تحلیل زیبایی شناسانه‌ی عروسک های بومی بَویگ متحرک در مناطق لُرنشین ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده هنرومعماری دانشگاه یزد، ایران

10.22059/jfava.2025.386103.667377

چکیده

عروسک بویگ با ساختار چوبی چلیپاگونه ی متحرک در تمامی مناطق لرنشین ایران شناخته شده است. این عروسک علاوه بر نقش مهمی که در بازی کودکان داشته، حامل آیینی است که سالیان متمادی در این نواحی سینه به سینه توسط این قوم حمل شده است. ساخت این عروسک فراتر از یک منطقۀ خاص جغرافیایی بوده و در تمامی نواحی لُرنشین ایران وجود داشته است. با این سوال که: چه رابطه‌ای میان فرهنگ جاری قوم لُر و عروسک دست‌ساز سنتی بَویگ می‌تواند وجود داشته باشد؟ این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به کمک منابع کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی از طریق گفت‌وگو با مردمان محلی به بررسی و تحلیل ساختار زیبایی‌شناسیِ جامعه‌شناسانه و نظام نشانه ای بَویگ‌ های متحرک در مناطق لُرنشین ایران پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد که عروسک بویگ نماد رقص، شادی، پوشش بومی زنان و قصه‌های عامیانه مردم لُر زبان است. عروسک بَویگ در مجموعیت خود می تواند مظهر عناصر کلیدی میراث فرهنگی ایران، به ویژه در میان جامعه لُر زبان باشد. جایگاه فرهنگی و زیبایی‌شناسانۀ این عروسک به عنوان همدم کودکان و کارکردهای آیینی آنها، نیاز به معرفی و تأکید بر اهمیت آن درحفظ و نگهداری ارزش های هویت فرهنگی و هنری آن را دوچندان می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات