پوشاک ایرانی ایزد مهر، نمادی شرقی در فرهنگ و تجلیات میترا در غرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کاشان، کاشان

چکیده

چکیده
پوشاک مردمان ِایران زمین در دوران باستان از مواردی است که نقش بسزایی در فرهنگِ این سرزمین ایفا می کند و در پوشاک ایزدمهر، الگوی ایرانی را می توان دید. با حضور این کیش در اروپا، پوشاک ایرانی مهر به عنوان لباس میترای غربی در نقش معروف تاورکتونی (گاو کشی) متجلی شده است. پس از حضور کیش مهر در اروپا، مسیحیت ظهور کرد و علی رغم عناد مسیحیان و از بین بردن مظاهر مهرپرستی، این آیین در دل مسیحیت متبلور، استحاله گردید و موجب شد تا عناصر آن در نهاد این دین رسوخ کند که امروزه به عنوان اصلی ترین و شناخته شده ترین عناصر و نمادهای آن به شمار می آیند. یکی از این عناصر، پوشاک و کلاه ویژه­ی مهرپرستان است که حتی در جزییات نیز مسیحیت از آن پیروی تام کرده است. رنگ ارغوانی برگرفته از پوشاک اشرافی هخامنشیان و لباس ایزدمهر که امروزه به عنوان رنگی مقدس در لباس پاپ و کاردینال ها است، نمونه­ای از این تجلیات است. در این مقاله، ابتدا پوشاک ایزد مهر با توجه به ماهیت ایرانی آن و سپس سیر تحول و تطور آن در میترای غربی و پوشاک مسیحیت مورد مطالعه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع
اولانسی، دیوید(1387)،پژوهشی نو در میترا پرستی، مترجم: مریم امینی، چاپ سوم، نشر چشمه، تهران.
باقری، مهری (1389)، دین های ایران باستان، چاپ چهارم، نشر قطره، تهران.
ثاقب فر، مرتضی (1385)، دین مهر در جهان باستان، چاپ اول، انتشارات توس، تهران.
رضی، هاشم (1371)، آیین مهرمیترائیسم، چاپ اول، انتشارات بهجت، تهران.
ژیران، ف (1387)،اساطیر یونان، مترجم: ابوالقاسم اسماعیل پور، چاپ پنجم، انتشارات کاروان، تهران.
غیبی، مهر آسا (1388)، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، چاپ سوم، انتشارات هیرمند، تهران.
کالج، مالکم (1388)، اشکانیان (پارتیان)، مترجم: مسعود رجب نیا، چاپ چهارم، انتشارات هیرمند، تهران.
مقدم، محمد (1388)، جستاری درباره ی مهر و ناهید، چاپ سوم، انتشارات هیرمند، تهران.
وارنر، رکس (1387)، دانشنامه ی اساطیر جهان، مترجم: ابوالقاسم اسماعیل پور، چاپ دوم، انتشارات اسطوره، تهران.
ورمازرن، مارتین (1390)، آیین میترا، مترجم: بزرگ نادر زاد، چاپ هشتم، نشر چشمه، تهران.
سایت
www.allposters.com
www.andrewgrahamdixon.com
www.benedante.blogspot.com
www.britishmuseum.com
www.en.citizendium.org
www.historyhuntersinternational.org
www.lampuzo.wordpress.com
www.museoarcheologiconazionale.campaniabeniculturali.it
www.pic.blogfa.com
www.shahannameh.ir
www.wikipedia.org
www.hermitage.org