بازتعریف عدالت‏ اجتماعی در هنر پست‏ مدرن با رویکرد انتقادی مطالعات‏ فرهنگی (مطالعات موردی چیدمان‏ شیبولث و پرفرمنس تنش درونی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، تهران

چکیده

ازجمله مشخصه‏ های معاصرترین شکل هنر در جوامع پست‏ مدرن، هجمه و حضور موضوعات سیاسی و اجتماعی است. اگر دوران پست‏مدرن را مفهومی تاریخی-جامعه‌شناختی بعد از مدرنیسم بدانیم، توجه به جایگاه قدرت و پراتیک مبارزه سیاسی و اجتماعی از مؤلفه ‏های آن خواهدبود. ارائه و درک اثر هنر پست‏ مدرن که از پیش جمع‏‏گرا و عمومی شده‏است، در پروژه‏ های سیاسی و اجتماعی جوامع، به مانند پدیده ‏های خودبیانگر و مداخله ‏جویانه و دارای مانیفست‏ اجتماعی است. ازسویی مطالعات ‏فرهنگی که برخواسته از دستاوردهای نظریه ‏انتقادی مکتب‏ فرانکفورت است، نقشی مهم در بازخوانی انتقادی تحولات دنیای معاصر دارد که جنبه‏ های فرادست و فرودست را با رابطه دیالکتیکی قرائت‏ می‏ کند؛ بنابراین به‏ نظرمی‏رسد خوانش این جنبه متضاد، توجه به پارادایم و صورت بندی پست‏ مدرنیسم را می ‏طلبد که با درآمیختن با بافت اجتماعی پدیده‏‏ ها و تاختن به نظام‎های قدرت، واقعیت تجربه به ‎حاشیه ‎رانندشدگان را در ساخت اجتماعی به ‏نمایش‏ می‏گذارد. پژوهش‎ حاضر با جمع‏ آوری منابع کتابخانه ‏ای و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و به‎ صورت کیفی، هدف بازتعریف عدالت ‏اجتماعی در دو نمونه چیدمان و پرفرمنس با رویکرد انتقادی مطالعات‏ فرهنگی را دنبال ‏می ‏کند.
 نتیجه آنکه طیفی از مداخلات و انتقاد در بطن هنر پست‏ مدرن، آرمان جمعی عدالت‏خواهی را دنبال‏ می‏کند که بازنگری در پارادوکس ‏های ‏اجتماعی مدرنیته بوده که بر طرد هویت ‏های ‏جنسی و اقلیت‏های قومیتی و... متمرکز است و دوگانه فرادست و فرودست در خوانش مطالعات ‏فرهنگی را به‏‏ نمایش می‏گذارد.

