شیوه تصویرگری نسخ خطی کتاب «تشریح بدن « منصوری و تاثیر آن بر کتب تشریح بدن غربی و ژاپنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

نسخه خطی کتاب «تشریح بدن» نوشته منصور بن الیاس دارای اهمیت ویژه ای است زیرا هیچگونه تصویرسازی تشریح کامل بدن انسان، پیش از رساله پزشکی وی در جهان اسلام، به دست نیامده است. تاریخ تالیف رساله وی با عنوان «تشریح بدن» را سال 799 هجری می دانند. هدف مقاله بررسی تصاویر نسخه های موجود در کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، کتابخانه ملی فرانسه و کتابخانه دانشگاه کمبریج به طور خاص بوده و سپس نمونه هایی از نسخ غربی و ژاپن برای مقایسه به طور اختصار آورده می شود. سوال این است که: شیوه تصویرسازی نسخه های کتاب «تشریح بدن» منصوری دارای چه کیفیت بصری بوده و چه تاثیری بر سایر کتب تشریح بدن گذاشته است؟ با اینکه شش تصویر تشریحی از بدن در این نسخه وجود دارد ولی به دلیل نشان دادن شفاف اجزای داخلی بدن و شیوه ترسیم بدن در وضعیتی خاص، قابل توجه و متشخص است. اگرچه سایر تصاویر این نسخه از نسخه های غربی قبل یا زمان خود الهام گرفته ولی برخلاف شیوه آنها توضیحات و نوشته ها در داخل و خارج بدن، هم سان و همردیف با اعضای بدن قرار گرفته اند و همین شیوه است که به عنوان شیوه «تشریح منصوری» بر روی نسخ غربی قرون هفدهم و هجدهم تاثیر گذاشته است. روش تحقیق توصیفی است.

کلیدواژه‌ها


شیرازی، منصور بن محمد بن احمد، (1383)، تشریح بدن انسان، به کوشش دکتر سید حسین رضوی برقعی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران-دانشگاه مک گیل، تهران. 
Charles West, Clark, (1979), The Zodiac Man in Medieval Medical Astrology, Ph.D. dissertation accepted at University of Colorado, Colorado.
Encyclopaedia of the history of science, technology, and medicine in non-Western Cultures, (1997), Helaine Selin, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands.
Grimal, Nicolas, (1988), Histoire de l'Égypte ancienne, Le Livre de poche Références-Arthème Fayard, Paris.
www.crystalinks.com/egyptmedicine.html (آخرین بازنگری 25دی1396)
quatr.us/china/history-chinese-medicine.htm (آخرین بازنگری 25دی1396)
en.wikipedia.org/wiki/Huangdi_Neijing (آخرین بازنگری 25دی1396)
www.nlm.nih.gov/hmd/arabic/p18.html ( آخرین بازنگری 25دی1396 )
gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8432221c(آخرین بازنگری 25دی1396)
exhibitions.lib.cam.ac.uk/vesalius/artifacts/mansurs-anatomy(آخرین بازنگری 25دی1396)
sceti.library.upenn.edu/sceti/ljs/PageLevel/index.cfm?ManID=ljs049&Page=44(آخرین بازنگری 25دی1396)
exhibitions.lib.cam.ac.uk/vesalius/artifacts/mansurs-anatomy(آخرین بازنگری 25دی1396)
www.luminarium.org/encyclopedia/zodiacman.htm(آخرین بازنگری 25دی1396)
(آخرین بازنگری 25دی1396)
en.wikipedia.org/wiki/Zodiac_Man(آخرین بازنگری 25دی1396)
en.wikipedia.org/wiki/Macrocosm_and_microcosm(آخرین بازنگری 25دی1396)