هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی بصری نقش‌های اجتماعی، سلسله‌مراتب و هنجارهای فرهنگی طبقات فرودست در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد است. ماهیت پژوهش پیش رو کیفی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی است. تجزیه‌وتحلیل نگاره بر اساس نظریه‌های راناجیت گوها و گایاتری اسپیواک انجام شده و مفاهیم به کار گرفته‌شده در آن «عاملیت»، «رؤیت‌پذیری» و «دیگری فرودست» هستند که ابزارهایی برای تحلیل نحوه بازنمایی فرودستان و بررسی روابط قدرت و هویت اجتماعی در نگاره‌ها را فراهم می‌کنند. نتایج نشان داد که: تدارک برای ضیافت، علی‌رغم برجسته‌سازی نقش فرودستان در آماده‌سازی ضیافت، صرفاً به نمایش نظم طبقاتی تیموری پرداخته شده و کارگران و خدمتکاران در این نگاره فاقد عاملیت فردی بوده و در نقش‌هایی تابع و وابسته به دربار و متأثر از گفتمان فرهنگی و تحت تأثیر نظم سیاسی - اقتصادی دوره تیموری و تابع سازوکارهای قدرت دربار تصویر شده‌اند. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان داد که مطالعه فرودستان در چارچوب نگاره‌های نخبگان (هنر والا) به‌نوعی نقض غرض بوده و نیازمند بررسی هنر عامه‌پسند است.
رضانژاد یزدی، الهه، شریعت‌پناهی، ماهیار و اسدبیگی، اردشیر. (1396). بررسی جایگاه اجتماعی بانوان با تأکید بر پوشش بانوان در نگاره‌های عصر تیموری. پژوهش‌نامه زنان، 8(1)، 1-33. https://womenstudy. hcs.ac.ir/article_2659_0e58522cf502248cfabd3ce9e991748d.pdf 6.
سیدی، چنور، کریمیان، حسن. (1398). کارکردهای کمال‌الدین بهزاد با توجه به نگاره‌های وی در دوره تیموری بر اساس گفتمان روایی ژپ لینت ولت. پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی (ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای)، 1(2)، 103-124. https://doi. rg/10.30465/lir.2020.4808 7. شهبازی شیران، حبیب، حسینی‌نیا، سید مهدی، معروفی اقدم، اسماعیل و نصراللهی، زهرا. (1399). مقایسه تطبیقی جایگاه زنان در مجالس موسیقی دوره تیموری و صفویه بر اساس نگاره‌های برجای‌مانده. نشریه زن در فرهنگ و هنر، 12(3)، 437-462. https://doi. rg/10.22059/jwica.2021.314731.1508 8.
عمادی، سید مانی، حاتم، غلام‌علی (1389). نگاره «هارون در حمام»؛ فتوت نگاره دلاکان، سلمانیان و سرتراشان. نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، 43، 25-34. https://jfava. t.ac.ir/article_22899_93a00bb85e424f7182cafb61b9af295a.pdf 9.
غزالی، ربابه. (1398). بررسی شاخصه‌های بصری در آثار کمال‌الدین بهزاد (مطالعه موردی: اثر سماع درویشان). جلوه هنر، 11(1)، 73-86. https://doi.org/10.22051/jjh.2018.15875.1253 10.
مقتدایی، نیکو، محمودی، فتانه و موسوی حاجی، سید رسول. (1399). ساختار معنادار نگارگری و طبقه اجتماعی هنرمندان در شاهنامه بزرگ ایلخانی و سمک عیار با رویکرد ساخت‌گرایی تکوینی گلدمن. مطالعات تطبیقی هنر، 10(19)، 1-18. https://doi. rg/10.29252/mth.10.19.1
همایون‌فرخ، رکن‌الدین. (1348). هنر دوره تیموری و کمال‌الدین بهزاد. نشریه وحید، 70، 833-840.
http://noo. s/6iMfg
11. Azhand, Yaghoub. (2008). Herat School of Painting [Maktab-e Negargari-ye Herat]. Farhangestan-e Honar. (in Persian)
12. Ajand, Yaghoub. (2018). Persian Painting: A Study in the History of Persian Painting [Negargari-ye Iran: Pazhuheshi dar Tarikh-e Negargari-ye Iran]. SAMT. (in Persian)
13. Arian, Qamar. (1983). Kamāl-al-Din Behzad [Kamāl-al-Din Behzad]. Honar va Farhang. (in Persian)
14. Bahari, Ebadollah. (1997). Bihzad: Master of Persian Painting. I.B. Tauris.
15. Buttigieg, Joseph A. (2013). Subaltern social groups in Antonio Gramsci’s Prison Notebooks. In Cosimo Zene (Ed.), The political philosophies of Antonio Gramsci and Ambedkar.
16. Emadi, Seyed Mani. Hatam, Gholamali H. (2010). Miniature "The Caliph Harun in Bath-House"; A "Fottovat Negareh" Of Barbers [Negareh “Harun dar Hammam”; Futuvva Negareh-e Dalakan, Salmāniān va Sartarāshan]. Honarhaye Ziba-Honarhaye Tajassomi, 43, 25-34. https://jfava.ut.ac.ir/article_22899_93a00bb85e424f7182cafb61b9af295a.pdf (in Persian)
18. Ghazali, Rababeh. (2019). The study of visual attributes in Kamal al-Din Behzad's works Case Study: The Effect (Sima Darvishan) [Barrasi-ye Shakhsehaye Basari dar Asar-e Kamal-al-Din Behzad: Motale-e Moredi: Asar-e Samā-ye Darvishan]. Jelveh Honar, 11(1), 73-86. https://doi.org/10.22051/jjh.2018.15875.1253 (in Persian)
19. Gonzalez, Valérie. (2022). The ‘Visible Voice’ or ‘Vocal Visibility’ of the Subalterns in Persianate Painting: The Safavid and Mughal Cases. In Andrew J. Newman (Ed.), Iranian/Persianate Subalterns in the Safavid Period: Their Role and Depiction, Recovering ‘Lost Voices’. Gerlach Press.
