ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عناصر سهگانه نمادین در جام شوش
نقش طبیعت در زندگی مردمان پیش از تاریخ اهمیت بسزایی داشته است؛ به طوری که عناصر سهگانه طبیعت شامل: آب، خاک و باد در زندگی بشری همواره به صورت نمادین و به شکلهای مختلف، در آثار هنری پیش از تاریخ مشاهده شده است. سفالینههای منقوش ایران در بین سایر هنرهای پیش از تاریخ از جایگاه ویژهای برخوردار میباشند. نقوش سفالینههای پیش از تاریخ علاوه بر جنبه زیبایی، کارکردی نمادین را در بر میگیرد و بازخوانی آن همانند کتابی، ما را از نحوه زندگی و اعتقادات مردمان آن دوران آگاه میکند. سفالینههای منقوش شوش از لحاظ بصری و زیبایی با قوانین هندسی خاصی، دارای اهمیت ویژه-ای میباشد و در این میان جام شوش با نقوش سهگانه جانوری به طور خاص مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. این مقاله سعی دارد به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی: - نمادشناسانه جام شوش؛ - نمایش نمادین عناصر سهگانه طبیعت بر جام شوش؛ - و ارتباط بصری بین عناصر موجود بر جام بپردازد، و سپس با مقایسه جام مورد نظر با سایر جامهای همطبقه خود بتوان، نظریاتی در جهت شاخص بودن آن به مخاطبان وعلاقه مندان هنر ایران زمین ارائه داد.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29608_684ec0d43bd86eb00898231ae36f40db.pdf
2013-01-20
5
12
10.22059/jfava.2013.29608
بزکوهی
تناسبات
جام شوش
عناصر سهگانه
نقوش
نمادشناسی
منیژه
علی آبادی
manizhe.aliabadi2@yahoo.com
1
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته صنایع دستی، دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی، دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه ای بر نقوش هندسی تزیینات معماری در مساجد گناباد، ملک زوزن و فریومد
معماری خراسان در اوایل دوران اسلامی، به تبعیت از ویژگیهای کلی مساجد اسلامی، از سادگی در ساخت پیروی می-کرد. در دورانهای بعدی، به خصوص در دورهی سلجوقی، کاربرد تزیینات معماری گسترش یافت و سپس در دوران کوتاه خوارزمشاهیان در خراسان، مساجد دو ایوانی ساخته شدند که تزیینات معماری از ویژگیهای برجستهی آنها بود. این پژوهش به بررسی روشهای ترسیم نقوش هندسی در سه مسجد دو ایوانی گناباد، ملک زوزن و فریومد پرداخته و با تطبیق دادن با روشها و ابزارهای معرفی شده در رسالهی بوزجانی، "فی مایحتاج الیه العمال و الصناع من الاشکال الهندسیه"، که از معتبرترین منابع در زمینهی هندسهی عملی در دوران اسلامی است، شیوههای احتمالی ترسیم نمونهها را با کاربرد ابزارهای رایج زمان، که یک خط-کش ساده و پرگار بود، شرح داده است. نتایج حاصل بیانگر این امر است که این نقوش بر اساس زیرساختهایی هندسی و ترسیم-های دقیق ترسیم شده که معماران با دانش هندسی خود و به کمک ابزارهای رایج دوران رسم میکردند. همچنین میتوان چنین نتیجه گرفت که تزیینات معماری از مهمترین موارد تحقق هندسه در حوزهی کاربردی، و سندی بر دستیافتههای علمی دوران هستند؛ و در این میان تعاملات میان ریاضیدانان و هنرمندان و معماران هرچه بیشتر بارز میشود.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29609_b779b8549a31df5783943670a696e7b5.pdf
2013-01-20
13
22
10.22059/jfava.2013.29609
بوزجانی
مسجد جامع فریومد
مسجد جامع گناباد
مسجد ملک زوزن
نقوش هندسی
مهسا
خوارزمی
mahsakharazmi@mailinator.com
1
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
محمود
طاووسی
mahmoudtavoossi@mailinator.com
2
استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حسنعلی
پورمند
pourmand@modares.ac.ir
3
استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
جواد
نیستانی
javadneyestani@mailinator.com
4
استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی حجم پردازی دورۀ قاجار از صخره نگاری باستانی تا مجسمۀ همایونی
حجم پردازی و نقش برجسته در ایران سابقه ای کهن دارد. اما در دوران اسلامی نتوانست در همان ابعاد پیش از عصر اسلامی ظاهر شود، لیکن ذوق نقش برجسته سازی و حجم پردازی ایرانیان به صورت های دیگری ازجمله تزیینات برجسته در معماری، مقبره سازی و نقش های منقور مجال ظهور یافت. در دوران قاجار در زمین? احیای نگاره های صخره ایِ اقداماتی صورت گرفت و آثاری به وجود آمد که تداوم روش و سنت های باستانی را نشان می دهد. همچنین توجه به مجسمهسازی تمام برجسته و طبیعتگرا در نیم? دوم این دوران صورت پذیرفت و اولین مجسم? تمام برجست? طبیعت گرای دوران اسلامی ایران، در همین عصر ساخته شد. این مقاله ضمن توجه به پیشین? مجسمه سازی و تحّولات آن در ایران، براساس منابع مکتوب و مصوّر دور? قاجار، به بررسی رویکردهای مجسمه سازی و حجاری آن دوران می پردازد و تأثیر دربار، به ویژه شخص شاه را در روند دگرگونی حجم پردازی مورد توجه قرار می دهد؛ به خصوص آشنایی شخص ناصرالدین شاه با مجسمههای طبیعتگرا در سفرهایش به اروپا که منجر به ساخته شدن "مجسم? همایونی" شد. همچنین بهرهگیری از آثار حجمی برای آموزش هنر نقاشی در نقاشخانه دولتی و مدرس? کمال الملک که زمینه آکادمیک رویکرد به مجسمه سازی تمام برجسته را در ایران فراهم آورد.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29610_501c48070c5eef1eca8cf7bdc7d2f509.pdf
2013-01-20
23
32
10.22059/jfava.2013.29610
کتیبه های صخره ای
مجسمه سازی ایران
مجسمه سازی قاجار
مجسمۀ همایونی
هنر قاجار
عیدالمجید
حسینی راد
hrad2@ut.ac.ir
1
دانشیار دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و بررسی خوشنویسی بوستان سعدی موزه ملی مَلک (به خط سلطانعلی مشهدی و بررسی صحت رقم آن)
شهرت سلطانعلی مشهدی (841-926ق.) در خوشنویسی با خط نستعلیق، به دو موضوع کثرت کتابت نُسخ خطی نفیس در سایهی حمایت حکومت تیموریان همچنین تألیف اولین رسالهی آموزشی در خط نستعلیق در سال 920 هجری ق. برمیگردد. در میان آثار متعدد سلطانعلی مشهدی، نسخهای بدون تاریخ از بوستان سعدی با قلم خفی نستعلیق در کتابخانه موزه ملی مَلک موجود است که از قوت قلم و پختگی قابل توجهی برخوردار است اما در کتابهای نسخهشناسی مشهور، ثبت نشده است. در پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانهای، به روش اسنادی، توصیفی و تطبیقی، به ارزیابی شباهتها و تفاوتها و مقایسهی سبک خط نستعلیق بوستان موزه ملک با سبک آثاری از سلطانعلی مشهدی که شکی در صحت انتسابشان به وی نمیباشد پرداخته و ضمن معرفی انواع مختلف جعل آثار هنری و ارائه نمونههایی از جعلهای صورت پذیرفته، صحت رقم سلطانعلی مشهدی در ذیل کتاب مذکور مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت. در انتها درمییابیم که ریتم مدات، پیوستگی سطرها و سنجیده سوار نمودن حروف و کلمات روی یکدیگر، چینش نقطهها و حتی رقم سلطانعلی در اثر بوستان سعدی موزه ملک شباهتی قابل قبول با دیگر آثار سلطانعلی مشهدی دارد و ما را در نیل به پاسخ این سؤال که آیا بوستان سعدی مورد بحث، اثر سلطانعلی مشهدی است یا خوشنویس دیگری دیوان مذکور را کتابت نموده و در زمانهای بعد به نام سلطانعلی جعل شده است؟ رهنمون خواهد ساخت.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29611_feb5f979787e37282a4afa15e494d1d7.pdf
2013-01-20
33
40
10.22059/jfava.2013.29611
بوستان سعدی
خط نستعلیق
خوشنویسی
رقم
سلطانعلی مشهدی
صداقت
جباری کلخوران
sedaghatjabbarikalkhoran@mailinator.com
