Kurdish Tablecloth Kilim Designs in Northern Khorasan

Document Type : Research Paper

Authors

university tarbiat modares

Abstract

Iran is home to various tribes and clans, each of which
has a rich heritage and a mysterious background. One
of these tribes is the Kormanj people who migrated to
Khorasan from the west of the country during the Safavid
era and today, with the passage of time and a result of
their relations with other ethnicities in the region, many
changes have taken place in their culture and art. Handwoven
products made by the Kormanj people of North
Khorasan are among the indigenous arts of this region.
For the Kormanj, bread has always been especially
important as they believe that bread is blessed food
and the main source of sustenance. So, women of the
Kormanj nomads made special cloths to keep bread in
them. Those cloths are now known as Kurdish tablecloth
kilim. Originally used to store bread, today they are often
used as rugs or decorative works of art.
Kurdish tablecloth kilims have a variety of designs
and motifs. Patterns are often formed in the minds of
their creators rather than being pre-designed. The main
creators of Kurdish tablecloths are women and girls
who are inspired by the natural world. Although today
some weavers do not adhere to old patterns and weave
newer ones due to changes in lifestyle, in most cases,
the patterns are still reminiscent of the early nomadic
lifestyle in this region. Once nomadic, they designed
these motifs based on the nature and what they saw
around them. Now that they have settled in one place,
they have moved further away from the original designs,
but some of those designs are still visible.
Semantically, the motifs of Kurdish tablecloths are
derived from the beliefs of the previous generations and
express the cultural concepts of a nomadic society with
a visually coherent structure. There are four groups of
geometric, plant, animal and human designs. Animal
motifs are more frequent than the others, due to the
nature of the nomadic lifestyle. Nomadic dependence
on animals is a necessity of their lifestyle and this is
reflected in Kurdish tablecloth motifs. Animal motifs can
take abstract forms like butterflies, symbolic forms like
a ram’s horn and naturalistic forms that depict different
domestic and wild animals. Among the human motifs,
pictures of girls appear more often, mainly because
women and girls have often been the weavers of these
tablecloth kilims. In terms of style, the patterns can be
divided in two categories of abstract and naturalistic
styles. Although old designs and motifs are changing due
to the change in the people’s lifestyle in North Khorasan,
most of the motifs and designs are still the same as the
old ones. The purpose of this article is to introduce the
patterns of Kurdish tablecloth kilim and explain how
they came into being. The data was collected through
field method by conducting interviews and observation.
Adopting a descriptive-analytical approach, different
types of designs were studied and classified.

Keywords

References

- اکبرزاده، هادی (1389)، درنگی بر معنی «سرِ سفره» در مصرع «چون سرِ سفره رخِ او توی تو...» از دفتر ششم مثنوی، پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی، سال دوم، شماره ششم، 119-132.
- الیاده، میرچا (1374)، اسطوره،رویا، راز، ترجمه رؤیا منجم، فکر روز، تهران.
- ایرانی ­ارباطی، غزاله و محمد خزایی (1396)، نمادهای جانوری فرّه در هنر ساسانی، نگره، شماره 43. 18-29.
- بدیعی، آیدا (1390)، بررسی نقوش منطقه‌ای خراسان شمالی با تکیه برمنسوجات کُرد، دانشگاه تربیت­مدرس، پایان نامه کارشناسی ارشد.
- پاپلی ­یزدی، محمدحسین (1371)، کوچ­نشینی در شمال خراسان، ترجمه اصغر کریمی، آستان قدس رضوی، مشهد.
- پایدار فرد، آرزو و مهناز شایسته­فر (1390)، بررسی نقوش در گلیم مردمان کرد خراسان، هنر و معماری، شماره 83-84
 - پلتو، پرتی (1375)، روش تحقیق در انسان­شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، علمی، تهران.
- توحدی، کلیم­الله (1371)، حرکت تاریخی کرد، جلد اول،چاپ دوم، مشهد.
- تناولی، پرویز (1370)، نمک و نان، کتابسرا، تهران.
- جابز، گرترود (1370)، سمبل­ها (کتاب اول: جانوران) ترجمه محمدرضا بقاپور، نشر مترجم، تهران.
- جزایری، زهرا (1370)، شناخت گلیم، سروش، تهران.
- حیران­پور، ساناز (1389)، ریشه­یابی نقوش دست‌بافته­های خراسان شمالی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: غلامعلی حاتم.
- خاقانی، میترا (1395)، بررسی سفره­های آئینی زرتشتیان شیراز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی بخش زبان و ادبیات فارس دانشگاه شهید باهنر کرمان، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، رشته فرهنگ و زبان­های باستانی.
- دانیس، ا. دونیس (1384)، مبادی سواد بصری، ترجمه مسعود سپهر،سروش، تهران.
- دریایی، نازیلا (1382)، نقش و اسطوره در فرش دست‌باف ایران، اولین سمینار ملی تحقیقات فرش دست‌باف، جلد دوم، تهران،75-98.
- زینلی، لیلا (1394)، روش­شناسی طراحی و تاثیر آن در طراحی و تولید صنایع­دستی (مطالعه موردی: دست‌بافته­های گلیمی خراسان شمالی) پایان­نامه­ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر مهران فاطمی نیا، دانشگاه سوره، دانشکده هنر.
- شوالیه، ژان و آلن گربران (1379)، فرهنگ نمادها(ج چهارم) ترجمه سودابه فضایلی، جیحون، تهران.
- صباحی، سیدطاهر (1394)، گلیم؛ چکیده­ای از تاریخ و هنر تخت بافته­های شرقی، ویژه نشر، تهران.
- طبیبی، حشمت­الله (1374)، مبانی جامعه شناسی و مردم­شناسی ایلات و عشایر، چ دوم، دانشگاه تهران، تهران.
- فیاضی، سمیه (1386)، بررسی گلیم­های کردی شمال خراسان (شیروان، قوچان، بجنورد)، مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد.
- کاظم­پور، داریوش و محسن سلیمانی (1391)، مطالعه نقوش دست‌بافته­های خراسان شمالی و استفاده از آنها در طراحی نشانه، گلجام، شماره 21، 45-64.
- کمندلو، حسین (1391)، شناسایی، ریشه­یابی و احیا طرحها و نقوش قالی استان خراسان شمالی، مرکز ملی فرش ایران.
- کوپر، جی. سی (1379)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، نشر فرشاد، تهران.
- موسوی حاجی، سیدرسول و ساناز حیران­پور (1390)، بررسی تصویر الهه مادر در گلیم آناتولی و ردپای آن در بافته­های کردی خراسان، نقش­مایه، سال چهارم، شماره هفتم، 25-34.
- هال، آلستر و نیکلاس بارنارد (1379)، گلیم­های ایرانی، ترجمه کرامت­الله افسر، یساولی، تهران.
- هال، جیمز (1383)، فرهنگ نگاره­ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، فرهنگ معاصر، تهران.
- هال، آلستر و جوزه لوچیک ویووسکا (1377)، گلیم: تاریخچه، طرح، بافت و شناسایی، ترجمه شیرین همایون­فر و نیلوفر الفت­ شایان، نشر کارنگ، تهران.
- یاحقی، محمدجعفر (1369)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی و سروش، تهران.
 
Journal of Fine Arts: Visual Arts
Volume 25, Issue 3
January 2021
Pages 111-124

Files

Share

How to cite

Statistics