تقابل نشانگان هویتی از منظر رویکرد جهانی‌سازی و جهان‌محلی‌گرایی مطالعه موردی؛ آثار منتخب آنه‌محمد تاتاری و رابعه باغشنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران

2 گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

مفهوم هویت تحت تأثیر پروژه جهانی­ سازی تغییر کرده؛ جهانی­ سازی با گسترش ارتباطات در شبکه ­های اجتماعی، مردمان جوامع مختلف را با وجود تنوع فرهنگی، به سوی استانداردسازی سبک زندگی سوق داده و باعث شده از این طریق تکثر هویتی خود را از دست بدهند. این پژوهش با تکیه بر روش نشانه ­شناسی به عنوان هدف پژوهش به وضعیت نشانه­ های هویت ایرانی-اسلامی در دو سطح هویت فروملی (قومی) و فراملی (جهانی ­سازی) در برخی آثار هنری آنه­ محمد تاتاری و رابعه باغشنی می ­پردازد تا به این سوال پاسخ دهد که چگونه می­توان نشانه ­های هویت ایرانی در آثار هنرمندان قائل به جهانی ­سازی را با نقاشی هنرمندان قائل به جهان­ محلی ­گرایی مورد مقایسه و تحلیل قرار داد؟ فرضیه اصلی این پژوهش، احتمال می دهد هر دو هنرمند از نشانگان هویت ایرانی در آثار خود استفاده کرده­ باشند. یافته­ های این پژوهش بیان می­دارد که باغشنی در آثار خود با تمرکز بر نشانه­ های هویت ملی و هویت جهانی­ شده، اصل را بر نشانه­ های هویت جهانی­ قرار می ­دهد. در مقابل، تاتاری در آثار خود با تمرکز بر نشانه­ های فروملی و فراملی، اصل را بر نشانه ­های هویت قوم ترکمن و معرفی آن به جهانیان می ­گذارد. این پژوهش از مسیر روش کتابخانه ­ای- اسنادی انجام شده و بر اساس اصول روش توصیفی-تحلیلی تنظیم گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسلین، مارتین (1375)، دنیای درام: نشانه‌شناسی عناصر نمایشی در سینما، تلویزیون و تئاتر، ترجمه محمد شهبا، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
اشرف، احمد (1401)، هویت ایرانی، ترجمه حمید احمدی، تهران: نشر نی.
ایگلتون، تری (1388)، پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
بارت، رولان (1375)، اسطوره، ترجمه شیرین دخت دقیقیان، تهران: نشر مرکز.
تاملینسون، جان (1391)، جهانی شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی مرکز گفتگوی تمدن‌ها. رابرتسون، رونالد (1393)، جهانی‌شدن، تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمه کمال پولادی، تهران: نشر ثالث.
رجایی، فرهنگ (1395)، مشکله هویت ایرانیان امروز، تهران: نشر نی.
شولت، جان آرت (1382)، نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی‌شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
عبادیان، محمود (1386)، بحران هویت؛ نه بی‌هویتی فرد، در مجموعه مقالات هویت و بحران هویت به کوشش علی اکبر علیخانی، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.
گل‌محمدی، احمد (1398)، جهانی‌شدن، فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی.
مردانی گیوی، اسماعیل (1381)، جهانی‌شدن و هویت ملی. مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 179-180.
مرشدی‌زاد، علی (١٣٨٠)، تحول و بحران در هویت فرهنگی ایران از دوره رضاشاه تا عصر جمهوری اسلامی. نامه پژوهش، سال ششم، شماره ٢٢ و ٢٣.
معینی علمداری، جهانگیر (1380)، موانع نشانه شناختی گفت‌وگوی تمدن‌ها، چاپ اول، تهران: انتشارات هرمس.
معینی ‌علمداری، جهانگیر (1383)، هویت، تاریخ و روایت در ایران، در مجموعه‏ ایران: هویت، ملیت، قومیت به کوشش حمید احمدی، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
مهر محمدی، محمود و اسلامی، ادریس (1391). بررسی و نقد نگاشت سوم سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر ایده جهان‌محلی‌شدن رابرتسون. نشریه علوم تربیتی، شماره 95 بهار و تابستان.