1
استادیار دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
رضوی فرد
hor02742@gmail.com
2
کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نمادها در آثار «ژازه طباطبایی»
(با تاکید بر سه نماد: شیروخورشید، اسب و مرغ ـآدم)
در دوران معاصر و به دلیل دگرگونیهای فراوان در آفرینشهای هنری، تعداد اندکی از هنرمندان هستند که به بازتولید برخی از نمادهای خاص اهتمام دارند. از مهمترین این هنرمندان، ژازه طباطبایی ـ نقاش و مجسمهساز ـ است که به شیوه خاص خود برخی از نمادهای مهم و کهن ایرانی را بازمیآفریند؛ مانند شیروخورشید، اسب و مرغ ـ آدمها و غیره . در این مقاله چگونگی بهرهگیری ژازه از این نمادها بررسی می-شود؛ این نمادها همان نشان و محتوای سابق را بیان نمیکند، بلکه بهگونهای طنزآمیز نمایان و در این خلال برخی مفاهیم سابق به هجو گرفته میشود. یعنی ژازه مطابق با زمانه خویش و فرهنگ معاصر و البته نوع نگاه ویژه خود نمادها را بهکار میگیرد و آنچه مشخص است اینکه در همه نمادها و نشانههای آثار ژازه ردپای تانیث و زنانگی فرم و محتوا غالب است؛ البته بهعنوان عنصری از دست رفته که به زبان نمادین هنرمند ـ با این نگاه که جای خالی آن در عصر ما احساس میشود ـ بیان میگردد. نمادهای آثار ژازه عمدتاً در قالب دو هنرِ نقاشی و حجمسازی رخ مینماید؛ در نقاشیهای او نگاه زنانه را به وضوح بیشتری میتوان دریافت اما در آثار حجمی او گونهای شوخی و به هجوگرفتن نمادهای سابق مشاهده میشود.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29612_354052eb92e019402eac43a38b4737da.pdf
2013-01-20
41
48
10.22059/jfava.2013.29612
اسب
ژازه تباتبایی
شیروخورشید
مرغ ـ آدم
نمادها
محسن
موسیوند
mohsenmousivand@mailinator.com
1
دانش¬آموخته کارشناسی¬ارشد پژوهش هنر و عضو گروه پژوهش هنر، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی بصری طغرا و مُهرهای سلطنتی ایران
( ایلخانیان-قاجار)
دراین پژوهش توصیفی- تحلیلی که گردآوری اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای، میدانی و بررسی مستقیم آثارصورت گرفته است، هدف اصلی بررسی نقش مُهر و طغرای پادشاهان در باز? زمانی دور? ایلخانیان تا دوره قاجار بوده است که از جمله نشانه های سلطنتی و نماد اقتدار خسروی محسوب می شوند و سجع مکتوب برآنها، عمدتاً انعکاسی در افکار و عقاید مذهبی شاهان داشته است. آنها به ویژه تعمد داشتند هویت شیعی مذهبی خود را به وسیله این نشان های بصری دراسناد به نمایش بگذارند.در این پژوهش، با رویکرد بصری به تحلیل نشانه ها درطغرا و نیز در ارتباط با مُهر در محورهای همنشینی وجانشینی، بررسی چگونگی روابط بصری موجود، ارزشهای گرافیکی و امکان استفاده از دستاوردهای هنرمندان گذشته درجهت تغییر و تحول استفاده از این خط درگرافیک امروز پرداخته شده است که نتایج حاصل ازبررسی ها نشان می دهد اصل نظم، ایجاد تکرار و ریتم، چرخش حروف که جنبشی موزون را تشکیل می دهد در این نقوش حضور چشمگیری دارد. علاوه بر آن باید به چگونگی رنگ بندی خطوط در طغراها اشاره کرد که بافت حروف را تعدیل و تقویت می کند. این خط درسده های اخیر توسط خوشنویسان عثمانی (ترکیه) شکل و قالبی متناسب یافته و جدا از متن نوشتاری یک سند مطرح گردید.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29613_46654099bf9c60b557a83e8ff4a7e606.pdf
2013-01-20
49
58
10.22059/jfava.2013.29613
اسلیمی
خط طغرا
خوشنویسی فارسی
مُهرهای سلطنتی ایران
هویت شیعی
کامران
افشارمهاجر
afshar2@art.ac.ir
1
استادیارگروه آموزشی ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر
AUTHOR
سمر
کلهر
samarkalhor@mailinator.com
2
کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه سوره
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد مدل کانو در طراحی و توسعه ی محصولات جدید
درک و تشخیص درست نیاز کاربر از جمله عوامل کلیدی و امری حیاتی در فرایند طراحی و توسعه ی محصولات می باشد. از میان روش های مختلف دریافت نیاز و الویت بندی آنها مدل کانو، ابزاری قدرتمند در استخراج نیازهای آشکار و پنهان کاربران و طبقه بندی آنها در قالب عملکردهای محصول است. پژوهش حاضر به نقش مدل کانو در طراحی وتوسعه ی محصولات جدید و دستیابی به حد بالایی از رضایتمندی و قابلیت استفاده می پردازد. در قالب مطالعه موردی، طراحی ظروف غذاخوری مبتنی بر احساسات استفاده گر ایرانی با استفاده از ترکیب دو روش کانو و پرسشنامه نظر خواهی فردی به انجام رسید. بر اساس عناصر گشتالت موجود در محصول با تعیین 13 ویژگی، دو پرسشنامه تدوین گردید. به منظور دسته بندی ویژگیها در قالب طبقه بندی کانو، پرسشنامه بین 37 نفر توزیع گردید. پرسشنامه اول حاوی پرسش های عملکردی و غیرعملکردی بوده و در پرسشنامه دوم 13 ویژگی در قالب طبقه بندی کانو دسته بندی شدند. نتایج نشان دهنده نوع نیاز احساسی و تمایل کاربران به استفاده از ظروفی با فرم های منحنی، نقوش ساده و رنگ های روشن می باشدکه در طراحی ویژگیهای کیفی و عملکردی محصول مؤثر می باشند.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29614_11ee5f32a8539ef71e7ffa5d84ff178b.pdf
2013-01-20
59
66
10.22059/jfava.2013.29614
آنالیز نیاز کاربر
احساس در طراحی
رضایت مندی مشتری
طراحی ظروف غذاخوری
مدل کانو
ناصر
کلینی ممقانی
koleini2@iust.ac.ir
1
استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
AUTHOR
پریسا
ایزدپناه
parisaizadpanah@mailinator.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته طراحی صنعتی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سه گانه طراحی واحد بنیان، تولیدسفارشی انبوه و شخصی سازی محصولات صنعتی
هر چند امروزه در طی فرآیند ساخت یک کالا، عواملی چون فنآوری بسیار پیچیده، سامانههای تولیدی بسیار وسیع، تقاضاهای غیرقابل پیشبینی در بازار، عمر بسیار کوتاه کالا، و همچنین رقابت شدید در بین شرکتها بعنوان چالشهای مهم مطرح است، لیکن استفاده ازشیوههای جدیدی در تولید، همچون فنآوری و راهبرد طراحی واحد بنیان و تولید سفارشی انبوه میتواند روشی جهت افزایش سرعت کار، حرکت به سوی صنعت نوین و راه کارهایی ثمربخش برای مقابله با این چالشها به شمار آید. محصولات مبتنی بر طراحی واحد بنیان با قابلیت چیدمانهای مختلف از جمله راه کارهایی است برای تولید محصولات متعدد که نیاز مشتریان متفاوت را در یک زمان بر طرف میکند. تولید سفارشی انبوه، با ایجاد مرزهای جدیدی در رقابتهای تجاری، کمک میکند تا نیازها و خواستههای مشتریان را بیشتر مورد توجه قرار داده تا آنها بتوانند با شخصیسازی محصولات، رضایتمندی و خشنودی بیشتری را در هنگام استفاده از کالاهای خود تجربه نمایند. در این تحقیق به صورت موضوع پژوهی، اصول، مفاهیم و تعاریف،روشهای گوناگون، موارد کاربرد و مراحلمختلف، وجوه تمایز و چالشهای سه گانه طراحی واحد بنیان، تولید سفارشی انبوه و شخصی سازی محصولات صنعتی بررسی و تدوین گردیده است.
https://jfava.ut.ac.ir/article_29615_964f8ce222905e3296ba062a84afe91d.pdf
2013-01-20
67
79
10.22059/jfava.2013.29615
تولید سفارشی انبوه
شخصی سازی
طراحی صنعتی
طراحی واحد بنیان
محصولات صنعتی
علی
فرجی
faraji2@ut.ac.ir
1
استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
مرضیه
بهزادی
marziehbehzadi@mailinator.com
2
کارشناس ارشد طراحی صنعتی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR