خوشنویسی سنتی، یکی از ارزشمندترین هنرهای اسلامی به شمار میآید و همواره بخشهای ناشناختهی بسیاری در خود دارد. یکی از این بخشها، خطوط نامتعارف و ناشناختهی نُسَخ خطی است. در این مقاله برای نخستین بار ویژگیهای بصری یکی از خطوط نامتعارف با استفاده از روش تاریخی، توصیفی و تطبیقی مطرح شده که به ریختشناسی خط نسخهای از کتاب شرحالشافیه اختصاص دارد. این نسخه از میان بیش از بیست هزار نسخهی خطی کتابخانهی مجلس شورای اسلامی به دلیل خصوصیت بدیع خط آن انتخاب شده است. در این مقاله، ضمن شناسایی و انتخاب خط نسخهای از شرحالشافیه، ساختار کلی و ریختشناسی حروف آن که اغلب به صورت غیرمستقیم به خطوط نسخ و رقعه وابسته است، مورد توجه قرار گرفته است. این تنوع و نوآوری که در خطوط متن، حاشیه و عناوینِ نسخه ملاحظه میشود، شیوهای متفاوت از حروف را به خود اختصاص داده که از لحاظ ویژگیهای منحصر به فرد آن در دستیابی به نگاهی نوین در طراحی حروف حائز اهمیت است و از این طریق میتواند زمینههای متنوعی را در این شاخه از گرافیک ایجاد نماید. امید است پژوهش حاضر که نخستین گام در شناسایی خطوط نامتعارف و بعضاً ناشناختهی نسخههای خطی محسوب میگردد، زمینهی تحقیقات بعدی را فراهم سازد.
جباری, صداقت, & مصلح امیردهی, معصومه. (1394). بررسی اسلوب خط در نسخهای از شرح الشافیه* (مقدمه ای بر شناسایی و طبقه بندی خطوط نامتعارف در تمدن اسلامی). نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 20(3), 35-44. doi: 10.22059/jfava.2015.56379
MLA
صداقت جباری; معصومه مصلح امیردهی. "بررسی اسلوب خط در نسخهای از شرح الشافیه* (مقدمه ای بر شناسایی و طبقه بندی خطوط نامتعارف در تمدن اسلامی)". نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 20, 3, 1394, 35-44. doi: 10.22059/jfava.2015.56379
HARVARD
جباری, صداقت, مصلح امیردهی, معصومه. (1394). 'بررسی اسلوب خط در نسخهای از شرح الشافیه* (مقدمه ای بر شناسایی و طبقه بندی خطوط نامتعارف در تمدن اسلامی)', نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 20(3), pp. 35-44. doi: 10.22059/jfava.2015.56379
VANCOUVER
جباری, صداقت, مصلح امیردهی, معصومه. بررسی اسلوب خط در نسخهای از شرح الشافیه* (مقدمه ای بر شناسایی و طبقه بندی خطوط نامتعارف در تمدن اسلامی). نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی, 1394; 20(3): 35-44. doi: 10.22059/jfava.2015.56379
)