TY - JOUR ID - 80449 TI - ریخت شناسی صراحی‌های شیشه‌ای ایران در سده‌های 5 و 6 ه.ق JO - نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی JA - JFAVA LA - fa SN - 2228-6039 AU - زمانی سعدآبادی, معصومه AU - شمیلی, فرنوش AU - حرمتی, حمیده AD - دانشگاه هنر اسلامی تبریز AD - عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز AD - عضو هییت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 25 IS - 4 SP - 65 EP - 76 KW - ریخت شناسی KW - صراحی شیشه‌ای KW - دوره سلجوقی KW - فرم و تزیینات DO - 10.22059/jfava.2019.281717.666228 N2 - دوره سلجوقی یکی از مهم‌ترین دوران شکوفایی هنراسلامی سده‌های ۵ و۶ ه.ق ایران در خصوص هنر شیشه است که از آن جمله می‌توان به صراحی‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین ظروف شیشه‌ای اشاره کرد. مطالعه بر روی فرم و تزیینات این آثار شیشه‌ای می‌تواند رهیافتی در مطالعه هنر شیشه سلجوقی باشد. این پژوهش برآن است تا با بررسی فرم و ریخت صراحی‌ها از منظر ریخت ‌شناسی که یکی از رویکردهای رایج معاصر در حوزه نقد ادبی و از زیر شاخه‌های ساختارگرایی است بپردازد. بدین منظور در جستجوی یافتن پاسخ این پرسش اساسی که "صراحی‌های شیشه‌ای سده‌های ۵ و۶ ه.ق ایران به لحاظ عناصر فرمی ثابت (مخزن و گردن) و متغیر (تزیینات) دارای چه ویژگی‌های بصری بوده‌اند" به جمع‌آوری نمونه‌ها، طبقه‌بندی و بررسی آن‌ها اقدام شده است. این پژوهش بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی شکل گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که فرم مخزن در سه حالت کلی اشکی، شلجمی و گوشتکوبی ساخته شده و بیشترین حجم تزیینات را دارا می‌باشند. تزیینات این قسمت در دو بخش انتزاعی و شمایلی- انتزاعی قابل پیگیری است. فرم گردن نیز به صورت استوانه‌ای بلند و باریک ساخته شده که اغلب فاقد تزیینات بوده و شامل نوار افزوده و گاهی دارای لبه می‌باشد. UR - https://jfava.ut.ac.ir/article_80449.html L1 - https://jfava.ut.ac.ir/article_80449_5d99067dde065d1e08044b4c971d2a49.pdf ER -