مدیریت تولید هنر در دوره هخامنشی

هژبری نوبری, علیرضا; طاووسی, ماهیار; طاووسی, محمود; خادمی ندوشن, فرهنگ

مدیریت تولید هنر در دوره هخامنشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه باستان¬شناسی، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه تربیت مدرس

² دانشجوی دکتری باستان¬شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

³ استاد گروه پژوهش هنر ، دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس

⁴ دانشیار گروه باستان¬شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از ویژگی‌های مهم هنر هخامنشی، تکرار نقش‌مایه های یکسان در آثار هنری این دوره طولانی و انسجام این هنر است. از این رو، بسیاری ازپژوهشگران ایده وجود الگوهای ثابت و از پیش تعیین شده برای این هنر را ضروری دانسته و آن را الگویی برای حجاران، پیکرتراشان و فلزکاران دانسته‌اند. اما پژوهش حاضر درصدد نمایش تفکر منسجمی است که با بهره-گیری از تفکری جامع به تدوین این الگوهای ثابت و متناسب پرداخته است. به این منظور بررسی میدانی بر روی نقش سر شیر بواسطه کثرت استفاده در هنرهای گوناگون هخامنشی و بازنمایی آن از وجوه گوناگون مورد نظر این مقاله قرار گرفته است. شیوه پژوهش استفاده از دستگاه ترسیم نماهای گوناگون برای دستیابی به ساختار هندسی این نقش‌مایه و نحوه بازنمایی آن در آثار نقش برجسته، سرستون و مجسمه‌ها و هنرهای کاربردی این دوره است. نتایج نشان می‌دهد که مدیریت هنری کارگاه‌های دربار، یک سازمان سه بعدی دارای انتظام معین ایجاد و بنا به نیاز بازنمایی‌های گوناگون، با استفاده از قوانین صفحات تصویر و ترسیم نمای مورد نظر، ضمن حفظ انسجام نقوش، نمای متناسب با جایگاه مورد نظر را پدید می-آورده است. از سوی دیگر، نتایج می‌تواند راهی برای تمایز آثار هنری کارگاه‌های دربار و دیگر آثار این دوره محسوب گردد.

کلیدواژه‌ها