«تبیین مولفه‌های زیباشناسی زشتی بر اساس کلوایکا اثر ویم دلووی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

برای ارائه مبانی نظری درباره زیباشناسی زشتی، در این تحقیق، زشتی پدیده‌ای آستانه‌ای در نظر گرفته شده است. مسئله پژوهش چیستی ویژگی‌هایی است که اثر هنری را وارد آستانه زشتی می‌کند. در این تحقیق، روشِ توصیفی-تحلیلی روشن می‌کند کلوایکا از لحاظ ویژگی‌های ظاهری و جنبه‌هایی چون سَبک‌ناپذیری، به بی‌فرم پهلو می‌زند. ازحیث ویژگی زمینه‌ای دلووی با نمایش بخشی از امر روزمره در هنر از هنر به منزله نهاد و در بستر آن هم حمایت می‌کند و به آن، هاله می‌افکند. از لحاظ اصالت تاریخی نسبت به پسماند انسانی طلای مانزونی دیرتر به وجود آمده، لذا اثر مانزونی کلاسیک‌تر و هنجارشکن‌تر محسوب می‌شود. درخصوص ویژگی‌های ادراکی درجه دوم ناظر به زیباشناسی ماشین می‌توان گفت، اثر بی‌‌روح است. اثر از لحاظ ویژگی‌های ارزشی ناب، به‌دلیل هنجارشکنی دارای ارزش سرمایه‌گذاری است. از زاویه دید ویژگی‌های بازنمودی به‌دلیل تمرکز تفسیری بر بخشی از مکانیسم بدن در دسته واقع‌گرایی‌‌نوین قرار می‌گیرد، درعینِ‌حال وجه ماشینی آن‌را  تصنعی می‌کند. ویژگی‌های رفتاری و واکنشی آن به صورت استعاری ملال‌انگیز و تکان‌دهنده و مبهم خوانده می‌شود. با توجه به طیف درجات بین ویژگی‌هایی مثبت و منفی ویژگی‌‌های زیباشناختی کلوایکا از جمله ملال‌انگیز، تصنعی، بی‌روح، هنجارشکن به سمت منفی میل می‌کند و آن‌را به آستانه زشتی سوق می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


استالینز، جروم، (1398). «زشتی» در دانشنامة زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر. ویراسته پل ادواردز و دونالد ام بورچرت، ترجمه انشاا... رحمتی، تهران: ‌سوفیا.
اکو، اومبرتو، (1395). تاریخ زشتی. ترجمه: هما بینا و کیانوش تقیزاده، تهران: فرهنگستان هنر.
اید، شان، (1396). هنر و علم. ترجمه مهرداد گروسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ایگلتون، تری، (1398). ایدئولوژی زیبایی‌شناسی. ترجمه مجید اخگر، چاپ دوم، تهران: بیدگل.
آرچر، مایکل، (1390). هنر بعد از1960. ترجمه کتایون یوسفی، چاپ دوم. تهران: حرفه هنرمند.
آقاخانی، ارسلان، حسینی بهشتی، سید محمدرضا، مصطفوی، شمس الملوک، (1401). «امکان پرسش از امر زشت در افق استتیک کانت»، حکمت و فلسفه. سال هفدهم، شماره (77)، صص 1-27 .
آفرین، فریده، (1398). «تحلیل تطبیقی جایگاه نوشتار در کنش زیباشناختی سای تومبلی و فریدون آو بر اساس آرای دریدا»، مطالعات تطبیقی هنر، سال نهم، شماره (18)، صص 71-88.
بندر، جان. و، (1390). «واقع‌گرایی زیباشناختی» در مسائل کلی زیباشناسی. به کوشش جرولد لوینسون، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: فرهنگستان هنر.
باتامور، تام، (1387). فرهنگ‌نامة اندیشه‌ی مارکسیستی. ترجمه اکبر معصوم بیگی، تهران: انتشارات بازتاب نگار.
ساعتچی، چارلز، (1394). نامم چارلز ساعتچی است و یک خوره‌ی هنر هستم. ترجمه گلی امامی، تهران: حرفه هنرمند، چاپ اول.
