مطالعه تطبیقی پوسترهای شیگئو فوکودا و روش‌های ایجاد خطای دید*

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
شیگئو فوکودا از نوابغ طراحی گرافیک ژاپن در زمان معاصر است. این هنرمند به منظور افزایش تأثیر مضاعف در مخاطبان آثارش، فرم­ها و اشکال را به گونه­ای با یکدیگر ترکیب کرده است که دارای روابط پیچیده، غیرواقعی و غیرقابل تصور باشند و ذهن مخاطب را درگیر خود سازند. این مقاله بر مبنای روش تطبیقی-­ تحلیلی به بررسی پوسترهای این هنرمند پرداخته و این فرضیه را مطرح می­سازد که فوکودا از روش­های مختلف تکنیک خطای دید که عبارتند از تصاویر دو پهلو، بافت­های دو پهلو، تصاویر دو پهلوی سه­بعدی، تصاویر غیرممکن، تداخل شکل و زمینه و تصاویر متداخل کمک گرفته و توانسته تصاویری مبهم و گمراه­کننده ایجاد نماید. در جهت اثبات فرضیه، در ابتدا خطای باصره­ی هندسی و تصویری توضیح داده شده و در ادامه انواع روش­های خطای دید معرفی و با پوسترهای فوکودا مورد قیاس قرار گرفته­اند. در این مقایسه سعی شده توضیحات مربوط به نحوه­ی استفاده­ی هنرمند از روش­های مذکور در فرآیند طراحی به صورت آموزشی و کاربردی ارائه گردند تا بتواند مورد استفاده طراحان قرار گیرد. نتایج حاصله نشان داد که طراح، بیشتر از فن فضای مثبت و منفی و روابط تصویر و زمینه استفاده نموده و در بعضی موارد نیز با ایجاد روابط غیر­منطقی بین پاره­خط­های یک چند وجهی باعث ایجاد شگرد بصری در آثارش شده است.

کلیدواژه‌ها


رنابولدی، ماریو (1372)، پیدایش فرم، مترجم، مینا نوری، انتشارات دانشگاه هنر، تهران.
آرنهایم، رودلف (1386)، روانشناسی چشم خلاق، مترجم مجید اخگر، انتشارات سمت، تهران.
استینسون، اوکویرک(1390)، مبانی هنر: نظریه و عمل، مترجم محمدرضا یگانه-دوست، انتشارات سمت، تهران.
آیت‌اللهی، حبیب‌الله(1390)، مبانی نظری هنرهای تجسمی، انتشارات سمت، تهران.
ایتن، یوهانس (1372)، طرح و شکل ایتن، مترجم پیروز سیار، انتشارات سروش، تهران.
داندیس، دونیس‌ا (1368)، مبادی سواد بصری، مترجم مسعود سپهر، انتشارات سروش، تهران.
کپس، جئورگی(1384)، زبان تصویر، مترجم فیروزه مهاجر، انتشارات سروش، تهران.
لیونیگ‌استون، آلن و الیزابل(1380)، فرهنگ طراحی گرافیک، مترجم فرهاد گشایش، نشرلوتس، تهران.
موناری، برونو (1375)، طراحی و ارتباطات بصری، مترجم پاینده شاینده، انتشارات سروش، تهران.
Fukuda,Shigeo(2005),Shigeo Fukuda Masterwork, Firefly Books.
Luckiesh , Matthew(1965), visual illusions; their causes, characteristics and applications, New York : DoverPublications. Wallschaeger ,Charles(1992), Basic Visual Concepts and Principles for Artists, Architects and Designers, New York :Mc Graw.