روان‌سنجی خلاقیت در نقاشی‌های فرانسیس بیکن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه پژوهش هنر، دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

امروزه نظرورزی ضروری‌ترین وجهِ مباحث هنر محسوب می‌شود، اما، این مهم در فرهنگ ما سابقه‌ای درخور ندارد. هنر ما از اواخر صفویه رو به افول نهاده است، این امر دلایل متعددی دارد که قسمی با هنر مناسبت درونی دارند و قسمی بیرونی، و عدم خلاقیت مهم‌ترین دلیل درونی آن می‌نماید. پس، نظرورزی در خصوص خلاقیت بایسته است. این نوشتار که در پی همین بود، نقاشی‌های بیکن را پیکره‌ی خود برگزید و روان‌سنجی مورون را روش تحقیق خود. متخصصان آثار بیکن را "خلاقانه" می‌خوانند و به زعم آنان درک "فرآیند خلاقیت" نزد او مستلزم وقوف به اصول روان‌کاوی است. و روان‌سنجی مورون نخستین روش‌ تحقیق روان‌کاوانه در حیطه‌ی هنر محسوب می‌شود که تبیین "خلاقیت هنری" غایت آن است؛ مورون بر آن است که در مجموعه‌ی آثار هر هنرمند خلاقی انسجامی ویژه قابل پیگیری است که ریشه در ناخودآگاه او دارد، ناخودآگاه هر هنرمند خلاقی چهره‌ای فراگیر دارد که اسطوره‌ی شخصی او را بازنمایی می‌کند، و این نیروی محرکه‌ی هر نوع خلاقیتی است. این نوشتار از روان‌سنجی خلاقیت در نقاشی‌های بیکن، بدین نتیجه رسید که اسطوره‌ی شخصی او؛ اسطوره‌ای که نیروی محرکه‌ی خلاقیت نزد او بوده و از این راه در خلق نقاشی‌های او نقشی بنیادین ایفا کرده است، همانا، هراکلس است.    

کلیدواژه‌ها


آرشمبو، میشل (1380). گفتگو با فرانسیس بیکن. ترجمه‌ی قاسم روبین. تهران: نیلوفر.
ادگو، فرید(1395). شکل، کلمه، رنگ. ترجمه‌ی بهروز عوض‌پور. تهران : موغام.
دلوز، ژیل (1389). فرانسیس بیکن: منطق احساس. ترجمه‌ی احمد آقایی. تهران : حرفه هنرمند.
سیلوستر، دیوید (1386). گفتگوی دیوید سیلوستر با فرانسیس بیکن. ترجمه‌ی شروین شهامی پور. تهران: چاپ و نشر نظر.
عوض‌پور، بهروز، محمدی‌خبازان سهند و محمدی‌خبازان، ساینا(1397). روان-اسطوره‌شناسی؛ فرهنگ روان‌رنجوری‌های اسطوره‌ای. تهران: نشر سخن.
گریمال، پیر (1393). فرهنگ اساطیر یونان و رُم. ترجمه‌ی احمد بهمنش. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گزگین، اسماعیل (1395). اسطوره‌شناسی هنر. ترجمه‌ی بهروز عوض‌پور. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
Euripides. (1904). Euripides Hercules furens. Edward Henry Blakeney, W. Blackwood and Sons.
Freud, Sigmund. (1925). Ma vie et la psychoanalyse. Traduit de l'Allemand par Marie Bonaparte.
Traduction revue par l'auteur lui-même, 1925. Paris: Gallimard, 1950.
Hopkins, David E. (2008). Constriction, Psychological Isolation and Identification with the Hercules Figure Among Angry/Hostile Adolescent Males who have Suffered Attachment Trauma. Betreuer: Lösel, Friedrich. A Personal Construct Study. digitale Dissertation, Universität Erlangen-Nürnberg.
Klein, Ernest. (1971). A comprehensive etymological dictionary of the English language. Amsterdam: Elsevier.
Liddell, H.G. & Scott, R. (1882). An Intermediate Greek-English Lexicon. New York: Harper & Brothers.
Matsumoto, David. (2009). The Cambridge Dictionary of Psychology. Cambridge University Press. Mauron, Charles. (1962). Des métaphores obsédantes au mythe personnel: introduction à la psychocritique. Paris: éditions José Corti.
Mauron, Charles. (1964). psychocritique du genre comique. Paris: éditions José Corti. Peppiatt, M. (1996). Francis Bacon. Paris: Flammarion.
Yeoman, Ann .)1998(. Now or Neveland: Peter Pan and the Myth of Eternal Youth (A Psychological Perspective on a Cultural Icon). Inner City Books, Toronto.
https://www.francis-bacon.com