موثقی، احمد (1393)، جهانی‌شدن، ناسیونالیسم و توسعه، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات.
 baykan, Ziya Gökberk., & Şenler, Filiz. (2022). A study on applications of glocalization in creative industries. IDA: International Design and Art Journal, 4(1), 98-108.
 Khondker, H. H. (2004). Glocalization as Globalization: Evolution of a Sociological Concept. Bangladesh e-Journal of Sociology, 1(2), 1-9.
 Menon, R. (2014). Global or Glocal: The future course for strategy? Global Journal of Finance and Management, 6(5), 427-43.
 Panahi, Siamak., Bahrami Samani, Nazanin., & Kia, Anosha. (2016). A Semantic Approach to Urban Graffiti from Semiotics Viewpoint. International Journal of Architecture and Urban Development, 6(1), 85-94.
 Sabbar, Shaho., & Dalvand, Somayeh. (2018). Semiotic Approach to Globalization: Living in a World of Glocal Things. Journal of Cyberspace Studies, 2(1), 75-88. Doi: 10.22059/jcss.2017.232442.1004
 Suchacek, Jan. (2021). Globalization and Glocalization. Conference Paper, November.
 Tjahyadi, Indra., & Jatmiko, Dheny. (2021). An Analysis of the City Meaning in Three Paintings by agung tato (semiotics approach of Charles Sanders Peirce). Terob, (xii)1, 19-28.
 Ukhov, Artem, Simonyan, Eleonora,& Muradyan, Susanna. (2022). Contemporary art Vs totalitarian art: semiotic analysis. Wisdom, (3)23, 167-177. Doi: 10.24234/wisdom.v23i3.821
 Vizureanu, Viorel. (2013). Some remarks concerning the concept of glocalization. Public Reason, (5)1, 69-86.
 URL 1: www.artbahaar.com/collections/rabee-baghshani (access date: 2021/11/25)
 URL 2: www.artsper.com/nz/contemporary-artists/iran/85662/rabee-baghshani (access date: 2021/11/21)
 URL 3: www.jdeedmagazine.com/the-influences-of-pop-art-on-contemporary-persian-artists/ (access date: 2021/11/21)  URL 4: https://i.pinimg.com/originals/e6/89/c9/e689c92ae4842fc9a4f59dffafaec55e.jpg (access date: 2021/12/8)
 URL 5: https://www.artsy.net/artwork/rabee-baghshani-minnie-mouse-1 (access date: 2021/12/8)
 URL 6: https://i.pinimg.com/564x/4c/19/20/4c19205cbc8e6d0672f4681d20f7a996.jpg (access date: 2021/12/8)
 URL 7: https://i.pinimg.com/564x/14/05/7c/14057c063dd96491cbef5e3dfcb402d1.jpg (access date: 2021/12/8)
 URL 8: www.artebox.ir/Artist/Intro/50/%D8%A2%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C/ (access date: 2021/11/21)
 URL 9: www.avammag.com/56481/text-critic/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF/ (access date: 2021/11/25)
 URL 10: https://media.artebox.ir/4946f2b7-a1f7-478f-9779-3be92e7657d4/ (access date: 2022/4/21)
 URL 11: https://www.vineh.art/wp-content/uploads/2019/07/1-1-min.jpg (access date: 2021/11/25)
 URL 12: https://galleryinfo.ir/Event/fa/14293 (access date: 2022/4/21)
 URL 13: https://avammag.com/fa/wp-content/uploads/2018/03/anne-mohammad-tatari-18.jpg (access date: 2021/11/25)
 URL 14: https://www.artsy.net/artwork/rabee-baghshani-polo-coca-cola (access date: 2021/12/8)
 URL 15: https://www.artsy.net/artwork/rabee-baghshani-under-constrution (access date: 2021/12/8)
 URL 16: https://www.anehtatari.com/wp-content/uploads/2020/02/1718-5.jpg (access date: 2021/11/25)
 URL 17: https://www.anehtatari.com/wp-content/uploads/2020/02/1718-18.jpg (access date: 2021/11/25)