مطالعه تطبیقی آرایش ریش افراد در نقوش برجسته تخت‌جمشید با توجه به جایگاه اجتماعی

نویسنده

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، کارشناس

چکیده

در تاریخ هنر ایران بیشترین آثار نقش‌برجسته مربوط به دوره‌ی هخامنشیان می‌باشد که اساس هنری دوره خود را بیان می?کند. نقش‌برجسته‌های تخت‌جمشید جلوه گاه اندیشه‌ی هنرمندانی است که پای‌بند اصول و عقایدی منحصر به خود بودند و از این رو سعی در خلق آثاری داشتندکه متناسب با جایگاهِ طبقاتیِ جامعه باشد. ظاهراً تمام چهره‌ها مشابه یکدیگرند اما سازندگان این پیکره‌ها اندک تفاوتی را ایجاد نموده اندکه معیار تشخیص هر یک می‌باشد. هنرمند هخامنشی تابع رعایت مقررات تعریف شده?ای است. تفاوت گروه‌های منقوش انسانی در تخت‌جمشید بیانگر آن است که آرایشِ ریش هم زمان با تغییر جایگاه اجتماعی تغییر می?نمود. هنرمند برای خلق چنین آثاری با بازگشت به اصالت‌های هنری خود و با ترکیبی از واقعیت و نماد، اثری را خلق نموده که با مقایسه گروه‌های مختلف تعالی هنر را هماهنگ با جایگاه در نظر قابل درک می?نماید. پیکرتراش کمال مطلوب هنری را در بالاترین سطح ممکن متعلق به نقوشی دانسته که جایگاه اجتماعی و معنوی بالاتری دارد، ازاین رو الوهیت اساس هنر مورد بحث است، و آرایش ریش وسیله‌ی مناسبی برای رساندن این منظور است زیرا در نزد شرقیان(ایرانیان) نشانه‌ی معنویت و عامل مشترک در تمامی نقوش می‌باشد تا جایگاه مادی و معنوی فرد را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها