نقوش"حیوان-گیاه" در هنر ساسانی و تاثیر آن بر هنر اسلامی و هنر رومی وار فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

چکیده
در این مقاله، موجود ترکیبی ای مورد بررسی قرار می گیرد که ترکیبی از بدن یک حیوان واقعی یا تخیلی و اجزای گیاهی است، گروهی بزرگ از موجودات افسانه ای و ترکیبی به نام " حیوان- گیاه" . هنر ساسانی گونه های مختلفی از این موجود ترکیبی را با شیوه هایی متفاوت خلق کرده که در هنر کشورهای اسلامی، کشورهای کرانه دریای مدیترانه و بویژه هنر رومی­وار فرانسه نیز ظهور پیدا کرده است. ساختار این موجود بر چه مبنایی شکل گرفته است؟ تاثیر آن بر روی هنر دوران اسلامی و اروپای غربی بویژه هنر رومی وار چگونه بوده است؟ این موجود از ترکیب فرم های حیوانی به هیبت واقعی و تخیلی با گونه­های مختلف اشکال گیاهی طبیعی و تجریدی بوجود آمده و از ترکیبات ساده شروع و به اشکال پیچیده ختم می گردد. این نقش از طریق مبادلات تجاری و هدایای سلطنتی به کشورهای اسلامی، بیزانس و اروپای غربی راه یافت و هنر آنها را تحت تاثیر خود قرار داد. در خصوص موضوع "حیوان- گیاه" ساسانی به صورت خاص تاکنون پژوهشی صورت نگرفته است. این پژوهش از نوع نظری بوده و روش تحقیق بر اساس توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع
رایس، دیوید تالبوت (1384)، میراث ایرانیان، زیر نظر آرتور جان آربری، ترجمه احمد بیرشک و دیگران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
دیماند، موریس اسون (1383)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبداله فریار، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
شیپ مان، کلاوس (1383) ، تاریخ شاهنشاهی ساسانی، مترجم فرامرز نجد سمیعی، سازمان میراث فرهنگی، تهران.
گیرشمن، رمان (1388)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد معین، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
 
Arabesques et jardins de paradis (1989), n° 199, Paris.
Arts de l’Islam des origines à 1700 dans les collections publiques françaises,(1971), n° 36, Paris.
CONTI Flavio & GOZZOLI Maria Cristina (1983), Reconnaitre l’Art, éd. France Loisir, Paris.
De Carthage à Kairouan (1982), 2000 ans d’art et d’histoire en Tunisie, (cat. exp., Paris, Petit Palais), Paris.
Dictionnaire Encyclopédique Universel (2000), éd. Larousse Bordas, Paris.
Dictionnaire Hachette (2004), éditions Hachette, Paris.
Exposition d’Art Oriental (1985), N° 82, Paris.
Garcia, M. (2001), Las Ollerias de Paterna, vol. I, siglos XII y XIII, Valence, Ayuntamiento de Paterna.
Les Andalousies de Damas à Cordoue (2000), IMA, Hazan, (cat. exp. Paris, Institut du monde arabe), Paris.
L’Etrange et le merveilleux en terres d’Islam  ( 2001), n° 92, Paris.
MODE Heinz (1977), Démons et Animaux Fantastiques, Editions Leipzig, Allemagne.
Upjohn M. E. & Wingert P. S. (1965), Histoire mondiale de l’Art, vol.2, éd. Marabout Université, Paris.
 www.museumwnf.org
depts.washington.edu
www.hermitagemuseum.org