20. Gramsci, Antonio. (1992). Notes on Italian History. In Quintin Hoare & Geoffrey Nowell Smith (Eds. & Trans.), Selections from political writings of Antonio Gramsci. International Publishers.
22. Homayoun-Farrokh, Rokon. (1969). Art of the Timurid period and Kamal al-Din Behzad [Honar-e Dowre-ye Timuri va Kamal-al-Din Behzad]. Vahid Journal, 70, 833-840. http://noo.rs/6iMfg (in Persian)
23. Hosseini, Mehdi. (2003). Bibliography of Master Kamal-al-Din Behzad [Ketabshenasi-ye Ostad Kamāl-al-Din Behzad]. Honar Journal, 57, 144-168. http://noo.rs/pKgQ8 (in Persian)
24. Lefevere, André. (2017). Translation, Rewriting, and Manipulation of Literary Fame. Routledge.
25. Moghtadaei, Niko. Mahmoudi, Fataneh. Mousavi Haji, Seyed Rasoul. (2020). A Comparison of Meaningful Structure of Paintings and Social Class of Artists in the Illumination of the Great Shahnama of Ilkhanid and SAMAK-E AYAR [Sakhtar-e Ma’nadar-e Negargari va Tabaqeh-ye Ejtemai-ye Honarmandan dar Shahnameh Bozorg-e Ilkhani va Samak-e Ayyar ba Ruykard-e Sakht-Garayi-e Tekoeni-ye Goldman]. Comparative Art Studies, 10(19), 1-18. https://doi.org/10.29252/mth.10.19.1 (in Persian)
26. RezaNejad Yazdi, Elahe. Shariatpanahi, Seyed Mahyar. Asad Beigi, Ardeshir. (2017). The Social Status of Women based on Their Wearings in the Timurid Era; An Investigation [Barrasi-ye Jaygah-e Ejtemai-ye Banovan ba Ta’kid bar Pushesh-e Banovan dar Negarehaye Asr-e Timuri]. Pazhuheshnameh Zanan, 8(1), 1-33. https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_2659_0e58522cf502248cfabd3ce9e991748d.pdf (in Persian)
27. Shahbazi Shiran, Habib. Hosseini Nia, Seyed Mehdi. Maroufi Aghdam, Esmaeil. Nasrollahi, Zahra. (2020). A comparative comparison of women position in the music assemblies of the Timurid and Safavid periods based on the surviving Painting [Moghayese-ye Tatbiqi-ye Jaygah-e Zanan dar Majales-e Musiqi Dowre-ye Timuri va Safavi bar Asase Negarehaye Bargayemanadeh]. Journal of Women in Culture and Art, 12(3), 437-462. https://doi.org/10.22059/jwica.2021.314731.1508 (in Persian)
28. Saidi, Chnoor. Karimiān, Hassan. (2019). Kamaledin Behzad’s Functions According to his Painting in the Timurd Period based on the narrative discourse of Jeep Lint Volt [Karkardhaye Kamal-al-Din Behzad ba Tavajoh be Negarehaye Vi dar Dowre-ye Timuri bar Asase Gofteman-e Ravayi-ye Jep Lent Welt]. Pazhuheshhaye Bein-Rashteh-ye Adabi (Adabiat va Pazhuheshhaye Mian-Rashteh-i), 1(2), 103-124. https://doi.org/10.30465/lir.2020.4808 (in Persian)
30. Spivak, Gayatri. (1990). The Post-Colonial Critic: Interviews, Strategies, Dialogues (Sara Harasym, Ed.). Routledge. 31. Spivak, Gayatri. (2010). Can the subaltern speak? In Rosalind C. Morris (Ed.), Reflections on the history of an idea. Columbia University Press.
32. The Metropolitan Museum of Art. (2025, February). Preparation for a feast, folio from a Divan of Jami. Retrieved February 2025 from https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451084
مرادی, علیرضا و دیانتی, سحر . (1404). صداها در سکوت: بازاندیشی جایگاه اجتماعی فرودستان در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 30(3), 39-52. doi: 10.22059/jfava.2025.388724.667406
MLA
مرادی, علیرضا , و دیانتی, سحر . "صداها در سکوت: بازاندیشی جایگاه اجتماعی فرودستان در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد", نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 30, 3, 1404, 39-52. doi: 10.22059/jfava.2025.388724.667406
HARVARD
مرادی, علیرضا, دیانتی, سحر. (1404). 'صداها در سکوت: بازاندیشی جایگاه اجتماعی فرودستان در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد', نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 30(3), pp. 39-52. doi: 10.22059/jfava.2025.388724.667406
CHICAGO
علیرضا مرادی و سحر دیانتی, "صداها در سکوت: بازاندیشی جایگاه اجتماعی فرودستان در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد," نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 30 3 (1404): 39-52, doi: 10.22059/jfava.2025.388724.667406
VANCOUVER
مرادی, علیرضا, دیانتی, سحر. صداها در سکوت: بازاندیشی جایگاه اجتماعی فرودستان در نگاره تدارک برای ضیافت اثر کمال‌الدین بهزاد. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 1404; 30(3): 39-52. doi: 10.22059/jfava.2025.388724.667406
)
