بررسی کاشی تراش در دوران ایلخانان و جانشینانشان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی گرایش دوران اسلامی از دانشگاه هنر اصفهان

2 عضو هیئت علمی گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

10.22059/jfava.2025.392157.667443

چکیده

تراشِ کاشی وجه اشتراکِ بین معرق و کاشی تراش است. مصادیق کاشی تراش و معرق در معماری ایران سیر تحول و خاستگاه متفاوت این دو تکنیک را نشان می‌دهد. این پژوهش با طرح این سوال‌ها که این دو شیوه چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ خاستگاه هرکدام و سیر تحولشان چگونه است؟ به بررسی سیر ‌تحول ‌کاشی‌تراش و معرق در دوران ایلخانی و مظفری پرداخته و در این مسیر با هدف روشن کردن تفاوت بین کاشی‌تراش با معرق و تعیین خاستگاهشان، ابتدا تکنیک آجر و کاشی‌تراش در پیش از دوره ایلخانان بررسی و سپس به انواع کاشی‌تراش و چگونگی پیدایش معرق در ابنیه دوران ایلخانی اشاره شد و در آخر، حضور تدریجی رنگ به عنوان نشانه‌ای مهم از توسعه و تحول معرق مورد بررسی قرار گرفت. داده‌‌های این مقاله از طریق منابع مکتوب و بررسی‌های میدانی گردآوری شده و روش پژوهش تاریخی- تطبیقی است. طی این بررسی‌ها مشخص شد، کاشی تراش علاوه بر شباهت در اجرا با معرق ویژگهای ظاهری متفاوت و انواع متنوعی دارد و مستقل از معرق است، و احتمالا معرق بر پایه تجربیات کاشیکاران ایرانی در کاشی تراش در آناتولی شکل گرفته، و معرق در ایران با حضور تدریجی رنگ‌های لاجوردی، سفید و اُکر در دوره ایلخانی و سبز و زرد، در زمان مظفری، تحول پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها

نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 20 مرداد 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار