خوانش وجوه بصری بدن گروتسک در پوسترهای تئاتر و سینمای دهه 1390 ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

گروتسک با تأثیرگذاری بر ساختارهای مفهومی و گفتمانی، نقشی کلیدی در تولید معنا ایفا می‌کند و حضور آن را می‌توان در پوسترهای فرهنگی معاصر ایران مشاهده کرد. پژوهش حاضر با این پرسش آغاز گردیده است که بر اساس آرای میخائیل باختین، وجوه بصری بدن گروتسک در پوسترهای تئاتر و سینمای دهه 1390 ایران چگونه نمود یافته است؟ و بازتاب بدن گروتسک در پوسترهای تئاتر و سینمای دهه 1390 ایران، دارای چه مفاهیمی است؟ هدف نیز تحلیل ویژگی‌های بصری پوسترهای تئاتر و سینمای دهه 1390 ایران و عملکرد ویژگی‌های گروتسک به منظور انتقال معنا و مفاهیمی نو و برقراری ارتباطی عمیق‌ با مخاطب است. روش تحقیق توصیفی تحلیل محتوا و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و از طریق فیش‌برداری و تصویرخوانی است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها کیفی و روش نمونه­گیری هدف­مند است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، مفهوم گروتسک در پوسترهای فرهنگی معاصر ایران به معنای نمایش پیکره در رابطه با طبیعت و زندگی وارونه است. همچنین به آشفتگی‌ها، دگرگونی‌ها و ترس‌های انسان می‌پردازد. تجربه زیست فردی در جهان هستی، همراه با الگوی زیبایی‌شناسی متاثر از نگاه باختین، مرزی مبهم در آثار ایجاد کرده که به ظهور ویژگی‌های خاص گروتسک در پوسترهای تئاتر و سینمای ایران در دهه ۱۳۹۰ منجر شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسدالهی، مصطفی (1396)، طراحی پوستر، تهران: فاطمی.
آدامز، جیمز لوتر. و یتس، ولیسون (1395). گروتسک در هنر و ادبیات، ترجمه: آتوسا راستی. تهران: قطره.
افتخاری یکتا، شراره. و نصری، امیر (1395). نمود بدن گروتسک در نقاشی‌های محمد سیاه قلم بر مبنای اندیشه‌ی میخاییل باختین. هنرهای زیبا، 67، 30-21. Doi: 10.22059/jfava.2016.59652
افشارمهاجر، کامران (1391)، گرافیک تبلیغات چاپی در رسانه‌ها، تهران: سمت.
امامی، مونا. و کامرانی، بهنام (1398)، بررسی ویژگی‌های «بدن گروتسک» در چهار نقاش معاصر ایران، هنر و معماری. کیمیای هنر، شماره 33، ص 21-39.
پاکباز، رویین (1399)، دایره‌المعارف هنرف جلد یکم، تهران: فرهنگ معاصر. تالکین، جی آر آر (1385)، درخت و برگ، ترجمه: مراد فرهادپور، چاپ اول، تهران: طرح نو.
تامسن، فیلیپ (1390)، گروتسک در ادبیات، ترجمه: غلامرضا امامی، شیراز: نشر نوید.
سادات حسینی، فرشته؛ شریفی ولدانی، غلامحسین و طغیانی اسفرجانی، اسحاق (1397)، بررسی گروتسک، و سیر و پیشینه آن در ایران، تاریخ ادبیات، 11(2)، 53-27. Doi: 10.48308/hlit.2019.98911
فهیمی‌فر، اصغر؛ مهرنگار، منصور؛ سینکی، صبا و طباطبایی بافقی، سید محمدتقی (1392)، ویژگی‌های حروف‌نگاری فارسی در طراحی اعلان در گرافیک ایران، نگره، 25، ص 103-89.
قلی‌پور بلسی، زهرا (1398)، کارناوال‌گرایی در هزارویک‌شب، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان. محمدزاده، آرزو (1397)، تحلیل زیبایی‌شناسی پوسترهای انقلاب اسلامی در دهه شصت (مطالعه موردی پوسترهای حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر شوشتر، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مهدوی، شادی (1396)، بررسی تأثیر ادبیات گروتسک بر تصویرسازی چهل سال اخیر ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران، پردیس بین‌المللی فارابی.
وطنی شهمیرزادی، امین (1392)، مطالعه نشانه‌های تصویری در اعلان‌های دوران انقلاب اسلامی ایران (1357 تا 1359)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد.
نلسون، رابرت اس نلسون و شیف، ریچارد (1395)، مفاهیم بنیادی تاریخ هنر، ترجمه: مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: مینوی خرد.
نولز، رونلد (1393)، شکسپیر و کارناوال پس از باختین، ترجمه: رؤیا پورآذر، تهران: هرمس.
Bakhtin, M. M. (1984), Introduction. Rabelais and His World. Trans. Helene Iswolsky, Bloomington: Indiana University Press, 1-58.
Bakhtin, M, M. (1990), Art and Answerability: Early Philosophical Essays by M.M. Bakhtin, edited by Michael Holquist and Vadim Liapunov, University of Texas Press.
Dentith, S. (2005), Bakhtinian Thought: An Introductory Reader, New York: Routledge.
Edward, J. and Rune G. (2013), Grotesque, New York: Routledge. Haynes, D. (1995), Bakhtin and Visual Arts, Cambridge University Press.
Holquist, M. (2002), Dialogism: Bakhtin and His World, London: Routledge.
Ruck, N. (2009), Some Historical Dimensions of the ‘Dialogical Body’: From Bakhtin’s Dialogical Grotesque Body to the Monological Body of Modernity.
Selden, R., & Widdoson, P. (1993), A Reader's Guide to Contemporary Literary Theory, New.5- York: Harvester Wheatsheaf.
Websites URL1: B2n.ir/k79292 (Access date 28/12/2023).
URL2: http://posteriran.ir/iranian-poster-designers/p/437-mehdiraygani (Access date 29/12/2023).
URL3: http://posteriran.ir/iranian-poster-designers/p/493-saeed-shokrnia (Access date 28/12/2023).
URL4: https://theater.ir/fa/38985 (Access date 29/12/2023).
URL5: http://posteriran.ir/iranian-poster-designers/p/475-matin-kheybali (Access date 27/12/2023).
URL6: https://psarena.ir/dekolore-theater-review/ (Access date 1/2/2024).
URL7: B2n.ir/n03797 (Access date 1/2/2024).
URL8: http://posteriran.ir/iranian-poster-designers/p/654-meysam-naderi (Access date 28/12/2023).
URL9: B2n.ir/n51015 (Access date 27/12/2023).
URL10: B2n.ir/z09642 (Access date 1/2/2024).
URL11: http://posteriran.ir/iranian-poster-designers/p/601-behnam-ranjbar-khadivi (Access date 27/12/2023).
URL12: https://B2n.ir/z35501 (Access date 27/12/2023).