کمتر اثری را می‌توان در میان چاپ‌های متعدد «پیرانزی» یافت که اساساَ مربوط به «گذشته» نباشد. در این مجموعه آثار، ویرانی پرتکرارترین مضمون است.در این مقاله در یک سطح «چگونگی» بازنمائی ویرانه‌ها در آثار پیرانزی محل پرسش است و در سطحی دیگر بر پایة شواهد متنی «چرایی» چنین نمودی با تشریح مفهوم «والایی» در چارچوب زیباشناسی کانت بررسی شده است. یافته‌های «توصیفی - تحلیلی» این پژوهش حاکی از آن است که «قطعه‌وارگی» مشخصة اصلی نمایش «گذشته» در آثار پیرانزی است. برجسته‌ترین نمودِ ویرانه‌های پیرانزی ابعاد عظیم آنهاست و از سوی دیگر این عظمت با گذر «زمان»، همچون نمودی از قدرت قاهرة طبیعت، دچار زوال گشته و تنها قطعاتی از آن باقی‌مانده است. چنین نمایشی از یادمان‌ها یادآور «والای ریاضی» و «والای پویا» در دستگاه زیباشناختی کانت است. گویی «متخیله» در مواجهه با «والاییِ» چنین ویرانه‌هایی از «تلفیق» دریافت‌های فزایندة ادراکی باز می‌ماند. این شکست ناشی از مواجهه با ایدة «والایی تمدن روم» است. پیرانزی در آثار مختلف خود به زبان تصویر و کلام کوشش کرده که این شکوه ازدست‌رفته را باز یابد، اما این تمدن و تمثلش در شهر رم چنان «والاست» که لزوماَ به‌صورت امری «ناتمام» و «قطعه‌وار» تصویر می‌شود.
- کانت، امانوئل (1386)، نقد قوة حکم، ترجمة عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
- هو، جان (1396)، دیباچه، درکتاب زندان ها (له کارچری)، ترجمة پویان روحی، تهران: کتابکدة کسری، تهران: نشر نی. 14-9.
- Augustyn, J. (2000). Subjectivity in the Fictional Ruin: The Caprice Genre. The Romanic Review,
91(4), 433
-457. doi: 10.1215/26885220-91.4.433. - Beiser, Frederick C. (2009). Diotima's children: German aesthetic rationalism from Leibniz to Lessing. New York: Oxford University Press. doi: 10.1093/acprof:oso/9780199573011.001.0001.
- Dixon, S. M. (1999). Piranesi and Francesco Bianchini: "capricci" in the service of pre-scientific archaeology. Art history, 22(2), 184- 213. doi: 10.1111/1467-8365.00149.
- Doran, Robert (2015), Theory of the Sublime. Form Longinus to Kant. Cambridge: Cambridge University Press. doi: 10.1017/CBO9781316182017.
- Durand, Carroll. (1988). The Apogee of Perspective in the Theatre: Ferdinando Bibiena's Scena per angolo. Theatre Research International, 45(13), 21-29.
- Ficacci, Luigi. (1999). Giovanni Battista Piranesi: The Complete Etchings. TASCHEN.
- Frierson, Patririck (2011). Introduction. In Observations on the Feeling of the Beautiful and Sublime and Other Writings. Ed. P.Frierson & P. Guyer, New York: Cambridge University Press.
- Huxley, A. (1949). Prisons. With the ‘Carceri’ Etchings of G. B. Piranesi. Zeitlin and Ver Brugge: Los Angeles. - Ipek Ek, F. ,& Sengel, D. (2007). PIRANESI BETWEEN CLASSICAL AND SUBLIME. METU Journal of the Faculty of Architecture, 24(1), 17-34.
- Kant, Immanuel. (2012). Beobachtungen ueber das Gefuehl des Schoenen und Erhabenen. Leipzig: Insel-Verlag. - Kantor-Kazovsky, Lola (2007). Displeasure of Ruins: Piranesi and the Monuments of Ancient Rome. Apollo, 546(72), 47–53.
- Minor, Heather Hyde. (2012). G. B. Piranesi’s Diverse Maniere and the Natural History of Ancient Art. Memoirs of the American Academy in Rome, 56(4), 323-351.
- Naginski, Erika (2008). Preliminary thoughts on Piranesi and Vico. Anthropology and Aesthetics. Vol. 53(4), 151-167. - Piranesi, Giovanni, Battista. (1972). Piranesi: Drawings and etchings at the Avery Architectural Library. NewYork: Columbia University Press.
- Roncato, Sergio. (2007). Piranesi and the infinite prisons. Spatial vision, 21(1), 3-18. doi: 10.1163/156856807782753895.
- Rosenblum, Robert (1967). Transformations in Late Eighteenth-Century Art. Princeton: Hugh Honour. - Shaw, Philip (2017). The Sublime. London: Routledge.
- Spuybroek, Lars (2015). The Acrobatics of the Figure: Piranesi and Magnificence. In Dr J. G. Wallis de Vries (ed.), ARCHESCAPE: The Piranesi Flights, 1001 Publishers, 5-11.
- Stafford, Barbara Maria (1996) Bare versus Prismatic Style: Newton, Piranesi and Eighteenth- Century Theories of Abstraction in Art and Science. The Romantic Imagination: Literature and Art in England and Germany, Ed. Frederick Burwick and Jürgen Klein, Amsterdam: Rodopi.
- Wendorf, Richard. (2001). Piranesi's Double Ruin. Eighteenth-Century Studies, 34(1). 161-180. - Winckelmann, J. Joachim (2013). Thoughts on the Imitation of Greek Works in Painting and the Art of Sculpture. In D. Carter (Trans.), Johann Joachim Winckelmann on Art, Architecture, and Archaeology, 31–56. doi:10.1515/9781571138460-003.
)