کلیدواژه‌ها


 آسابرگر، آرتور (1385)، نقد فرهنگی، ترجمه حمیرا مشیرزاده، مرکز بازشناسی اسلام و ایران انتشارات باز، تهران.
 ابراهیمی، شیرین (2007)، «شکافتن زمین به نام هنر»، قابل دسترسی در: http://www.bbc.com/persian/arts/story/2007/10/071023_she-crack-salcedo.shtml
 ارباب زاده، مژگان؛ افضل طوسی، عفت السادات؛ کاتب، فاطمه؛ دادور، ابوالقاسم (1396)، «بازتعریف بدن در هنر فمینیستی (دهه 1960 و 1970)»، باغ نظر، شماره14(55)، 47-58.
 استلابراس، جولیان (1394)، هنر معاصر، ترجمه احمدرضا تقاء، ماهی، تهران.
 اسماعیل‌زاده، خیزران (1395)، «بررسی امکان مداخلۀ "دموکراتیک" در رویکردهای مشارکتی هنر معاصر با نگاه به نمونه هایی از اکتیویسم هنری»، کیمیای هنر، شماره۵ (۱۸)، ۳۵-۴۹.
 استوری، جان (1386)، مطالعات‏فرهنگی درباره فرهنگ عامه، ترجمه حسین پاینده، آگر، تهران.
 بارکر، کریس (1396)، مطالعات ‏فرهنگی نظریه و عمل، مترجم مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، ویراستار سمیه صالح‏ نیا. چاپ چهارم، پژوهشکده و مطالعات‏ فرهنگی و اجتماعی، تهران.
 بیشاپ، کلر (1396)، هنر چیدمان (اینستالیشن آرت)، ترجمه ویشه خاتمی‏ مقدم، مهرنوروزی، تهران.
جعفری، علی (1387)، «انفطار صورت: سیری بر مطالعات ‏انتقادی معاصر»، فرهنگ رسانه، شماره29، 13-37.
رشیدیان، عبدالکریم (1393)، فرهنگ پسامدرن، نی، تهران.
 رهبرنیا، زهرا (1396)، تحولات نمایشگاهی هنرها در سایه نظریه‏ های یادگیری، دانشگاه الزهرا، تهران.
 رالز، جان (1396)، نظریه‏ای درباب عدالت، ترجمه مرتضی نوری، مرکز، تهران.
زارع هرفته، مرجان (1390)، «جایگاه هنر گرافیتی از منظر مطالعات‏ فرهنگی»، پایان‏ نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
 فاضلی، نعمت ‏اله (1391)، «تیره و تبار مطالعات‏ فرهنگی»، سوره اندیشه، شماره62 و 63، 150-155.
 فاضلی، نعمت ‏اله (1390)، «مطالعات‏ فرهنگی هنر»، بیناب، شماره19، 11-27.
فلسکی، ریتا؛ شاموی، دیوید (1388)، مطالعات‏ فرهنگی و زیبایی ‏شناسی، مترجم نیما ملک ‏محمدی، متن، تهران.
قره ‏باغی، علی‏‏‏ اصغر (1380)، تبارشناسی پست ‏مدرنیسم، دفتر پژوهش‏‏ های فرهنگ، تهران.
 طاهری، محبوبه؛ رهبرنیا، زهرا (1397)، «رسانه هنر تعاملی در تبلیغات خدمات ‏عمومی در گفتمان پسامدرن»، مجله جهانی رسانه، شماره 25، 93-113. 19.
طاهری، محبوبه؛ افضل‏ طوسی، عفت ‏السادات؛ نوذری، حسینعلی (1399)، «واکاوی نظریه ‏انتقادی در گفتمان هنر اجتماعی-سیاسی پست‏ مدرن»، هنرهای زیبا، شماره1، 5-16.
 گرین، مایکل (1394)، «مطالعات‏فرهنگی»، فرهنگ اندیشه ‏انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراسته مایکل پین، ترجمه پیام یزدانجو، مرکز، تهران.
 نوذری، حسینعلی (1394)، نظریه ‏انتقادی مکتب فرانکفورت، آگه، تهران.
 مارتین، سیلویا (1397)، ویدئو آرت، ترجمه ویشه خاتمی‏ مقدم، نشر مهرنوروزی، تهران.
 مصیبی، منصوره (1394)، «مصنوعیت در نظریه نهادی هنر»، کیمیای هنر، شماره16، 43-55.
 ملپس، سایمن؛ ویک، پاول (1394)، درآمدی بر نظریه ‎انتقادی، ترجمه گلناز سرکارفرشی، سمت، تهران.
 مهدی‏زاده، سیدمحمد (1379)، «مطالعات‏ فرهنگی؛ رهیافتی انتقادی به فرهنگ و جامعه نو»، رسانه، شماره41 ‏، 22 -35.
 مهدی‏زاده، سیدمحمد (1381)، «مطالعات ‎فرهنگی»، نمایه پژوهش، شماره22-21، 29-54.
مکاریک، ایرنا ریما (1393)، دانش‏نامه نظریه ‏های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، آگه، تهران.
میه، کاترین (1392)، هنر معاصر تاریخ و جغرافیا، مترجم مهشید نونهالی، نظر، تهران.
 Alberge, Dalya (9 October 2007). "Welcome to Tate Modern's floor show – it's 548 foot long and is called Shibboleth". The Times. Accessed October20, 2019.
Bourriaud, Nicolas (2002), Relational Estetics, Dijon: Presses du Réel.
 Bishop, Claire. (2006), Participation - Documentation of Contemporary Art, Publisher: The MIT Press.
 Bird, Gemma. (2019). Rethinking the role of the arts in politics: lessons from the Négritude movement. International Journal of Cultural Policy, 25(4), 458-470. Doi: 10.1080/10286632.2017.1311328
 Emmelhainz, Irmgard (2013), "Art and the Cultural Turn: Farewell to Committed, Autonomous Art? ". e-flux journal: 42. 1-10. Accessed April19, 2019. Availability.
 Herbert, Martin (2007), The Unilever Series: Doris Salcedo: Shibboleth. London: Tate Publishing, Exh. broch.
 Saukko, Paula (2003), Doing Research in Cultural Studies (Introducing Qualitative Methods series). Publisher: SAGE Publications SBN-13: 978-0761965053, ISBN-10: 076196505X.
 Salcedo, doris (2002), “Proposal for a Project for the Palace of Justice, Bogotá” Salcedo: Shibboleth, 10. Accessed May 15, 2019.
Surber, Jere Paul (1998), Culture and Critique: An Introduction to the Critical Discourses of Cultural Studies, Westview Press: A Division of Harper Collins Publisher. Inc.
 Wong, Hio Tong. Liu, Shih-Diing (2018), “Cultural Activism during the Hong Kong Umbrella Movement”, Creative Communications, SAGE Publications, Doi: 10.1177/0973258618761409.
 Wolff, Janet. (1990), “Postmodern Theory and Feminist Art Practice”, Postmodernism and Society: Palgrave, London. 187-208. Doi: 10.1007/978-1-349