سیر تجسم اسطوره بودا در هنر هند: از نمادین تا فیگوراتیو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران

2 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران

چکیده

تجسم بودا در هنر هند همواره ضرورتی توأمان با زندگی، باورها و آیین‌های مردم هند بوده­است. این تجسم به دو دوره نمایش بودا به‌صورت نمادین  و فیگوراتیو قابل ‌تقسیم است. بودا در دوران زندگانی­اش با عینیت­نگاری خود مخالف بود، و صورت اسطوره‌ای وی در دوره اول، به کمک نشانه­های مرتبط با زندگانی وی به ظهور نشست. حدود 1م. نشانه­هایی از تصویر بودا با هیئت انسانی در هنر هند آغاز گردید. این مقاله بر این فرضیه تأکید دارد که علی‌رغم ممنوعیت خلق تصویر انسانی از بودا در دوره اول، پیروان وی، همواره تصویری ذهنی از بودا را در سر می­پروراندند، و پس از از بین رفتن افراطی­گری­های بودیسم، مجال یافتند تا پیکره انسانی وی را بسازند. هدف از این مقاله مطالعه نحوه گذارِ دوره نمادین به فیگوراتیو، و همچنین عوامل تأثیرگذار بر آن است. برای نیل به آن، گردآوری مطالب به روش اسنادی و با اشاره به متون مذهبی، اساطیر موجود و شرایط فرهنگیِ اجتماعات بودایی صورت گرفته است. در مسیر تدوین این مقاله، این نتیجه حاصل شده است که، تصویر بودا در دوره اول هنر بودایی، متأثر از عوامل گوناگونی ازجمله هم‌جواری با مذاهب هندوییسم و جینیسم شکل‌گرفته، و به دلیل عادت عوام به تمرکز بر تصویر بودا در هنگام مراقبه و نیایش، به‌صورت ذهنی و واقعی وجود داشت.
 

کلیدواژه‌ها


جوادی، شهره (1386)، نقش برجسته ها و مجسمه های هند باستان در هنر بودایی، نشریه باغ نظر، شماره 7، صص5-17.
ذکرگو، امیر حسین( 1375)، از بودا تا بت(تاملی در سیر پیدایش شمایل­گری در هنرهای بودایی)، نشریه نامه فرهنگ، شماره 22، صص136-145.
Boeree, George (1999), an Introduction to Buddhism, Shippensburg University, Pennsylvania.
Coomaraswamy, Ananda. K (1998), Elements of Buddhist Iconography, Munshilal Manoharlal Publications, New Delhi.
Gombrich, Richard. F (1971), Precept and Practice: Traditional Buddhism in the Rural Highlands of Ceylon, Clarendon Press, Oxford.
Huntington, Susan L (1990), Early Buddhist Art and the Theory of Aniconism, Art Journal, New Approaches to South Asian Art, Published by: College Art Association, Vol. 49, No. 4, pp. 401-408.
Huntington, Suzan and John (2010), King Udayana’s Image of Shakyamuni Buddha, in the Digital Database of The Huntington archive of Ohio state University in/huntingtonarchive. osu.edu /(retrieved on 3/8/2004).
Jain, P. C and Daljeet (2004), Evolution of the Buddha Image, Exotic India Journal of Art, Vol ?????, No ?????, pp ?????.
Krishan, Yuvraj(2009), the Buddha Image: its Origin and Development, Munshiram Manoharlal Publishers, New Delhi.
Kumar, Singh, Nagendra (1997), Buddha as Depicted in Puranas, In Encyclopedia of Hinduism, Vol7. Anmol Publications, New Delhi
Snellgrone, L. David (1978), the Image of the Buddha, UNESCO, Paris.
Swearer, Donald. K (2012), the Buddhist World of South Asia, State University of New York Press. Albany, New York.