کاربرد دانش تریز جهت تبیین جایگاه طراحی خلاقانه در سرامیک‌های کاربردی معاصر ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره. تهران

2 دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران

چکیده

امروزه به دلیل تغییرات گسترده‌ای که در سبک زندگی مردم ایجاد شده‌، شاهد دگرگونی‌های زیادی در درک زیبایی‌شناسانه از مصنوعات و کارکرد آنها هستیم که نیازمند شکلی خلاقانه در طراحی و تولید محصولات هنرهای کاربردی، خصوصاً سرامیک‌های کاربردی که دارای حضوری پررنگ در خانه و آشپزخانه مردم است می‌باشد. در این مقاله با بهره‌گیری از روش تریز ، به تبیین شاخصه‌های طراحی خلاقانه و کارکردهای آن در سرامیک‌های کاربردی معاصر ایران پرداخته شده است. برای این منظور 25 نمونه سرامیک کاربردی از میان 5 کارگاه تولید نیمه‌ماشینی سرامیک انتخاب و بر اساس زمینه‌های چهارگانه: مولفه‌های فنی، عناصر بصری، مواد اولیه و اهداف کاربردی، جهت تعیین تناقضات حل شده در روش تریز تحلیل شد. این پژوهش از جنبه هدف زیر‌مجموعه پژوهش‌های کاربردی و از جنبه ماهیت جزو تحقیقات توصیفی تحلیلی قرار دارد. نتایج، ‌وجود 4 شاخصه اصلی و 7 شاخصه فرعی که منجر به بهبود 14 خصیصه شده‌اند را نشان می‌دهد. نام‌گذاری این شاخصه‌ها بر اساس پارامترهای 39گانه آلتشولر صورت گرفته است. جداول حل تناقضات نمونه‌ها، جدول تعیین سطوح خلاقیت و نمودار پراکندگی راه‌حل‌های مبتکرانه در هر زمینه، جایگاه طراحی خلاقانه را روشن‌تر ساخته و نهایتاً بر اساس یافته‌های فوق، فضاهای بکر طراحی خلاقانه در سرامیک‌های کاربردی معاصر ایران شناسایی شده است.

کلیدواژه‌ها


امانی, مصطفی. (1394). TRIZ جهش خلاقیت، لذت نوآوری، انتشارات ادیبان، ارومیه، صفحات 41-43.
بازدید از کارگاه‌های ماه‌فروز و هلبرسرامیک.
ترنینکو, جان. (1381). قدم به قدم آرایش کیفی کار: طراحی تولید مطابق نظر مشتری. (م. معینی, مترجم)، پیام مولف، تهران، صفحات 198-214.
تندیور، سارا. (1396). جایگاه طراحی خلاقانه در سرامیک‌های کاربردی معاصر ایران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، رشته صنایع دستی، استاد راهنما: دکتر نگار کفیلی، تهران، دانشگاه سوره.
ثریا، فرهاد. آریابد، سهیلا. (1382). فرهنگ ده. تهران: ارغوان، صفحه 282.
دهخدا، علی‌اکبر. (1341)، لغت‌نامه دهخدا، جلد دهم. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ، صفحه 1049.
سلیمی نمین، هاجر و دیگران (1391). تریز در هنر. تهران: چهارمین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت نوآوری.
صادقی مال امیری، منصور. (1394). تئوری سیستمی خلاقیت در سازمان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، انتشارات دانشگاه امام حسین، دوره 4، شماره 4، صفحات 163-207.
قصاعی، حسین. (1391). تکنولوژی وکارگاه عمومی سرامیک. شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، تهران، صفحه 1.
لاوسون, برایان، (1392). طراحان چگونه می‌اندیشند، ترجمه حمید نعیمی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، صفحه 3.
مصاحبه با سارا اسدی، امید قجریان، فهیمه حیدری، محمد مظفری و جیران فخر موسوی.
Glenn, Mazur. (1995). Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ). Retrieved August 2017, from http://www.mazur.net
Horowitz, Roni. (1999). creative problem solving in engineering design. Senate of tel-aviv university, 33.
Mann, Darrell L, Hands-On Systematic Innovation, Re-printed 2003 (twice), CREAX Press, Belgium,167.
Risatti, Howard. (2007). A theory of craft, function and aesthetic expression, 171.