه بر کیفیت بالای هنری، بازنمودی از تاریخچه بنا و جایگاه بانی آن از طریق محتوای متون است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش کتیبهها به عنوان عناصر تزیینی، محل نصب کتیبهها، شیوه نگارش خطوط نستعلیق به ویژه کتیبۀ نادر نگاشته شده توسط عبدالحسین زرینقلم و نیز مضمون متون و اشعار کتیبهها به عنوان نمودی از تاریخچه کمتر دیده شده این عمارت است. در این پژوهش با راهبرد تفسیری–تاریخی و بر پایه مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی و با رویکردی کیفی، ابتدا به بررسی میدانی از طریق عکاسی و مستندنگاری کتیبههای عمارت مسعودیه پرداختهشد و بر مبنای مدارک تصویری و نوشتاری کتابخانهای، به خوانش متون کتیبهها و شناخت کتیبهنگاران این آثار و مقایسه تطبیقی با دیگر آثار این هنرمندان پرداخته شد. با توجه به نوع خط، ترکیببندی و تاریخ نگارش خطوط، پرسش کلیدی این پژوهش در کنار مرور کتیبههای ارزشمند این بنا، بررسی انتساب دیگر کتیبههای بدون رقم این مجموعه به عبدالحسین زرینقلم یا دیگر هنرمندان بزرگ این دوره همچون میرزاغلامرضا بودهاست. نتیجه پژوهش حاکی از احتمال انتساب سایر کتیبههای بدون رقم عمارت مسعودیه به زرینقلم است.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76339_7e39632e1b494bd909b313053ab0084d.pdf
2020-05-21
61
70
10.22059/jfava.2020.285951.666279
عمارت مسعودیه
کتیبه
عبدالحسین زرین قلم
نستعلیق
مژگان
آقائی میبدی
mojgan.aghaei@ut.ac.ir
1
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
LEAD_AUTHOR
مهدی
مکی نژاد
makinejadm@gmail.com
2
استادیار و عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر. شهر تهران، استان تهران
AUTHOR
سعید
خاقانی
khaghani.saeid@ut.ac.ir
3
استادیار گروه معماری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
AUTHOR
آیت الله زاده شیرازی، باقر زیر نظر اسکندر مختاری (1390)، عمارت مسعودیه، سازمان زیباسازی شهر تهران با همکاری دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران.
1
ابوترابیان، بهنام (1395)، قصه های مسعودیه، نشر تاریخ ایران، تهران.
2
اورنگی، زهرا (1383)، بررسی کتیبههای بارگاه حرم عبدالعظیم (ع)، پایان نامه کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران.
3
بیانی، مهدی (1346)، احوال و آثار خوشنویسان: نستعلیق نویسان، بخش دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
4
دمندان، پریسا (1379)، اسناد تصویری؛ ظل السلطان، تاریخ معاصر ایران، شماره 13و 14، صص 245- 284.
5
سرمدی، عباس (1380)، دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام: از مانی تا معاصرین کمال الملک، نشر هیرمند، تهران.
6
صالحی کاخکی، احمد و دیگران (1395)، مطالعه فرمی و ساختاری کتیبههای نستعلیق در مساجد قاجاری اصفهان و مقایسه آن با نمونههای مشابه صفوی، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 68، صص 65- 76.
7
فضائلی، حبیب الله (1376)، تعلیم خط، انتشارات سروش، تهران.
8
قلیچخانی، حمیدرضا (1396)، پنجاه سال با دکتر مهدی بیانی (1346- 1396ش.)، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران.
9
مفید، حسین و رئیس زاده، مهناز (1384)، ماجرای معماری سنتی ایران در خاطرات استاد حسین لرزاده؛ از انقلاب تا انقلاب به انضمام منتخب اشعار، انتشارات مولی، تهران.
10
مکی نژاد، مهدی (1388)، کاشی کاران گمنام دورهی قاجاریه (2): خاندان خاکنگار مقدم، فصلنامه گلستان هنر، سال پنجم، شماره 1 (شماره پیاپی 15)، صص 80- 86.
11
مکینژاد، مهدی (1390)، خوشنویسان قاجار، معرفی و بررسی آثار استاد محمدابراهیم طهرانی (میرزا عمو)، مجموعه مقالات همایش ملی گنجینههای از یاد رفته هنر ایران، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
12
معتقدی، کیانوش (1394)، کتیبههای نستعلیق تهران، نشر پیکره، تهران.
13
هاشمینژاد، علیرضا (1393)، سبکشناسی خوشنویسی قاجار، نشر فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن)، تهران.
14
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نمادشناسی نقوش سنگ مزارات اسلامی موزه شهر اهر
با توجه به اهمیت موضوع معاد در جهانبینی اسلامی، مسئله تدفین در اسلام، جایگاهی ویژه دارد. همین امر سبب شده است تا در گستره وسیعی از ایران، سنگمزاراتی با علائم و نقشهای گوناگون برجای بماند. شهر اهر دارای تعداد زیادی از سنگ-مزارات است و حیاط موزه این شهر، یکی از غنیترین مجموعههای سنگمزارات شمالغرب ایران، شناخته میشود. این سنگمزارات، فاصله زمانی از دوره ایلخانی تا قاجار را دربرمیگیرند که همزمان با گسترش شهرنشینی، از مکانهای اصلی خود (گورستانهای داخل شهر و همچنین روستاهای اطراف)، جابجا شده و به این موزه منتقل شدهاند. در این پژوهش بنیادی تلاش میشود با روش توصیفی- تحلیلی و جمعآوری اطلاعات به کمک مطالعات میدانی و اسناد و منابع کتابخانهای، نقوش روی این سنگمزارات با رویکرد نمادشناسی مورد مطالعه قرار گیرد. در پژوهش حاضر سعی شده است به یک سوال پاسخ داده شود: نقوش سنگمزارات موزه اهر از لحاظ مضمون و نمادشناسی شامل چه مفاهیمی هستند؟ براساس این مطالعه، مشخص گردید که بیشتر نقوش موجود بر روی سنگمزارات موزه اهر مربوط به دوره صفویه بوده که با انواع مختلفی از نقش-مایههای کتیبهای، هندسی، محرابی، ابزارآلات جنگی و صحنههای روایی تزیین شدهاند که شواهد مستقیمی از اعتقادات عصر خود را به نمایش میگذارند.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76340_694778400b5efb4366dcdd77a7b2a803.pdf
2020-05-21
71
86
10.22059/jfava.2018.266150.666028
نمادشناسی
سنگ مزارات
نقوش تزئینی
مفاهیم اعتقادی
نقوش انتزاعی
مهدی
کاظم پور
m.kazempur63@gmail.com
1
استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز
LEAD_AUTHOR
مهدی
محمدزاده
m.mohammadzadeh@tabriaiiau.ac.ir
2
دانشیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز
AUTHOR
شهریار
شکرپور
sh.shokrpour@tabriaiiau.ac.ir
3
استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز
AUTHOR
اسدیان، محمد (1384)، آیینهای گذر در ایران: بررسـی تطبیقـی آیـینهای ایرانی در حوزه های فرهنگی و جغرافیایی، انتشارات روشنایی، تهران.
