خودداری نایینی, سعید, اکبری, الهام. (1398). بررسی روند تکامل و نقش موربنویسی در صفحهآراییِ نسخخطی از سده چهارم تا نهم هجری. نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی, 24(3), 65-76. doi: 10.22059/jfava.2018.260969.665975
سعید خودداری نایینی; الهام اکبری. "بررسی روند تکامل و نقش موربنویسی در صفحهآراییِ نسخخطی از سده چهارم تا نهم هجری". نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی, 24, 3, 1398, 65-76. doi: 10.22059/jfava.2018.260969.665975
خودداری نایینی, سعید, اکبری, الهام. (1398). 'بررسی روند تکامل و نقش موربنویسی در صفحهآراییِ نسخخطی از سده چهارم تا نهم هجری', نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی, 24(3), pp. 65-76. doi: 10.22059/jfava.2018.260969.665975
خودداری نایینی, سعید, اکبری, الهام. بررسی روند تکامل و نقش موربنویسی در صفحهآراییِ نسخخطی از سده چهارم تا نهم هجری. نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی, 1398; 24(3): 65-76. doi: 10.22059/jfava.2018.260969.665975
بررسی روند تکامل و نقش موربنویسی در صفحهآراییِ نسخخطی از سده چهارم تا نهم هجری
1گروه هنر اسلامی،دانشکده حفلظت و مرمت،دانشگاه هنر تهران,تهران،ایران
2گروه هنر اسلامی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر تهران،تهران،ایران
چکیده
مطالعه بر روی نسخههای خطی نشان میدهد یکی از عواملی که باعث گردیده تا شیوهی تازهای از نگارش و به دنبال آن چینشهای مختلف و متنوعی از خطوط و تزیینات در صفحات یک نسخه شکل بگیرد، موربنویسی است. اما مطالعاتی که سیر تحول و تکامل این شیوۀ نگارش را نشان دهد، تا کنون انجام نشده است. نگارندگان در این پژوهش برای یافتن پاسخی به این پرسشها که: موربنویسی از چه زمانی و درکدام نسخهها آغاز شد؟ چگونه به عنصری برای صفحه آرایی تبدیل شد؟ و چگونه بر دیگر عوامل تزیینی صفحه تاثیر گذاشت؟، نسخههایی با موضوعات مختلف و پیش از سده نهم را در کتابخانههای داخل و خارج از کشور به روش تحلیلی- توصیفی مورد مطالعه قرار دادهاند. در نتیجهی این پژوهش، قدیمترین موربنویسی متعلق به نسخههای علمیِ سده چهارم شناخته شدهاست، همچنین موربنویسی در صفحهآرایی، موجب ایجاد تنوع در نحوۀ چینش سطور در جهت ممانعت از یکنواختی صفحات و استفاده بهینه از تمامی فضای پیرامونی یک صفحه گردیدهاست و علاوه بر آنها، موربنویسی عاملی شدهاست برای اضافه شدن عناصر جدیدی همچون سرلوح مورب و لچکیها به آرایههای تزیینی یک نسخه.
Adamova , Adel Tigranovna - Bayani , manijeh (2015), Persian Painting: the arts of the book and
portraiture, IMPRINT: Thames and Hudson, London.
Perho , Irmeli (2014), Catalogue of Persian manuscripts (1&2), IMPRINT:NIAS press, Copenhagen.
Roxburgh , david J(2005), The Persian album, 1400-1600: from dispersal to collection, IMPRINT: New Haven: Yale university press.
Wright , Elaine Julia (2012),The look of the book: manuscript production in Shiraz,1303-1425, IMPRINT:1- Washington,D.C: Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution. 2- Seattle: university of Washington. 3- Doblin: Chester beatty library.