بررسی رویکرد کیچ در عرصه ارتباطات بصری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

چکیده

واژه کیچ در قلمرو هنر به معنای آثار تکراری، تقلیدی و قابل‌دسترس است که با ویژگی‌هایی نظیر تکرار امر آشنا، تکثر، تقلید، بهره‌گیری از عواطف کاذب، به جای تعقل و دور بودن از ایده همراه است. امروزه تعاریف کیچ در عرصه‌های مختلف هنری، ادبی، سیاسی و فرهنگی، مورد استفاده قرار می‌گیرد و رویکردهای گوناگون و آرای متکثری در برابر آن وجود دارد.     این پژوهش با اتخاذ رویکرد انتقادی به شیوع و گسترش کیچ و مصادیق آن در عرصه‌ای از ارتباط تصویری که در ارتباط با عموم مخاطبان و در بسترهای عمومی جامعه رواج دارد، پدیده مذکور را روندی بسیار مهم و تاثیرگذار محسوب می‌کند و آن را نیازمند خوانش و کنکاش  می‌داند؛ زیرا نفوذ و همه‌گیری این پدیده در جامعه، ارتباط مستقیم با تنزل سطح ذائقه بصری مخاطبان و عدم آشنایی آنان با کیفیت زیبایی‌شناسی ناب، خواهد داشت. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای، به بررسی و تبیین کیچ و نمودهای آن در حوزه‌های مختلف ارتباط تصویری می‌پردازد. نتایج حاصل نشان می‌دهد، این پدیده منجر به تولید آثار ارتباط تصویری با ویژگی‌هایی نظیر تقلید و تکرار، حس آمیزی از طریق تکرار فرم‌های آشنا، رجوع تقلیل‌گرایانه به گذشته و سنت، انباشت و دلالت صریح، می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


احمدی، بابک(1373)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، نشر مرکز، تهران.
افشارمهاجر، کامران(1388)، گرافیک در صنعت نشر، نشر سمت، تهران.
بودریار، ژان(1384)، سرگشتگی نشانه ها، گردآورنده مانی حقیقی، نشر مرکز، تهران.
بوردیو، پیر(1388)، تمایز: نقد اجتماعی قضاوت های ذوقی، ترجمه: حسن چاوشیان، نشر ثالث، تهران.
پاکباز، رویین (1389)، دایره المعارف هنر، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
چندلر، دانیل(1387)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه: مهدی پارسا، سوره مهر، تهران.
حقیقت خواه، رقیه(1391)، کیچ، هنر مبتذل و فراموشی هستی، ماهنامه فلسفه نو، شماره 5، فروردین، صص 38-32.
درفلس، ژیلو(1383)، اجزای کیچ، ترجمه: مهرداد دعوت خواه، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره 7، بهار، صص204-202.
دریابندری، نجف(1377)، بیلی باتگیت: نمونه‌ای از ادبیات پست مدرن، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، آبان، صص 11-8 .
رابرت سی، مورگان(1389)، هنر معاصر در عصر جهانی شدن، نشر چشمه، تهران.
رامین، علی(1390)، نظریه‌های فلسفی و جامعه شناختی در هنر، نشر نی، تهران.
شایگان فر، نادر(1391). زیبایی شناسی زندگی روزمره، هرمس، تهران.
قره باغی، علی اصغر(1380)، تبار شناسی پست مدرنیسم، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران.
قره باغی، علی اصغر(1381)، کیچ( واژگان و اصطلاحات جهانی6)، ماهنامه گلستانه، شماره44 آبان،ص 38-34.
قهرمان، کاوه (1383)، هنر کیچ، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره 7، بهار، صص 193-190.
فلوگا، دینو(1386)، سرخوشی اندیشه ها و بازی نشانه ها( نگاهی به زندگی و کار ژان بودریار)، ماهنامه فردوسی، شماره 53-52، فروردین و اردیبهشت، ص 66-64.
کاوین، تایلر(1387)، ویرانگری خلاق، تاثیر جهانی شدن بر فرهنگ و ملل اقوام، ترجمه: محمدعلی حسن نژاد، دفتر پژوهش‌های ‌فرهنگی،تهران.
کوندرا، میلان(1391)، بار هستی، ترجمه: پرویز همایون پور، نشر قطره، تهران.
گرینبرگ، کلمنت(1383)، آوانگارد و کیچ، ترجمه: فرشید آذرنگ، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره7 بهار، صص 201- 194.
مددپور، محمد، (1388)، گریز و گذر ازمدرنیته: فلسفه های پست مدرن غربی، نشر سوره مهر، تهران.
مکاریک، ایرنا‌ریما(1384)، دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه: مهران مهاجر و محمد نبوی، انتشارات آگاه، تهران.
ممیز، مرتضی(1382)، حرف های تجربه، دید گرافیک، تهران.
منصوریان، سهیلا(1391)، وانمایی: تاریخچه و مفهوم، فصلنامه کیمیای هنر، شماره 2، بهار، ص 120-109.
یزدانی، علیرضا، (1392)، آسیب ها از کجا می آیند، فصلنامه حرفه هنرمند، ، شماره46، تابستان، صص 147- 142.
Kulka, Tomas(1996), Kitsch and art, Published by the Pennsylvania state university press.
www.tahamtan-aminian.com