بررسی ویژگی‌های فرمی مجسمه‌سازی در دوران مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر ومعماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 عضو هیئت‌علمی دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

 هدف از این پژوهش، تبیین ویژگی‌های فرمی مجسمه‌سازی مدرن است. دوران مدرن، دوران پرتلاطمی برای دنیای هنر بوده است. این مقاله، مدرنیسم را در محدودة جنبش‌های هنرهای تجسمی، طی سال‌های1890 تا1950بررسی می‌کند. برای شناخت هر چه بیشتر ویژگی‌های مجسمه‌سازی مدرن، آثار هنرمندان برجستة این دوران بررسی شده و ویژگی‌های زیباشناختی آنها، شناسایی شده است. براساس این ویژگی‌ها، معیارهای تجزیه‌وتحلیل فرمی تعریف شده‌اند که به روش افتراق معنایی در سه گروه دوقطبی (انتزاعی-بازنمایانه؛ هندسی-ارگانیک؛ و انسانی- غیرانسانی) قرار گرفته‌اند. بررسی مجسمه‌های دوران مدرن نشان می‌دهد که مجسمه‌سازی از اواخر قرن نوزدهم از فرم بازنمایانه- ارگانیک فاصله گرفت و در دهة سی قرن بیستم این فاصله به اوج رسید و بار دیگر در دهه‌های چهل و پنجاه، دوباره به فرم بازنمایانه-ارگانیک، روی ‌آورد. فرم‌های هندسی- انتزاعی در دهه‌های سی و چهل به اوج رسید و در دهه‌های بعد نیز تعداد کمی از آثار را به خود اختصاص داد. به‌طورکلی در این دوران بیشترین سهم متعلق به آثاری است که از فرم‌های بازنمایانه، ارگانیک و انسانی تشکیل شده‌اند و کمترین تعداد متعلق به آثاری است که از فرم‌های ارگانیک، انتزاعی و غیرانسانی شکل گرفته‌اند. بیشتر مجسمه‌های این دوران، پیکر انسان را با فرم‌های ارگانیک و بازنمایانه تصویر کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


آرنانسون، یوروارد دورهاروارد (۱۳۷۵)، تاریخ هنر مدرن: نقاشی، پیکره سازی و معماری، ترجمه مصطفی اسلامیه، انتشارات آگاه، تهران.
بامن، زیگمون (۱۳۸۰)، مدرنیته و مدرنیسم، ترجمه حسینعلی نوذری، انتشارات نقش‌جهان، تهران.
بکولا، ساندرو (۱۳۸۷)، هنرمدرنیسم، ترجمه روئین پاکباز [و دیگران]، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
پاکباز، روئین (1387)، دائرة‌المعارف هنر، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
پاکباز، روئین (1374)، در جستجوی زبان نو، تحلیل از سیر تحول هنر نقاشی در عصر جدید، نگاه، تهران.
جنسن، هورست ولدمار (1359)، تاریخ هنر، ترجمه پرویز مرزبان، انتشارات انقلاب اسلامی، تهران.
چایلدز، پیتر (۱۳۸۳)، مدرنیسم، ترجمه رضا رضایی، انتشارات ماهی، تهران.
حیدرآبادیان، شهرام (1386)، تاریخ هنر ایران و جهان، سبحان نور، تهران.
سجودی، فرزان (۱۳۸۰)، هنر و اندیشه‌های اهل هنر، انتشارات فرهنگ کاوش، تهران.
سمیع آذر، علیرضا (1388)، اوج و افول مدرنیسم، انتشارت نظر، تهران.
ضیا پور، جلیل (1377)، مختصر تاریخ هنر ایران و جهان، جهاد دانشگاهی، تهران.
قره‌باغی, علی اصغر (1388)، هنر نقد هنری. تهران: سوره مهر.
کریگان، مایکل (۱۳۸۷)، هنر مدرن، ترجمه فریبرز فرید افشین، انتشارات کتاب آبان، تهران.
گاردنر، هلن (1365)، هنر درگذر زمان، ترجمه محمدتقی فرامرزی، انتشارات آگاه، تهران.
گشایش، فرهاد (1378)، تاریخ هنر ایران و جهان، مارلیک، تهران.
گمبریج، ارنست هانس (1375)، تاریخ هنر، ترجمه علی رامین، انتشارات نی، تهران.
گودرزی، مرتضی (1388)،هنر مدرن، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، تهران.
مدرس یزدی، محمد (1393)، نگاشت ادراکی روابط علی میان فعالیت‌های مدیریت زنجیره تأمین، توانمند سازها و عملکرد زنجیره تأمین با رویکرد فازی، مدیریت صنعتی (دانشگاه تهران)، سال ششم، شماره 14، 615 – 634.
مرزبان، پرویز (1379)، خلاصه تاریخ هنر، با تجدیدنظر و سه بخش الحاقی، علمی فرهنگی، تهران.
مرزبان، پرویز (۱۳۶5)، واژه‌نامه مصور هنرهای تجسمی (معماری، پیکره سازی، نقاشی)، انتشارات سروش، تهران.
مزینی، منوچهر (1392)، تاریخ هنر و معماری ایران وجهان از آغاز تا هنر معاصر، طهان، تهران.
نجفیان، بهزاد (1394)، گزیده تاریخ هنر ایران و جهان، شباهنگ، تهران.
نظیری، قاسم و دیگران (1384)، معرفی شیوه افتراق معنایی و کاربرد آن در ارزیابی بازنمایی معنایی بیماران افسرده، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، دوره 11 شماره 2، 204-211.
وزیری، علینقی (1377)، تاریخ عمومی هنرهای مصور؛ فرم‌های هنر، فرم‌های مصور، هیرمند، تهران.
هارت، فردریک (1382)، سی‌ودو هزار سال تاریخ هنر، نقاشی، پیکره‌تراشی، معماری، ترجمه اکرمی و دیگران، پیکان، تهران.
Barnham,Jack (1968), Beyond Modern Sculpture,G.Braziller press, New York.
Chilvers, Ian and Harold Osborne (1997), The Oxford dictionary of Art.
Collins,Judith (2007), Sculpture Today,Phidon Press Inc, London.
Hager, Peter J.Corbin, Nancy C.) 1997(, Designing & Delivering: Scientific, Technical, and Managerial Presentations, New York. 
Karuss, Rosalind E (1977),Passage in Modern Sculpture, the MIT Press, Cambridge.
Noel, Carroll (1998), A Philosophy of Mass Art, Clarendon Press, New York.
Weston, Richard (1996), Modernism, Phaidon Press, London.
Turner, jane (Ed.). (1996), The Dictionary of Art (vol.1),Grove, NewYork.
Turner, jane (Ed.). (1996), The Dictionary of Ar(vol.3),Grove, NewYork.