1
اتینگهاوزن، ریچارد (1379)، اوج های درخشان هنر ایران، مترجم روئین پاکباز، موسسه انتشارات آگاه، تهران.
2
اشپولر، برتولد (1392)، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
3
آیرملو، یحیی (1392)، روشهای کاوش و لایه نگاری در گورستان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
4
احترام، سمانه السادات (1392)، مطالعه فنی و آسیب شناسی تزیینات نقاشی گنبد مصلی عتیق یزد، پایاننامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران.
5
آبکار اصفهانی، ستاره (1393)، هندسه فراکتال زبان طبیعت در طراحی اجزای منظر شهری بازطراحی ساخت جداره شهری با بکارگیری هندسه فراکتال- نمونه موردی خیابان مسجد جامع یزد، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
6
بورکهارت، تیتوس (1389)، درآمدی بر آئین تصوف، ترجمه یعقوب آژند، ناشر مولی، تهران.
7
بورکهارت، تیتوس (1365)، هنر اسلامی و زبان بیان، ترجمه مسعود رجب نیا، ناشر سروش، تهران.
8
بیهقی (1375)، تاریخ بیهقی، به تصحیح علی اکبر فیاض با مقدمه محمد جعفر یاحقی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
9
بلیلان اصل، لیدا و دوستار، فهیمه (1394)، بررسی تاثیر مزارات در توسعه ساختار شهری شهر تبریز از دوره ایلخانی تا صفویه، فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی، شماره هشتم، سال سوم، صص90-65.
10
بیادار، هنگامه و توفیقی، پیوند (1396)، نمادشناسی عرفان در عرفان و هنر اسلامی، پژوهش های معنوی، تهران.
11
بهشید، بابک و بهلولی نیری، بهزاد (1392)، مفهوم نقش و نگارها در سنگ قبرهای محوطه شهیدگاه بقعه شیخ صفی الدین، همایش ملی باستان شناسی ایران، دستاوردها، فرصت ها، آسیب ها، صص 14-1.
12
بلخاری قهی، حسن (1385)، بنیان ها نظری زیبایی شناسی اسلام در قرآن کریم، فصلنامه هنر، شماره 70، صص 171-164.
13
بمانیان، محمدرضا (1390)، کاربرد هندسه و تناسبات در معماری، انتشارات هله: طحان، تهران.
14
بزرگ نیا، زهره (1389)، سنگ مزار در گورستان های کهن، نشریه معمار، شماره 63، صص ؟؟؟؟.
15
پارسایی، مهدی و شهابی راد، فاطمه (1390)، پژوهشی بر نمادهای گرافیکی گورستان دارالسلام شیراز، کتاب ماه هنر، شماره 156، صص 75-68.
16
پورخرمی، اسکندر (1379)، گلهای ختایی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
17
پویان، جواد، خلیلی، مژگان (1389)، نشانه شناسی نقوش سنگ قبرهای داراسلام شیراز، کتاب ماه هنر، شماره 144، صص 107-98.
18
تقی زاده، عالمه و علیمحمدی اردکانی، جواد (1396)، بررسی و تحلیل نوشتار(کتیبه نگاری) با مثابه رسانه تبلیغاتی در معماری ایران، فصلنامه نگره، شماره 41، صص 93-81.
19
ثمری، مریم (1395)، مطالعه و بررسی سنگ قبرهای دوره اسلامی شهرستان اردبیل، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، داشگاه محقق اردبیلی.
20
حسن زاده، آمنه (1386)، جایگاه اعداد در فرهنگ مردم ایران با تاکید بر اعداد هفت و چهل، فرهنگ مردم ایران، شماره10، صص 189-166.
21
حقیر، سعید و شوهانی زاد، یلدا (1390)، چگونگی ارتقاء جایگاه گورستان ها در جوانب فرهنگی و اجتماعی توسعه پایدار شهری در ایران، باغ نظر، شماره هفده، سال هشتم، صص 94-81.
22
حسینی، سیدهاشم (1389)، معرفی سبک مقبره سازی متصوفه آذربایجان، نشریه معماری و شهرسازی(هنرهای زیبا سابق)، دوره دوم، شماره 43، صص 68-57.
23
حیدری، مهدی (1394)، طرح مرمت و احیاء مقبره میر بزرگ آمل، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
24
حمدیه، زهره (1392)، تحلیل مردم شناختی میراث فرهنگی غیرمادی در فرآیند جهانی شدن (مطالعه فرش بافی کاشان و رابطه آن با آئین قالیشویان اردهال)، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
25
خدایی، سمیه (1395)، بررسی و مقایسه تزیینات برج مقبره های سرخ و کبود مراغه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء.
26
خویی، محمد الوانساز (1390)، سنگ قبرهای روستای آس قدیم، پیام بهارستان، دوره 2، سال 4، شماره 14، صص 354-316.
27
خورشیدی، اعظم (1392)، پژوهشی مردم شناختی در مزارهای آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در سلیمان داراب شهر رشت، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.
28
دمورگان، ژاک (1338)، هیأت علمی فرانسه در ایران مطالعات جغرافیایی، ترجمه دکتر کاظم ودیعی، انتشارات چهر تبریز، تبریز.
29
دلاوله، پیترو (1384)، سفرنامه، مترجم شعاع الدین شفا، انتشارات علمی-فرهنگی، تهران.
30
رجایی علوی، سهیلا و وفایی، شهربانو (1388)، کتیبه های اسلامی گرگان و دشت: یادمان های چوبی و سنگ نوشته ها، کتابخانه مرکزی و مرکز اطلاع رسانی شهرداری اصفهان، اصفهان.
31
رضی، هاشم (1381)، تاریخ آیین رازآمیز میترایی در شرق و غرب: پژوهشی در تاریخ آیین میترایی از آغاز تا عصر حاضر، ج1، نشر بهجت، تهران.
32
زارعی، محمد ابراهیم (1381)، بقعه خضر همدان، نشریه اثر، شماره 33، صص 222-192.
33
زاهدی، قربان علی (1390)، بررسی شیوه های تدفین و آئین سوگواری در استرآباد، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.
34
ستاری، جلال (1376)، رمز اندیشی و هنر قدسی، نشر مرکز، تهران.
35
شاهمندی، اکبر (1396)، بررسی متون و تصاویر در سنگ مزارات امامزاده احمد اصفهان، پایگاه جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران اسلامی.
36
شایسته فر، مهناز (1388)، تعامل معماری و شعر فارسی در بناهای عصر تیموری و صفوی، مطالعات هنر اسلامی، شماره یازدهم، 104-79.
37
شوالیه، ژان و گربران، آلن (1385)، فرهنگ نمادها، مترجم سودابه فضایلی، نشر جیحون، تهران.
38
شاهمندی، ا کبر و شهیدانی، شهاب (1392)، نقش های ماندگار، سیری در آرایه های قبور ارامنه ایران، مولف، اصفهان.
39
شجاع دل، نادره (1385)، پژوهشی پیرامون جاده ابریشم و کاروانسراهای این مسیر در شمال غرب ایران،؟؟؟؟؟، شماره 11 و 12، صص 72-55.
40
شریفی نیا، اکبر (1391)، مطالعه تاثیر نقشمایههای گچبری دوره ساسانی بر نقوش گچبری اسلامی تا پایان عصر سلجوقی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگا تربیت مدرس تهران.
41
شمس اسفندآباد، فرزانه (1391)، ویژگیهای تصویرسازی فرهنگی در ایستگاه مترو، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
42
صادق زاده، بهمن (1376)، هفت در پهنه فرهنگ و دین، مجله کیهان، شماره 133، صص 71-69.
43
صفی خانــی، نینــا؛ احمدپنــاه، ســید ابوتــراب و خــدادادی، علــی (1393)، نشانه شناســی نقــوش ســنگ قبــور قبرســتان تخت فــوالد اصفهــان، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 4 ، دوره 19، صص 67-76.
44
عسکری خانقاه، اصغر و خورشیدی، اعظم ( 1392)، پژوهشی مردم شناختی در نقوشِ گیاهی مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در سلیمان داراب رشت، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره ی دوم، شماره 3، صص 25-9.
45
علی زاده، غلامرضا(1395)، مطالعه تحلیلی ساختار مقابر پادشاهان در ایران باستان با تاکید بر مقابر دوران هخامنشیان، پایاننامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و هنر یزد.
46
عاصیان، علی اکبر (1392)، بستر تاریخی شکل گیری جنبش حروفیه (800-840 ه.ق)، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه اصفهان.
47
فقیه میرزایی، گیلان؛، مخلصی، محمدعلی و حبیبی، زهرا (1384)، تخت فولاد: یادمان تاریخی اصفهان، سازمان میراث فرهنگی کشور.
48
فتحی زاده، مجید (1388)، بررسی نقوش گره چینی در پنجره کاخ ها در مساجد دوره صفوی در اصفهان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان.
49
قندگر، محمد (1396)، ماجرای سنگ قبرهایی با نشان ستاره داوود در آذربایجان شرقی/ بوی “شیطنت” می آید، منتشر شده در وب سایت تبریز مدرن.
50
کبیر صابر، محمدباقر (1391)، آثار سنگی تمدن اسلامی در گورستان ارامنه تبریز(ریشه یابی و تبیین دلایل وجودی)، باغ نظر، دوره9، شماره23، صص 82-75.
51
کیانی، محمدیوسف( 1374)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران.
52
کوهپر، سید مهدی؛ خانعلی، حمید و نیستانی، جواد (1394)، سنگ مزار، نمودی از وحدت مذاهب مختلف اسلامی در ایران؛ گونه شناسی، طبقهبندی و مطالعه آرایههای سنگ مزارهای نوع گهوارهای، پژوهشنامه تاریخ اسلام، سال پنجم، شماره بیستم، صص 152-133.
53
کاظم پور، مهدی (1394)، بررسی باستانشناسی روند شکلیابی و توسعه ادواری شهر اهر در دوره اسلامی، رساله مقطع دکتری، دانشگاه محقق اردبیلی.
54
لالر، رابرت (1362)، هندسه قدسی، استعاره نظام عالم، فصلنامه هنر و معماری، شماره 3 ، صص 85-76
55
لشکری، آرش (1396)، بررسی و تحلیل گچبری های نویافته ایلخانان آوه، مطالعات باستان شناسی پارسه، شماره 2، سال اول، صص 104-91.
56
میر جعفری، حسین و بزاز دستفروش، مهدی (1388)، مزارات چرنداب تبریز، متن شناسی ادب فارسی، دوره 1، شماره 4، صص 42-19.
57
میر جعفری، حسین و بزاز دستفروش، مهدی (1391)، مزارات بیلانکوه تبریز، پژوهش های تاریخی، دوره 4، شماره4، صص 22-1.
58
میر جعفری، حسین و بزاز دستفروش، مهدی (1388)، تزیینات کتیبه ای سنگ قبرهای شیخ صفى و تطبیق آن با نهارخوران گرگان، کتاب ماه هنر، صص80-74.
59
معین، محمد (1364)، فرهنگ فارسی، امیرکبیر، تهران.
60
مشکوتی، نصرتالله (1345)، نظری به تاریخ باستانشناسی کاشان و بنای مشهور تاریخی مسجد میدان، هنر و مردم، دوره 5، ش 53 و 54، صص 7-14.
61
معمارزاده، محمد (1386)، تصویر و تجسیم عرفان در هنرهای اسلامی، انتشارات دانشگاه الزهرا، تهران.
62
مینورسکی، ولادیمیر (1379)، نامهای جغرافیایی و ریشههای تاریخی آنها در آتروپاتن(ماد)، ترجمه رقیه بهزادی، لرد، تهران.
63
مهدوی، شهرزاد (1390)، تحلیل مردم نگارانه فرهنگ عامه در بوستان سعدی، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. زارعی مزرعچه، طاهره (1393)، ارزیابی نقش آرامستان تخت فولاد در توسعه گردشگری شهر اصفهان از منظر گردشگری تاریخی- مذهبی، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان.
64
نیکزاد، ذات الله و عیسی اسانرنجانی کناری (1384)، پژوهش معماری آرامگاه تاریخی حسن آباد یا سوگند بیجار- امامزاده عقیل»، سومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ج 1، به کوشش باقر آیت الله زاده شیرازی، کرمان، انتشارات ارگ بم.
65
نجیب اوغلو، گل رو (1389)، هندسه و تزیین در معماری اسلامی، انتشارات روزنه، تهران.
66
Burney, C.A (1979), Meshkin Shahr Survey, Iran, Vol VIII, pp.1-17.
67
Kroll, Estephan)2005(, the Southern Urmia basin in the Early Iron Age, Iranica Antiqua, Vol. XL.
68
Mortensen, I., D (1993), Nomads of Luristan: History, Material Culture, and Pastoralism in Western Iran, Thames and Hudson, New York.
69
Ingraham, M. L & Summers, G )1979), Settlements in the Meshkinshahr plain, North- Eastern Azerbayjan, IRAN” in AMI, pp.68-102.
70
ORIGINAL_ARTICLE
نقوش مهری و توپیهای گچی ته آجری درتزئینات رباط شرف
بندکشی تزیینی در فاصله دو سر آجرها عموماً با ملاط گچ و قالب؛ جهت نقشاندازی بر روی آن از حدود قرن چهارم هجری انجام شده و به توپیهای ته آجری، توپیهای بند آجری، کوربند، بندکشی تراشیده در بندهای افقی، سوراخ گیریهای تزیینی و نقوش مهری شناخته میشود. رباط شرف، یکی از بناهای شاخص دوره سلجوقی از لحاظ تزیینات آجری چنان است که از آن به موزه آجرکاری ایران یاد میشود. هدف تحقیق، تحلیل تنوع تزیینات گچی موسوم به مهرهای تزیینی یا توپیهای ته آجری در فضاهای مختلف بنای مذکور است. پرسش پژوهش این است که اشکال نقوش توپی ته آجری در رباط شرف چیست و چگونه گسترش یافتهاند؟ روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمعآوری دادهها با استفاده از منابع کتابخانهای و مطالعات میدانی صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد نقوش مهری رباط شرف، تنوعی چشمگیر دارد. تعداد هفده نقش در جاهای مختلف رباط شناسایی و مستند شد که از این میان یازده نقش هندسی و شش نقش، گیاهی است. نقوش هندسی بر پایه اشکال هندسی و برخی از نقشمایههای کهن ایران همچون چلیپا چهار و سه شاخه بوده و نقوش گیاهی تداوم نقوش گل نیلوفر و برگ کنگر دوره ساسانی است.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76341_6e3d8cd2343096045ef2415bc0ca9305.pdf
2020-05-21
87
98
10.22059/jfava.2019.255786.665916
نقوش مهری
توپی گچی ته آجری
دوره سلجوقی
رباط شرف
علیرضا
شیخی
ar.sheikhi59@yahoo.com
1
دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران
LEAD_AUTHOR
علی
آدینه
ma.adineh@gmail.com
2
دانشجوی دکتری مرمت ابنیه تاریخی دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
آدینه، علی و احمدی روحانی، محمدرضا (1394)، رباط شرف؛ مجللترین منزلگاه درمسیرجهانی ابریشم، کنگرههای استانی چهارمین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، خراسان رضوی.
1
بهداد، حمید و جلالی جعفری، بهنام (1391)، پژوهشی در توپیهای گچی ته آجری با رویکرد به مسجد جامع یزد، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 17، شماره 4، صص67-74.
2
بورکهارت، تیتوس (1346)، روح هنراسلامی، ترجمه سیدحسن نصر، مجله هنر و مردم،دوره5، ش 55، صص 2-7 .
3
پیرنیا، محمدکریم (1387)، سبک شناسی معماری ایرانی، انتشارات سروش دانش، تهران.
4
حاتم ، غلامعلی (1379)، معماری اسلامی در دوره سلجوقیان، هنرنامه، دانشگاه هنر، شماره 4.
5
حمیدی، بهرام(1390)، آرایه های تزئینی گچبری دوره سلجوقی، کتاب ماه هنر، شماره 151.
6
دادور، ابوالقاسم و مصباح اردکانی، نصرت الملوک (1385)،بررسی نقوش و شیوه تزئین توپی گچی ته آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26، صص 85-92.
7
دانش دوست، یعقوب (1360)، رباط شرف، مجله اثر، شماره 5.
8
رضالو،رضا؛ آیرملو، یحیی و میرزا آقاجانی، اسدلله (1392)، مطالعه سیر تحول نقوش چلیپایی در تزئینات معماری دوره اسلامی ایران و زیبایی شناسی و نمادشناسی آن، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 18، شماره1، صص15-24.
9
زمرشیدی، حسین (1393)، هنرهای تزئینی وپدیده های شگرف گچ بری در معماری ایران، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 17.
10
شریفی نیا، اکبر و ساریخانی، مجید (1395)، ریشهیابی نقشمایههای تزئینی درگچبریهای امامزاده کرار اصفهان، دوفصلنامه تحلیلی – پژوهشی مطالعات باستان شناسی دوران اسلامی، شماره 2.
11
شکفته، عاطفه و صالحی کاخکی، احمد (1393)، شیوه های اجرایی و سیر تحولات تزئینات گجی معماری ایران در قرون هفتم تا نهم هجری، فصلنامه ی علمی- پژوهشی نگره، شماره 30.
12
کاتلی، مارگریتا؛ هامبلی، لویی(1376)، هنر سلجوقی خوارزمی، ترجمه یعقوب آژند، انتشارات مولی، چاپ اول، تهران.
13
کیانی، محمدیوسف (1386)، تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی، انتشارات سمت، تهران.
14
کیانی، محمد یوسف (1376)، تزئینات وابسته به معماری ایران دوره اسلامی، سازمان میراث فرهنگی، تهران.
15
لباف خانیکی، رجبعلی (1385)، تأملی درنام رباط شرف، مجموعه مقالات سومین کنگره معماری و شهرسازی ایران بم، جلد2، انتشارات میراث فرهنگی(پژوهشگاه).
16
لشکری،آرش؛ خطیبشهیدی، حمید؛ نیستانی، جواد و هژبری نوبری، علیرضا (1388)، نقش مهرهای تزئینی درمعماری ایلخانی، مجله مطالعات باستان شناسی، دوره 1، شماره 2.
17
گدار، آندره؛ گدار، یدا؛ سیرو، ماکسیم و دیگران( 1387)، آثار ایران(2-1)، ترجمه ابوالحسن سرو قد مقدم، چاپ پنجم، بنیادپژوهشهای آستان قدس رضوی، مشهد.
18
مکی نژاد، مهدی (1387)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی، تزئینات معماری، انتشارات سمت، تهران.
19
نصر، سید حسین (1389)، هنر و معنویت، ترجمه رحیم قاسمیان، موسسه انتشاراتی حکمت، تهران.
20
ولف هانس(1372)، صنایع دستی کهن ایران، ترجمه سیروس ابراهیم زاده، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران.