بورگر، پیتر، (1394). نظریه هنر آوانگارد. ترجمه مجید اخگر، تهران:‌ مینوی خرد.
تامپسون، دن، (1398). کوسه شکم پر 12 میلیون دلار پروند‌ه‌ای درباره اقتصاد هنر معاصر. ترجمه اشکان زهرایی، تهران: بیدگل.
دانتو، آرتور، (1393). آن‌چه هنر است. ترجمه ‌فریده فرنودفر، تهران: چشمه.
دلوز، ژیل، (1396). انسان و زمان آگاهی مدرن. ترجمه اصغر واعظی، تهران:‌ هرمس.
مور رونالد (1399) «زشتی» در دانشنامة زیبایی‌شناسی آکسفورد (1) زیبایی، زشتی، گروتسک. دیگر نویسندگان: راس، استیون دیوید، پاپاس، نیکلاس و .... ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: فرهنگستان هنر.
سایتو، یوریکو، (1396). زیباشناسی امر روزمره. ترجمه کاوه بهبهانی، تهران:‌ ققنوس.
سمیع‌آذر، علیرضا، (1395). اوج و افول مدرنیسم. تهران: چاپ و نشر نظر.
کانت، ایمانوئل، (1393). نقد قوه حکم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
کارول، نوئل، (1392). درآمدی بر فلسفه هنر. ترجمه صالح طباطبایی، تهران:‌ فرهنگستان هنر.
گوتر، اران، (1395). فرهنگ زیباشناسی. ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
میه، کاترین، (1390). هنر معاصر، تاریخ و جغرافیا. ترجمه مهشید نونهالی، تهران: نظر.
لیتل، استفان، (1397). گرایش‌های هنری. ترجمه مریم خسروشاهی، تهران: انتشارات آبان.
هاروی، دیوید، (1392). معمای سرمایه و بحرا‌‌ن‌های سرمایه‌داری. ترجمه مجید امینی، تهران: انتشارات کلاغ.
همرمایستر، کای، (1399). سنت زیباشناسی آلمانی. ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
Battaille, J., (2003).“Critical Dictionary”. in Art in Theory 1900-2000, edited by Charles Harrison and Paul Wood. London: Blackwell,.
Cohen, A., (2013). “Kant on the Possibility of Ugliness”. British Journal of Aesthetics, Vol (53), No(2): 199-209.
Delvoye, W., and Ayerza, J., (2000). “Cloaca”. Josefina Ayerza interviews Wim Delvoye. Lacanian Ink. URL 2.
Derrida, J., (1981).“Economimesis” in Diacritics 11. Trans R. Kleins, Johns Hopkins University Press.
Derrida, J., (1986). Glas. Trans, John p. Leavey. Jr, and Richars Rand. Lincoln: University of Nebraska Press.
Derrida, J., (1987). The Truth in Painting. Trans: Geoff Bennington & Ian Mcleod, Chicago: University Press.
Deleuze, G., (2004). “The Idea of Genesis in Kant`s Esthetics”. In Desert Island and Other Texts 1953-1974. Trans: Michael Taormina, Ed. David Lapoujade, Los Angeles: Semiotext(e) Foreign Agents Series.
Guyer, P., (2004). “Kant and the Purity of the Ugly”. Kant. e-Prints, 1-21‏ Richards, K. M., (2008). Derrida Reframed. London: I.B.Tauris Co. Ltd.
Rosenkanz, K., (1853). Ästhetik des Hässlichen. Königsberg: Verlag der Gerbrüder Bornträger.
Shimamura, A. P., (2012). “Toward a Science of Aeshetics”. In Aesthetic Science: Connecting Minds, Brains and Experiences. A.P. Shimamura & S.E.Palmer (Eds).. (3-28). Oxford University Press. ا URL 1 : http://artsciencedatabase.com/2019/10/03/wim-delvoye (access date: 2021/12/8)
URL 2: https://www.lacan.com/frameXIX7.htm (access date: 2021/11/23)