آثار سرامیکی فیلتردار عموماً بدون لعاب بوده و یک فیلتر مشبک در دهانه و یا گردن آنها تعبیه شده است. پیشینه این ظروف به اواخر هزاره دوم ق.م در ایران برمیگردند و تا دوران اسلامی، به ویژه در قرن دوم هـ.ق، در مناطق مختلف اسلامی استفاده شدهاند.
طبق پژوهش حاضر ایران ممکن است منشأ ساخت این ظروف باشد و لذا انجام تحقیقات مستقل در این زمینه ضروری است.
بنابراین و در راستای مسئله پژوهش، سؤالاتی قابل طرح است؛ 1) منشأ ظروف سرامیکی فیلتردار در ایران به چه زمانی بر میگردد؟ 2) گونههای رایج و کاربردهای ظروف سفالی فیلتردار در ایران کداماند؟ هدف از پژوهش حاضر بررسی سیر تغییرات تاریخی فرم ظروف فیلتردار بر مبنای نظریه پراپ، شناسایی کاربری، منشأ ساخت و گونههای متنوع آنها در ایران است. نظریه ریختشناسی پراپ تأکید دارد که مطالعات فرمشناسی آثار هنری هر دوره، نقش مهمی در بررسی سیر تطور و تحول تاریخی فرم و تزئینات آنها دارد. بررسی ۲۲ ظرف سرامیکی فیلتردار متعلق به ایران از هزاره دوم ق.م تا دوره صفوی نشان داد که این ظروف شامل ۷ گونه مختلف بوده است. این ظروف برای تصفیه مایعات و جلوگیری از ورود حشرات کاربرد داشتند و ممکن است در مراسم آئینی نیز استفاده میشدند.
آوای, وجیهه , میرشفیعی, سید محمد و حیدری باباکمال, یداله . (1403). ریختشناسی ظروف سرامیکی فیلتردار ایران بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, (), -. doi: 10.22059/jfava.2025.388598.667404
MLA
آوای, وجیهه , , میرشفیعی, سید محمد , و حیدری باباکمال, یداله . "ریختشناسی ظروف سرامیکی فیلتردار ایران بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ", نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, , , 1403, -. doi: 10.22059/jfava.2025.388598.667404
HARVARD
آوای, وجیهه, میرشفیعی, سید محمد, حیدری باباکمال, یداله. (1403). 'ریختشناسی ظروف سرامیکی فیلتردار ایران بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ', نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, (), pp. -. doi: 10.22059/jfava.2025.388598.667404
CHICAGO
وجیهه آوای , سید محمد میرشفیعی و یداله حیدری باباکمال, "ریختشناسی ظروف سرامیکی فیلتردار ایران بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ," نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, (1403): -, doi: 10.22059/jfava.2025.388598.667404
VANCOUVER
آوای, وجیهه, میرشفیعی, سید محمد, حیدری باباکمال, یداله. ریختشناسی ظروف سرامیکی فیلتردار ایران بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 1403; (): -. doi: 10.22059/jfava.2025.388598.667404