21
ویلبر، دونالد (1346)، معماری اسلامی ایران در دوره ی ایلخانان، ترجمه عبدالله فریار، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
22
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر مکتب نگارگری ترکمانان شیراز بر نگاره های نسخه نعمت نامه در هند (با رویکرد سپهر نشانه ای لوتمان)
از دیـرباز دو تمدن بزرگ ایران و هند بارها در طول تاریخ، سنتهای فرهنگی خود را باهم به اشـتراک گـذاشتهاند. نگارگری یکی از مقولههای هنری است که در این بین دستخوش تغییرات و امتزاج در ساختار و محتوای فرهنگی شده است. این مقاله، ضمن بررسی نسخه نعمتنامه، کتاب دستور آشپزی در هند که توسط نگارگران ایرانی مصور شده است، به تأثیرات ویژگیهای هنر نگارگری مکتب ترکمانان شیراز بر این نسخه میپردازد. مسئلهای که در این پژوهش مطرح میشود این است که: چگونه میتوان تأثیر نظام نشانهای نگارگری مکتب ترکمانان شیراز بر نگارههای نسخه نعمتنامه در هند را با رویکرد سپهر نشانهای مورد خوانش قرار داد؟ هدف مقالهی حاضر این است تا مسئلهی تأثیر نگارگری دورهی تیموری در تقابل با نگارگری هند موردبررسی قرار گیرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با رویکرد نشانهشناسی فرهنگی لوتمان بوده و با استفاده از تطبیق همزمانی ویژگیهای نگارههای نعمتنامه و مکتب ترکمانان شیراز، به نشانههای تأثیرات ایران بر نگارگری هند اشاره کرده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که نسخه نعمتنامه باقیمانده از دوره سلطان غیاثالدین، بیانگر حضور نقاشان و نگارگران ایرانی مکتب شیراز در دربار شاه ماندو است. تأثیرات ویژگیهای نگارگری ترکمانان و انواع سبک آشپزی ایرانی در تصویرگری نعمتنامه حضوری پررنگ دارند.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76342_76c1240a155ba9ae4f9e2c8b1875c9cc.pdf
2020-05-21
99
108
10.22059/jfava.2018.256558.665921
واژگان کلیدی: نگارگری مکتب شیراز
نعمت نامه
نگارگری هند
سپهر نشانهای
فتانه
محمودی
f.mahmoudi@umz.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
سعید
اخوانی
golarizhan@gmail.com
2
دانشگاه مازندران
AUTHOR
هامون
مهدوی
hamoonmahdavi@yahoo.com
3
مازندران
AUTHOR
آژند، یعقوب (1381)، مکتب نگارگرى ترکمان (823-926 ه)، هنرنامه، شماره 17، صص 34-47.
1
برومند، صفورا (1394)، کورنوکوپیا در سپهر نشانه ای عصر اشکانی، فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی، دوره 6، شماره 24، صص 1- 33.
2
پاکباز، رویین (1379)، نقاشی ایرانی از دیرباز تا امروز، نارستان، تهران.
3
پوسنر، رولان (1390)، اهداف اصلی نشانهشناسی فرهنگی. ترجمۀ: شهناز شاه طوسی، در کتاب: مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی، گروه مترجمان به کوشش فرزان سجودی، علم، تهران.
4
توروپ، پیتر (1390)، نشانهشناسی فرهنگی و فرهنگ، ترجمۀ: فرزان سجودی، در کتاب: مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی، گروه مترجمان به کوشش فرزان سجودی، علم، تهران.
5
درزی، قاسم؛ پاکتچی، احمد (1394)، نقش ترجمه فرهنگی در مطالعات میان رشته ای با تأکید بر الگوهای نشانه شناسی فرهنگی، فصلنامه میان رشته ای در علوم انسانی، دوره 6، شماره 4، صص 83- 97.
6
سجودی، فرزان (1385)، درآمدی بر نشانهشناسی خوراک: بررسی نمونهای از گفتمان سینمایی، در: مجموعه مقالات دومین هماندیشی نشانهشناسی هنر، به کوشش حمیدرضا شعیری، تهران، انتشارات فرهنگستان هنر، صص 49- 33.
7
سجودی، فرزان؛ برامکی، سار ( 1395)، چالش عناصر هویتساز سرزمین مادری و میزبان در فضاهای بیناگفتمانی مهاجرت در رمانهای ادبیات مهاجرت فارسی ، جستارهای زبانی ، شماره 33، صص 19-42.
8
سجودی، فرزان؛ برامکی، اعظم ( 1393)، عروس مهاجر، تثبیت هویت فرهنگی« خود» در سرزمین میزبان از طریق فرآیند دیگری سازی در منظومه خسرو و شیرین نظامی، کهن نامه ادب پارسی ، شماره 3، صص 24-1.
9
شایستهفر، مهناز (1384)، عناصر هنر شیعی در نگارگری و کتیبهنگاری تیموریان و صفویان، نشر مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
10
شایگان، داریوش (1362)، ادیان و مکتبهای فلسفی هند، ج 1، امیرکبیر، تهران.
11
غروی، مهدی (1348)، حمزه نامه: بزرگترین کتاب مصور فارسی، مجله هنر و مردم، شماره 85، صص 31 - 34.
12
قاضی احـمد قمی (1383)، گلستان هنر، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، انتشارات منوچهری، تهران.
13
گرابر، اولک (1390)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه مهرداد وحدتی، نشر فرهنگستان هنر، تهران.
14
لوتمان، یوری و اوسپنسکی، بی. ای (1390)، در باب سازوکار در نشانهشناختی فرهنگ، ترجمۀ فرزان سجودی، در کتاب: مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی، گروه مترجمان به کوشش فرزان سجودی، علم، تهران.
15
لیونگبرگ، کریستینا (1390)، مواجهه با دیگری فرهنگی، ترجمۀ تینا امراللهی، در کتاب: مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی، گروه مترجمان به کوشش فرزان سجودی، علم، تهران.
16
مرتضایی، محمد (1387)، علل مهاجرت نگارگران ایرانی به هند،مجله آینه میراث، شماره 40، صص 265 - 288.
17
Caldwell, Melissa L (2004), Domesticating the French Fry, McDonald’s and Consumerism in Moscow, Journal of Consumer Culture, Volume: 4, issue: 1, pp. 5-26.
18
Cobley, P & Randviir, A (2009), What is sociosemiotics?, Semiotica, 173 (1/4), pp. 1–39. Published Online: 2009-02-12 | DOI: https://doi.org/10.1515/SEMI.2009.001.
19
Counihan, Carole & Van Esterik, Penny (2013), Food and Culture: A Reader, Routledge, New York.
20
Danesi, Marcel (2006), Food: Semiotics, Encyclopedia of Language & Linguistics, pp. 533-538, Elsevier Science.
21
Danesi, Marcel (2004), Messages, Signs, and Meanings: A Basic Textbook in Semiotics and Communication Theory, third Edition, Canadian Scholars’ Press, Toronto.
22
Fischler, Claude (1980), Food habits, social change and the nature/culture dilemma,Social Science Information, Volume: 19, Issue: 6, pp. 937-953.
23
Ljungberg, Christina (2003), Meeting the Cultural Other: Semiotic Approaches to Intercultural Communication, Studies in Communication Sciences, Vol.3, No.2, pp. 50-77.
24
Lotman, J (1990), Universe of the mind: A semiotic theory of culture, Indiana University Press, Bloomington.
25
Lotman, Juri & Clark, Wilma (2005), On the semiosphere". Sign Systems Studies, 33 (1), pp. 205-226.
26
Parasecoli, F (2011), Savoring semiotics: Food in intercultural communication, Social Semiotics, 21 (5), pp. 645–663.
27
Posner, R (2004), Basic Tasks of Cultural Semiotics, Signs of Power – Power of Signs, pp. 56-89. Vienna: INST.
28
Randviir, A (2007), On spaciality in Tartu-Moscow cultural semiotics: The semiotic subject, Sign Systems Studies, 35 (1), pp. 137–159.
29
Robinson, Basil William (1993), Fifteenth-century Persian painting: problems and issues, NYU, New York.
30
Skelton, Robert (1959), The Ni”mat Nama: a Landmark in Malwa Painting, Marg, Vol. 12, No. 3, pp. 44-50.
31
Titley, Norah M (1964), An Illustrated Persian Glossary of the 16th Century, British Museum Quarterly, Vol. XXIX, pp. 15-19.
32
Titley, Norah M (2005), The Nimatnama Manuscript of the Sultans of Mandu: the Sultan’s Book of Delights, Routledge, London.
33
Torop, Peter (2002b), Translation as translating as culture, Sign Systems Studies, 30 (2), pp. 593–605.
34
Torop, Peter (2002a), Introduction: Re – reading of Cultural Semiotics, Sign Systems Studies, Vol. 30, pp. 395-404.
35
Ziauddin, Muhammad (2005), Role of Persians at the Mughal Court: A Historical Study, During 1526 A.D. TO 1707 A.D. PH.D Thesis of Philosophy in History; Quetta, Pakistan; University of Balochistan.
36
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه ی موضوعی و محتوایی مجسمه های زنانه در شهر تهران
نصب مجسمه در شهر تهران از زمان حکومت قاجار متداول شد و پس از انقلاب اسلامی با سرعتی رو به رشد ادامه یافت. در این میان، موضوع زن در مجسمهسازی از لحاظ محتوایی و ساختاری از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای و میدانی، به دنبال مطالعه و دستهبندی موضوعی و محتوایی مجسمههای شهری زنانهی تهران و پاسخگویی به این سؤال است که موضوع زن از نظر کیفی چگونه مورد توجه هنرمندان و سفارشدهندگان بوده است و کدام ابعاد وجودی و هویتی زن مورد توجه و تأکید بیشتری قرار گرفته است. نتایج تحقیق مبین آن است که در مجسمههای زنانه شهر تهران، علاوه بر الزامات شرعی، فرهنگی و دوری از برهنگی، از لحاظ موضوعی مضمون مادر بیشترین وجه هویتی را به خود اختصاص داده است که از منظر اجتماعی، نموداری از پذیرش عام این تصویر از زن در جامعه و از سوی دیگر جنبه تبلیغاتی آن توسط سفارشدهندگان آثار است و سایر هویتها و جنبههای مرتبط با زنان نظیر جنبههای اجتماعی، همچون تصویر مفاخر و مشاهیر زن ایرانی کمتر مورد توجه هنرمندان و سفارشدهندگان قرار دارد. از لحاظ فرمی نیز، اکثر این آثار سبک واقعگرایانه را به خود اختصاص دادهاند.
https://jfava.ut.ac.ir/article_74716_1bfc999ca5ca92073e9f384965f3d75e.pdf
2020-05-21
109
124
10.22059/jfava.2018.255685.665919
مجسمهسازی
مجسمههای شهری تهران
زن
مادر
زینب
قائلی
n2015.ghaeli@gmail.com
1
دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
مهرنوش
شفیعی سرارودی
mehrnooshshafie@yahoo.com
2
عضو هیات علمی / دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
شعبانعلی
قربانی
sh.ghorbani@aui.ac.ir
3
گروه صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان
AUTHOR
اعظمزاده، محمد؛ رستمی، مصطفی و صباغپور، الناز (1394)، درآمدی بر پیکرسازی زن در ایران باستان، نشر مارلیک، تهران.
1
پاکباز، رویین (1387)، دایرهالمعارف هنر، نشر فرهنگ معاصر، تهران.
2
پوراصغریان، مهتاب (1387)، مجسمهسازی در فضای شهری ایران، نگره، شماره 9و8، صص 39-30.
3
پورمند،حسنعلی و محسن موسیوند (1389)، مجسمهسازی در فضای شهری، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره44، صص 58-51.
4
تناولی، پرویز و فاطمه کاوندی (1392)، تاریخ مجسمهسازی در ایران، نشر نظر، تهران.
5
توینبی، آرنولد (1362)، تاریخ تمدن، مترجم: یعقوب آژند، نشر مولی، تهران.
6
خانی، شهین (1380تابستان)، پیکرههای آیینی مؤنث در فلات ایران، مجله هنر، شماره 48، صص 100-94.
7
دادور، ابوالقاسم؛ قریبپورشهریاری، نازنین و فرناز عربنیا (1394)، جستاری در سنت و مدرنیسم و تأثیر آن بر صنایعدستی، نشر مرکب سفید، تهران.
8
دیویس، دنی؛ هفریچر، جاکوبز و روبرتز، سیمون (1388)، تاریخ هنر جنسن، مترجم: فرزان سجودی و همکاران، نشر فرهنگسرای میردشتی، تهران.
9
رهنورد، زهرا (1385)، جایگاه زن در هنر تجسمی امروز ایران، مطالعات زنان، سال چهارم، شماره1، صص 133-123.
10
شمسی زاده ملکی، روح اله (1391)، مجسمه در محیط یا بر محیط؟، منظر، شماره22، ص 26-20.
11
شیخ الاسلامی، پری (1351)، زنان روزنامهنگار و اندیشمند ایران، نشر نویسنده، تهران.
12
شناسنامهی آثار حجمی تهران(؟؟؟؟؟)، سازمان زیباسازی شهر تهران، معاونت فرهنگی و هنرهای شهری، مدیریت آثار حجمی.
13
طاهری، صدرالدین (1393)، ایزدبانوان در فرهنگ اساطیر ایران و جهان، نشر روشنگران و مطالعات زنان، تهران.
14
طلایی، مینا و غلامعلی حاتم (1390)، سیر تحول مجسمهسازی ایران، هنرهای تجسمی، شماره 9، صص 26-15.
15
علیزاده، فروغ (1392)، زن در ایران باستان، نشر شورآفرین، تهران.
16
کامیاب، جمال و محمد بهرامی (1392)، باغ مجسمه، نشر هنرمعماری قرن، تهران.
17
نوغانی، سمیه (1391)، بررسی نشانههای تصویری لوح«زن ریسنده»متعلق به دوران ایلام جدید، نگره، شماره23،41-31.
