نقد آرم (نشانه)، بر پایه ی کــهن الگوهای آنیما«روان‌زنانه» و آنیموس«روان‌مردانه» براساس تئوری کارل گوستاو یونگ "مطالعه‌ موردی: آرم های آب فاضلاب، آتش‌نشانی"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 هیئت علمی /دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

برخی از ا­لگوها مانند مادینه روان (آنیما) و نرینه روان (آنیموس)، جنبه فعال­تری دارند. منظور از آنیما، توصیف جنبه­های زنانه ضمیر ناخودآگاه یک مرد است و همچنین آنیموس، برای توصیف صفات مردانه یک زن به کار می­رود. این کهن­الگوها می­توانند در قالب یک فرم بصری بروز کنند و به طور مستقیم یا غیر­مستقیم، در طراحی آرم یا نشانه تاثیر داشته باشند. پژوهش حاضر، به روش توصیفی – تحلیلی است. گردآوری داده­ها با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه­ای انجام شده است. هدف از این پژوهش، بررسی و نقد کهن الگویی دو آرم آب و فاضلاب و آتش­نشانی، بر اساس دو کهن­الگوی آنیما و آنیموس است. طراحی آرم به عنوان یک بیان تصویری که سابقه­ای کهن دارد، خود نیز بیان نمادینی است که می­تواند نمادهایی را به همراه داشته باشد که برگرفته از اسطوره­ها، کهن­الگوها و افکار اجدادیمان است. به موازات این امر، وجود کهن­الگوهایی همچون آنیما و آنیموس، ممکن است ­ در طراحی آرم­ها تاثیر­گذار باشد. ضمن تجزیه و تحلیل کهن­الگویی آرم­های آب و فاضلاب و آتش نشانی بر اساس تئوری یونگ، می­توان نتیجه گرفت که در آرم آب و فاضلاب، تأثیر کهن الگوی آنیما و آرم آتش­نشانی، تأثیر کهن­الگوی آنیموس مشاهده می­شود.

کلیدواژه‌ها


اسماعیل پور، ابوالقاسم (1387)، اسطوره بیان نمادین، سروش، تهران.
اسنودن، روث (1392)، یونگ مفاهیم کلیدی، ترجمه افسانه شیخ الاسلام زاده، عطایی، تهران.
افشار مهاجر، کامران (1379)، حضور نمادها در هنرهای سنتی ایران، هنرنامه، شماره 8، صص 6-51 .
بیلسکر، ریچارد (1387)، اندیشه یونگ، ترجمه حسین پاینده، آشیان، تهران.
داندیس، دونیس اِ (1390)، مبادی سواد بصری، ترجمه مسعود سپهر، سروش، تهران.
ستاری، جلال (1374)، اسطوره و رمز مجموعه مقالات، سروش، تهران.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (1387)، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، جلد5، جیحون، تهران.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (1384)، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، جلد 1، جیحون، تهران.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (1382)، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، جلد3، جیحون، تهران.
شولتز، دوان (1394)، نظریه های شخصیّت، ترجمه­ یوسف کریمی، ارسباران، تهران.
فقیهی­پور، جواد و افشارپور، منصور (1389)، بررسی میزان تأثیر گذاری آرم، نشان و درفش نظامی بر روحیه و اعتماد به نفس نظامیان، مدیریت- مدیریت نظامی، سال دهم، شماره 40، صص 125-176.
فیست، جس (1388)، نظریه های شخصیت، ترجمه یحیی سید محمدی،  روان، تهران.
مشکی، ساعد (1384)، نشانه ها، جست و جوهای مرتضی ممیز در نشانه، یساولی، تهران.
ممیز، مرتضی (1384)، چند و چون یک نشانه، هنر و معماری رشد آموزش هنر، شماره 5 ، صص10-13.
مورنو، آنتونی (1376)، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش مهرجویی، مرکز، تهران.
هوهنه­گر، آلفرد (1366)، نمادها و نشانه ها، ترجمه علی صلح جو، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
یونگ، کارل گوستاو (1393)، انسان و سمبول هایش، ترجمه محمود سلطانیه، جامی، تهران.
Earle, Pliny (1845), ART. VI.--On the Inability to distinguish Colours, The American Journal of the Medical Sciences, 1827-1924, 18, 346.
Resta, Robert G (1993), The crane's foot: The rise of the pedigree in human genetics, Journal of Genetic Counseling, 2,4, pp.235-260.
Stearn, William T (1962), The origin of the male and female symbols of biology, Taxon, pp.109-113.