TY - JOUR ID - 62403 TI - بررسی کتیبۀ کاشی‌های زرین‌فام مزار حضرت فاطمه معصومه(س) در قم JO - نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی JA - JFAVA LA - fa SN - 2228-6039 AU - قانونی, محسن AU - صادقی مهر, سمانه AD - کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی، موزۀ آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)، قم، ایران AD - کارشناس ارشد پژوهش هنر، قم، ایران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 22 IS - 2 SP - 77 EP - 88 KW - ابوزید KW - خاندان طاهر کاشانی KW - زرین‌فام KW - سدۀ هفتم ه.ق KW - کتیبه‌کاشی KW - مزار حضرت فاطمه معصومه(س) DO - 10.22059/jfava.2017.62403 N2 - هنر سفالگری ایران، از دیرباز به‌عنوان قدیمی‌ترین نمونۀ آثار تولیدی، مهم‌ترین شاخص‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری ایران را بازنمود ساخته است. در این میان، شیوۀ سفالگری زرین‌فام، نقطۀ اوج سفالگری اسلامی در ایران است. در اوج دوران تولید سفالینه‌های زرین‌فام در سدۀ هفتم هجری قمری، هنرمندان ایرانی به‌خصوص خاندان‌های صنعتگر و هنرمند مانند خاندان طاهر کاشانی، با توسعۀ روش‌های ساخت آثار زرین‌فام به چنان توانایی در این عرصه دست یافتند که این فن را در کتیبه‌کاشی‌ها و محراب مهم‌ترین اماکن مقدس ایران به کار بستند. این مقاله در بستری تاریخی و تطبیقی، به بررسی نمونه‌های موجود در مزار حضرت فاطمه معصومه(س) و چگونگی رابطۀ آنها با نمونه‌های دیگر در ایران پرداخته است. بر این اساس، همکاری خاندان ابی طاهر به‌صورت خاص «محمد بن ابی طاهر» و «علی بن محمد» و شخص «ابوزید» در تولید این آثار بر اساس رقم‌های موجود، مشهود است. اهمیت آثار به حدی است که رقم «ابوزید» را در دو کتیبۀ مجزا می‌توان مشاهده کرد. همچنین تاریخ 602 ه.ق و رقم بانیان کاشی‌ها می­تواند آنها را قدیمی‌ترین نمونۀ کتیبه‌کاشی‌های موجود در این سرزمین معرفی کند.       UR - https://jfava.ut.ac.ir/article_62403.html L1 - https://jfava.ut.ac.ir/article_62403_442e7d74644958c5c79a2d70bf0e88f8.pdf ER -