18
www.akairan.com/maghalat-persia/maghalate-tarikhi/news2017281913136510.html
19
www.amusingplanet.com/2016/07/the-valley-of-saints-brittany.html
20
www.bostonvoyager.com/2016/11/01/11-women-who-changed-the-world
21
www.britishmuseum.org/collectionimages/AN00183/AN00183169_001_l.jpg
22
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Henry_Moore,_Family_Group_(1950).jpg
23
https://destinoinfinito.com/valle-de-los-santos-bretana-francia
24
www.huffingtonpost.com/2011/08/03/bather-giant-woman-sculpture-hamburg_n_917624.html
25
http://negarkhaneh.ir/~sharif1/PicDetail-177796/
26
www.pictadesk.com/post/BXZtrNLgBeU
27
www.richmondsociety.org.uk/wp-content/uploads/2017/11/virginia_woolf_proposed_statue.jpg
28
https://steemitimages.com/DQmVpzc4GgxLrBUMxoaDdxMzMvDbxN952JrBcrGUHu4MBAs
29
http://tabnakbato.ir/fa/news/69220
30
www.waymarking.com/waymarks/WMC1E1
31
ORIGINAL_ARTICLE
سرآغاز عکاسی در ایران (درآمدی انتقادی بر تاریخ عکاسی ایران در دورهی ناصری)
بایگانی عکسهای دورهی قاجار، یکی از بزرگترین گنجینههای تصویری تاریخ ایران است. اگر این بایگانی را همچون یک فضای بصری متصور شویم، میتوان چیستی و چگونگی آن را مورد تحلیل انتقادی قرار داد و اگر نام دیدمان را به کلیت این فضای بصری اطلاق کنیم، میتوان پرسید چه دیدمانی، چرا و چگونه در دورهی ناصری صورتبندی شده و این دیدمان چه کارکردی میتوانست در گذشته داشته و یا حتی در ادوار بعدی میتواند داشته باشد؟ چنین موضعی در قبال تاریخ عکاسی ایران، میتواند فصلی آغازین و مطالعهای بنیادین در این حیطه باشد؛ امری که در تحقیقات انجام شده کم و بیش مورد غفلت قرار گرفته است. تبارشناسی به عنوان یک نظریه-روش تاریخی، راهگشای مناسبی برای این نوشتار خواهد بود. هدف، ارائهی تحلیلی کیفی از تاریخ عکاسی ایران از بدو ورود دوربین عکاسی به این سرزمین، در دورهی ناصری است. آنچه که نگارندگان در این مجال موجه میسازند، این مهم است که دیدمان عکاسی در دورهی ناصری به شکلی سیاسی، البته با توجه به مفهوم سنتی سیاست، صورتبندی شده است. البته در این میان نباید دیدمان سیاسی-اریانتالیستی را هم از نظر دور داشت؛ موردی که میتواند کارکرد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود را به نحوی حتی تا به اکنون حفظ کند.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76343_f01cd002615e8e74def96e2718241158.pdf
2020-05-21
125
134
10.22059/jfava.2019.272206.666112
عکاسی
دیدمان
تبارشناسی
سیاست
شرقشناسی
حسن
زین الصالحین
h.salehi13@gmail.com
1
مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
نعمتالله
فاضلی
nfazeli@hotmail.com
2
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
آبراهامیان، یرواند (1384)، ایران بین دو انقلاب، ترجمهی احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ یازدهم، نشر نی، تهران.
1
افشار، ایرج (1370)، گنجینهی عکسهای تاریخی ایران، چاپ اول، نشر فرهنگ ایران، تهران.
2
تاجیک، محمدرضا (1384)، روایت هویت و غیریت در میان ایرانیان، چاپ اول، انتشارات فرهنگ گفتمان، تهران.
3
تقیپور، امیرعباس و دیگران (1391)، صراحتنامه، چاپ اول، انتشارات سیمای شرق، تهران.
4
دادبه، آریاسپ (1384)، روح زمان و روح هنر قاجار، فصلنامهی حرفهی هنرمند، شمارهی 13، صفحات 105 – 92.
5
دمندان، پریسا و فرزام، فریبا (1382)، هزار جلوهی زندگی، تصویرهای ارنست هولتسر از عهد ناصری، چاپ اول، مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی، تهران.
6
ذکاء، یحیی (1384)، تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام در ایران، چاپ دوم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
7
زنگیآبادی، نازنین (1390)، بازتاب عکاسی در روزنامهها و مجلات عصر قاجار (با تأکید بر دورهی ناصری)، پایاننامهی کارشناسی ارشد عکاسی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
8
زینالصالحین، حسن (1392)، تحلیل انتقادی گفتمانهای تاریخ عکاسی ایران، پایاننامهی کارشناسی ارشد عکاسی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
9
ستاری، محمد (1387)، در مقدمهی سیر تحول عکاسی نوشتهی پطر تاسک، چاپ پنجم، انتشارات سمت، تهران.
10
ستاری، محمد و عراقچیان، مهدی (1389)، عکاسی قاجار: نگاه شرقی، نگاه غربی، نشریهی هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شمارهی 42، صفحات 56 – 45.
11
سعید، ادوارد (1389)، شرقشناسی، ترجمهی لطفعلی خنجی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
12
سیاح، حمید (1359)، خاطرات حاج سیاح، چاپ سوم، انتشارات امیرکبیر، تهران.
13
شهری، جعفر (1378)، تاریخ اجتماعی ایران در قرن 13: زندگی و کسبوکار، جلد اول و سوم، چاپ سوم، مؤسسهی خدمات فرهنگی رسا، تهران.
14
شیخ، رضا (1384)، ظهور شهروند شاهوار، ترجمهی فرهاد صادقی. فصلنامهی عکسنامه، سال پنجم، شمارهی 19، صفحات 27 – 4.
15
طهماسبپور، محمدرضا (1385)، ایتالیاییها و عکاسی در ایران، چاپ اول، نشر قو. تهران.
16
طهماسبپور، محمدرضا (1387)، ناصرالدینشاه عکاس، چاپ دوم، انتشارات تاریخ ایران، تهران.
17
فاضلی، نعمتالله (1387)، مدرن و یا امروزیشدن فرهنگ ایران، چاپ اول، پژوهشکدهی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران.
18
هیندس، باری (1390)، گفتارهای قدرت از هابز تا فوکو، ترجمهی مصطفی یونسی، چاپ اول، پردیس دانش، تهران.
19
Foucault, Michel (1978), The History of Sexuality, Volume I: An Introduction, translated from the French by Robert Hurley, Vintage books, New York.
20
Foucault, Michel (1981), the order of discourse, In the Untying the Text:A Post-Structuralist Reader by Robert Young, Routledge & Kegan Paul, Boston, London.
21
Mirzoeff, Nicholas (2006), On Visuality, Journal of Visual Culture, Vol 5(1), pp.53–79.
22
ORIGINAL_ARTICLE
کاوشی در روش های مورد استفاده دانشجویان رشته طراحی صنعتی قبل و بعد از تاثیر آموزش های دانشگاهی
طراحی، فرایندی است که به منظور حل یک مسئله، در ذهن فرد طراح اتفاق میافتد. یکی از روشهایی که به منظور مکاشفه و تحلیل رفتار انسانی، توسعه یافته است، روش تحلیل پروتکل است. با استفاده از فرایند بلند فکر کردن در حین انجام عمل، میتوان تا حدی از آنچه در ذهن فرد مورد آزمایش میگذرد، آگاهی پیدا کرد. پی بردن به این نکته که «آموزشهای آکادمیک چه تاثیری بر روی این فرایند ذهنی پیچیده میتواند داشته باشد؟»، خاستگاه این پژوهش است. هدف از انجام تحقیق حاضر، کاوش در چگونگی روشی است که دانشجویان طراحی در طول دوره تحصیلات دانشگاهی خود میآموزند و به کار میگیرند. به این منظور، دو «نمونه ورودی» و دو «نمونه خروجی» تحت آزمایش تحلیل پروتکل قرار گرفتند. دو نمونه، مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. تفاوتهای بین نمونهها در سه عامل «زمان»، «نحوه رویارویی با مسئله» و «فازهای طراحی» معرفی شد و مورد بررسی قرار گرفت. «نمونه ورودی» در خلاقیت، آزادی عمل بیشتری را تجربه کرد. حال، اینکه «نمونه خروجی» در حل مسئله به گونهای نظاممند، عمل کرد. نتایج حاصل برای گروهای مورد بررسی در قالب تشریح کامل فرایندهای طراحی مورد مطالعه و مجموعه ای از فرضیه ها به نمایش گذاشته شد و در پایان، پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی ارائه شد.
https://jfava.ut.ac.ir/article_76344_cb965436137a02b1d20fd9dc33db41a9.pdf
2020-05-21
135
142
10.22059/jfava.2019.270482.666089
طراحی
روش شناسی
رفتار انسانی
حل مسئله
تحلیل پروتکل
بلند فکر کردن
ونوس
جلالی
venusjalali@ut.ac.ir
1
-
AUTHOR
مهران
فاطمی نیا
me.fateminia@ut.ac.ir
2
عضو هییت علمی/ دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
لاوسون، برایان (۱۳۹۲)، طراحان چگونه میاندیشند: ابهام زدایی از فرایند طراحی. (حمید. ندیمی، مترجم)، ویرایش جدید، دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات، تهران.
1
ندیمی، حمید و شریعت راد، فرهاد (۱۳۹۱)، منابع ایده پردازی معماری جستاری در فرایند ایده پردازی چند معمار از جامعه حرفهای کشور، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، ۱۷(۲)، صص ۵-۱۴.
2
Akin, Omer (1984), An Exploration of the Design Process, In: Cross, Nigel (Ed.), Developments in Design Methodology, John Wiley & Sons, pp.189-207.
3
Akin, Omer & Lin, Chengtah (1995), Design protocol data and novel design decisions, Design Studies, 16(2), pp.211-236.
4
Austin, John & Delaney, F. Peter (1998), Protocol Analysis as a Tool for Behavior Analysis, The Analysis of Verbal Behavior, 15(1), 41-56.
5
Craig, David Latch (2001), Stalking Homo Faber: a comparison of research strategies for studying design behavior, In: Eastman, C. M., McCracken, W. M., & Newstetter., W. C. (Ed), Design Knowing and Learning: cognition in design education, Oxford: Elsevier Science, pp.13-36.
6
Cross, Nigel (2003), The Expertise of Exceptional Designers, In: Cross, N. & Edmonds, E. (Ed), Expertise in Design. Sydney, Australia: Creativity and Cognition Press, University of Technology, Sydney, pp.23-35.
7
Cross, Nigel (2004), Expertise in design: an overview, Design Studies, 25, pp.427-441.
8
Cross, Nigel (2006), Designerly Ways of Knowing, Springer, London.
9
Darke, Jane (1984), The Primary Generator and the Design Process, In: Cross, N. (Ed), Developments in Design Methodology, John Wiley & Sons, pp.175-188.
10
Eastman, M. Charles (1969), Cognitive processes and ill-defined problems: a case study from design, Proceedings of the First Joint International Conference on Artificial Intelligence, MA: MITRE, Bedford.
11
Eastman, M. Charles (1970), On the analysis of intuitive design processes, In: Moore, Emerging Methods in Environmental Design and Planning, Cambridge, MA, USA: MIT Press, pp.21-37.
12
Ericsson, K. Anders (2002), Towards a procedure for eliciting verbal expression of non-verbal experience without reactivity: interpreting the verbal overshadowing effect within the theoretical framework for protocol analysis, Applied Cognitive Psychology, 16(8), pp.981-987.
13
Ericsson, K. Anders & Simon, A. Herbert (1993), Protocol analysis: verbal reports as data, Cambridge, MA, The MIT Press, US.
14
Gilhooly, Kenneth & Green, Caroline (1996), Protocol analysis: theoretical background, In: Richardson, J. T. E (Ed), Handbook of Qualitative Research Methods for psychology and the social sciences, Leicester: BPS Books, pp.43-54.
15
Günther, Joachim & Ehrlenspiel, Klaus (2007),Comparing designers from practice and designers with systematic design education, In: Badke-Schaub, P., Cardoso, C., Lauche, K., & Roozenburg, N., (Ed), Design Theory and Methodology, The Netherlands: Delft University of Technology, pp.7-81.
16
Hay, L; Teague C. M; Duffy, A. H. B; Pidgeon, L. M ; Vuletic, T & Grealy, M (2017), A systematic review of protocol studies on conceptual design cognition, Design Computing and Cognition DCC’16. J.S. Gero
17
Jiang, Hao & Yen, Ching-Chiuan (2009), Protocol Analysis in Design Research: a review, IASDR, International Association of Societies of Design Research????
18
Kan, W.T. Jeff & Gero, S. John (2017), Quantitative Methods for Studying Design Protocols, Springer, ????.
19
Lawson, Bryan (2004), What Designers Know, Elsevier/Architectural Press, Oxford, Burlington.
20
Lawson, Bryan & Dorst, Kees (2009), Design Expertise, Architectural Press, ??????.
21
Lauche, Kristina (2007), Overview of approaches on design research, In: Badke-Schaub, P., Cardoso, C., Lauche, Kristina ; Roozenburg, Norbert (Ed), Design Theory and Methodology, The Netherlands: Delft University of Technology, pp.39-43.
22
Lee, S.Won; Lee, J; JO,N & Kim, Y.S (2013),Design activity and team interaction characteristics: a case study of protocol analysis on team-based product-service systems design process, international conference on engineering design ,ICED13.
23
Newell, Allen (1966), On the Analysis of the Human Problem Solving Protocols, International Symposium on Mathematical and Computational Methods in the Social Sciences, Rome, Italy, pp.145-185.
24
Newell, Allen & Simon, A. Herbert (1972), Human problem solving, Englewood Cliffs, N. J., Prentice Hall.
25
Sarkar, Prabir & Chakrabarti, Amaresh (2013), A Support for Protocol Analysis for Design Research, DesignIssues, Volume 29, Number 4, pp.?????????.
26
Schön, A. Donald (1992), Designing as reflective conversation with the materials of a design situation, knowledge based systems, Vol.5, No.1 , pp.154-156.
27
Schön, A. Donald & Wiggins, Glenn (1992), Kinds of seeing and their functions in designing, Design Studies, 13(2), pp.135-156.
28
Watson, B. Johan (1920), Is thinking merely the action of language mechanisms?, British Journal of Psychology, 11(2), pp.87- 104.
29
Yu, Rongrong; Gero, John & Gu, Ning (2015), Architects’ Cognitive Behaviour in Parametric Design, International Journal of Architectural Computing, Volume 13, Issue 1, pp.???????.
30