بررسی سیر تحول مدالیون بافته های ساسانی و تاثیر آنها بر نمونه های هنر اسلامی و مسیحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان

چکیده

مدالیون های ساسانی از جمله نقوشی هستند که شخصیت و ممیزه هنر ساسانی را دارا هستند. مدالیون های ساسانی دارای انواع مختلفی هستند که در بین هنر سرزمین های همجوار و سایر تمدن های شرقی و غربی زمان خود نیز دارای محبوبیت و پر کاربرد بوده اند. با توجه به نمونه های زیاد این مدالیون ها، تنوع و گستردگی آنها در بین هنر پساساسانی، آسیای مرکزی، اسلامی، از شرق تا چین و از غرب تا بیزانس، سوریه، قبط (مصر)، اروپای غربی (ایتالیا، اسپانیا، فرانسه)، این مقاله در پی بردن به چگونگی راهیابی مدالیون ساسانی به سرزمین های همسایه و نقاط دیگر و همچنین روند تحول شکلی این مدالیون هاست. اشیاء فلزی همانند ظروف سیمین و پارچه های ابریشمین از جمله کالاها، هدایای بسیار نفیس و در برخی مواقع از غنائم جنگی بودند که می توانستند حامل این نقوش باشند. پارچه های ساسانی یکی از محصولاتی بود که بسیار تبادل می شده و علاوه بر ارزش تجاری، ارزش دیپلماتیک و سیاسی زیادی به عنوان هدایای سلطنتی داشتند. در روند تحول و دگرگونی مدالیون ها، تغییراتی دیده می شود: تبدیل و تغییر شکل نقوش تزیینی دایره به سایر نقوش هندسی، تغییر شکل مدالیون اصلی از دایره به اشکال پیچیده تر و ترکیبی هندسی.
 

کلیدواژه‌ها


  • انوشه، حسن (به سرپرستی)، (1380)، دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. ج. اول، ویرایش دوم، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
  • - پیرنیا، حسن ( مشیرالدوله)، (1362)، تاریخ باستانی ایران، انتشارات دنیای کتاب، تهران.
  • -BERNUS-TAYLOR, Marthe, (1989), Arabesques et Jardin de Paradis, éd. De la Réunion, Paris.
  • -CASSOU, J. & VICES, F. (1997), Histoire de l’Ar, tome 4, éditions Alpha ,Paris.
  • - FERNANDEZ, Elisa Mesa, (2000), Tissus comparés : l’influence de l’Orient sur les tissus hispano-musulmans.
  • - HARRIS, Jennifer, (1991), 5000 Years of Textiles, New York.
  • - HAYACHI, Ryochi. (1975), The Silk Road and the Shosoin, John Weatherhill, Inc., Heibonsha,New York.
  • - The Glory of Byzantium,(1997), Art and Culture of the Middle Byzantine Era (A.D. 843-1261, cat. exp., New York. (1997), The Metropolitan Museum of Art, no 271,p. 414-416,.
  • -TRILLING, J. (1985), The Medallion Style, A Study in the Origins of Byzantine Taste, Garland Pub, New York.
  • - VANDEN BERGHE, L. & OVERLAET, B. (1993). Splendeur des Sassanides. L'empire perse entre Rome et la Chine (224-642). Brussels.
  • - mv.vatican.va
  • - thewalters.org
  • - www.archeo.ens.fr
  • - www.asianart.com
  • - www.autun.com
  • - www.clevelandart.org
  • - www.cooperhewitt.org
  • - www.faremoutiers.org/fr
  • - www.guimet.fr
  • - www.latapisserie.com
  • - www.metmuseum.org
  • - www.musee-moyenage.fr
  • - www.nationalmuseumofiran.ir
  • - www.qantara-med.org
  • - www.smb.museum