عکس: چالش دلالت عینی و مفهوم ضمنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه هنر

چکیده

بر اساس یافته های موجود می توان مفاهیم و دلالت های عینی و ضمنی را در باره ی عموم عکس ها به کار گرفت. این جُستار در تلاش است چگونگی ساخت و کارکردهای متفاوت این دلالت را در برخی از نمونه‌ عکس‌های معروف و تعداد کمی عکس معمولی تحلیل کند. در این پژوهش، نگارنده با تعیین متغیرهای مؤثر، طرح دیدگاه‌های مهم در این زمینه، تحلیل فرمی عکس‌های نمونه و تجمیع آن‌ها در فرایند استقرایی نشان می دهد که آن‌چه را در عکاسی دلالت ضمنی می‌نامیم می‌تواند ارجح‌تر، مهم‌تر، برانگیزاننده‌تر و اثرگذارتر از آن‌چیزی باشد که دلالت عینی(صریح) پنداشته می‌شود. فرضیه‌ی اصلی این مقاله این است که دلالت ضمنی حاصل کارکرد متغیرهایی چون نیت عکاس، تجمیع عناصر تصویری در عکس، باور فرهنگی و اعتقاد بیننده، جهت‌دهی فرهنگی- سیاسی توسط رسانه‌های قدرت‌مند و توضیح صریح و روشن‌گر همراه عکس می‌باشد. او در آخر به این نتیجه می‌رسد که در سال های اخیر با توجه به متغیرهای گوناگون تولید و بسترهای متنوع مصرف(ارائه) عکس، تفکیک و تمایز دلالت صریح و ضمنی بر اساس تعاریف دیروز- لااقل- در حوزه عکاسی، سودمند نیست؛ و با توجه به متغیرهای فعال در بسترهای تولید و مصرف عکس، می‌توان استفاده از عناوین: ‘دلالت اصلی’ و ‘دلالت فرعی’ و یا ‘دلالت قوی’ و ‘دلالت ضعیف’ را پیشنهاد می کند.

کلیدواژه‌ها


اسکات،  کلایو(1393)، انگاره‌ی سخن‌گو، کیهان ولی‌نژاد، آوینه، تهران.
بارت، رولان (1352)، نقد تفسیری، محمد تقی غیاثی، امیرکبیر، تهران.
بارت،  رولان (1377)، نقد و حقیقت، شیرین دُخت دقیقیان، نشر مرکز، تهران.
بارت،  رولان (1387)، اتاق روشن، فرشید آذرنگ، حرفه نویسنده، تهران.
بارت،  رولان (1388)، پیام عکس، راز گلستانی فرد، نشر مرکز، تهران.
برت،  تری(1379)، نقد عکس( درآمدی بر درک تصویر)، اسماعیل عباسی و کاوه میرعباسی، نشر مرکز، تهران.
برجر،  جان (1377)، درباره‌ی نگریستن، فیروزه مهاجر، آگه، تهران.
سجودی،  فرزان (1383)، نشانه شناسی کاربردی، چاپ دوم، نشر قصه، تهران.
سونسون،  گوران (1387)، نشانه‌شناسی عکاسی، مهدی مقیم‌نژاد، نشر علم، تهران.
ضیمران،  محمد (1383)، درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر، چاپ دوم، نشر قصه، تهران.
عبدالله‌آبادی، الهه (1391)، بررسی نقش عنوان در کارکردهای بیانی عکس، پایان‌نامه‌ مقطع کارشناسی ارشد عکاسی، دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر، تهران.
گیرو،  پی‌یر(1383)، نشانه‌شناسی، محمد نبوی، آگه، تهران.
مقیم نژاد،  مهدی (1393)، عکاسی و نظریه، سوره‌ مهر، تهران.
 
Jussim, Estelle (1989), Propaganda and Persuasion, in Estelle Jussim, The Eternal Moment,(pp.153-160), Aperture, New York.
Burgin, Victor (1990), Art theory and Photography Practice, in Victor Burgin(Ed), Thinking Photography, (pp. 39-83), Macmillan, Hampshire.
Bernard, Bruce, (2002), Century, Phaidon, London.  
منابع اینترنتی:
archives.nbclearn. com
arknowledenews. Com
mentalfloss.com
www.pinterest. com