حضور هخامنشیان در تراکیه و بررسی تأثیرات هنر و معماری آنها با استناد به شواهد باستان‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

از دورۀ هخامنشی آثار و مدارک باستان‌شناختی فراوانی به دست نیامده است؛ ولی روزبه‌روز بر دامنۀ کشفیات مربوط به این دوره افزوده می‌شود. از نمونۀ این مدارک می‌توان به گنجینه‌ها و آثار به‌دست‌آمده در مناطق مختلف شاهنشاهی ازجمله تراکیه در حوزۀ شبه‌جزیرۀ بالکان اشاره کرد. این منطقه ازنظر داشتن منابع غنی زیرزمینی و به‌عنوان منطقه‌ای واسط در مقابله با سکاها، برای شاهنشاهی هخامنشی اهمیت بسیاری داشته است. با توجه به کمبود اطلاعات مربوط به این حوزه، هدف از مقالۀ پیش‌رو، انجام پژوهشی مستقل درزمینۀ تأثیرات و ارتباطات هخامنشیان با منطقۀ تراکیه است. لذا در این مقاله سعی بر آن است ازطرفی حضور هخامنشیان در تراکیه و ارتباطات متقابل میان آن‌ها و از طرف دیگر، ارتباطات و شباهت‌ گنجینه‌های تراکیه با دیگر گنجینه‌های منتسب به دورۀ هخامنشی بررسی شود. نتیجۀ بررسی‌ها نشان می‌دهد تراکیه پس از اینکه جزء ساتراپ‌های هخامنشی قرار گرفت، درزمینۀ هنر و معماری، استانداردسازی هخامنشی را پذیرفت. ازجملۀ این موارد می‌‌توان به شباهت قبور تراکیه با قبور هخامنشیان، ظروف فلزی، ریتون‌ها، نقوش برجسته، استاندارد وزنی پیاله‌ها و... اشاره کرد. این پژوهش به روش توصیفی‌تحلیلی و بر پایۀ گردآوری اطلاعات، داده‌های مستند تصویری و مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است.
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


بریان، پیر (1381)، امپراتوری هخامنشی، ترجمۀ ناهید فروغان، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز و قطره.
فیروزمندی، بهمن (1385)، «پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی»، پیام باستان‌شناس، سال 3، شمارۀ 5: ۱۰۲ -۷۴.
کالیکان، ویلیام (1384)، باستانشناسی و تاریخ هنر در دوران مادیها و پارسی‌ها، ترجمۀ گودرز اسعد بختیار، تهران: پازینه.
کخ، هاید ماری (1387)، از زبان داریوش، ترجمۀ پرویز رجبی، تهران: کارنگ.
والزر، گرولد (1388)، نقوش اقوام شاهنشاهی هخامنشی بنا بر حجاریهای تخت جمشید، ترجمۀ دورا اسمودا خوب‌نظر و با همکاری علیرضا شاپور شهبازی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی انتشاراتی پازینه.
Archibald, Z (1998), The Odrysian kingdom of Thrace: Orpheus Unmasked, Clarendon, Oxford.
Boardman, J (2000), Persia and the West: An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art, Thames and Hudson Ltd, London.
Cahn, H. A (1960), Die Gewichte der Goldgefässe, Antike Kunst 3: 21-35.
Castritius, H (1972), Die Okkupation Thrakiens durch die Perser & der Sturz des athenischen Tyrannen Hippias, Chiron 2: 1-15.
Curtis, John (2005), The Archaeology of the Achaemenid Period. In Forgotten Empire: The World of Ancient Persia, eds. J. Curtis & N. Tallis, the British Museum Press, London.
Filow, B (1934),Die Grabhugelnekropole bei Duvanlij in Sudbulgerien, Sofia.
Fol, V (2008), The Rock as Topos of Faith: The interactive zone of the rock-cut monuments- from Urartu to Thrace. In Geoarchaeology & Archaeomineralogy, eds. Kostov et al., 153-162, St. Ivan Rilski, Bulgaria.
Gergova, D (1990), The Find at Rogozen – a Source on the Religions and Political Life in Thrace at the end of the 5th Century BC, Terra Balcanica 5: 112-118.
Gergova, D (2010), Orphic Thrace and achaemenid Persia, In Achaemenid Impact in the Вlack sea, eds J. Nieling & E. Rehm, 67-86, Aarhus University Press.
Gropp, G (2009), Die Darstelung der 23 völker auf den reliefs des Apadana von Persepolis, Iranica Antiqua 44: 283-359.
Hammond, N. G. L (1988), The expedition of Datis & Artaphernes, In the Cambridge Ancient History, ed. J. Boardman, Vol. 4: 491-517.
Herodotus (1920), Histories, translated by Alfred Godley, Cambridge, London.
Inagaki, H & Green, A (2002), Treasures of ancient Bactria, Museum Miho, Japan.
Klinkott, H (2005), Der Satrap: Ein Achaimenidischer Amtsträger und seine Handlungsspielräume, Verlag Antike.
Marazov, I (1989), The Rogozen treasure, Svyat Publishers.
Megaw, V & Megaw, R (2002), Persians bearing gifts? A footnote on an old find, In Studia in honorem Prof. Ivani Marazov, eds. Gicheva & Rabadzhjev, 486-493, Anubis, Sofia.
Mellink M (1988), Anatolia, In Persia, Greece and the Western Mediterranean, eds. Boardman et al., Vol. 4: 211-233, Cambridge.
Nikolov, D (1961), Golden phialae from Daskal Atanasovo, Stara Zagora area, In Studiae in honorem K. Skorpil, eds. Mijatev & Mikov Sofia.
Paunov, E (1998), Thracian treasures from Bulgaria, Athena review,Vol. 1, No.4: 76-82.
Rawson. J (1986), Tombs or Hoards: The Survival of Chinese Silver of the Tang & Song Periods, In Pots and Pans: A Clloquium on Precious Metals and Ceramics in the Muslim, Chinese, & Graeco-Roman Worlds, ed. M. Vickers, 31-56, Oxford University Press.
Rehm, E (2010), The Impact of the Achaemenids on Thrace: A Historical Review, In Achaemenid Impact in the Вlack sea, eds. Nieling & Rehm, 137-160, Aarhus University Press.
Secunda, N (2002), The birth and diffusion of Greek civilization, In Treasures of Ancient Bactria. 202-206, Miho Museum.
Schmidt, E (1970), Persepolis III: The royal tombs and other monuments, The University of Chicago Press, Chicago, Illinos.
Stronach, D (1964), Excavations at Pasargade Second preliminary report, Iran 2: 21 – 39.
Tacheva. M (2006), The king of ancient Thrace, Sofia.
Yablonsky, L. T (2010), New excavation of the early nomadic burial ground at Filippovka (Southern Ural Region, Russia), American Journal of Archaeology 114(1): 129-143.
Treister, M (2007), The Toreutics of Colchis in the 5th-4th Centuries BC Local Traditions, Outside Influences, Innovations, In Achaemenid culture & local traditions in Anatolia, southern Caucasus & Iran, eds. Ivantchik & Licheli, 67-107, Brill, Leiden.
Treister, M (2010), Achaemenid & Achaemenid Inspired Goldware & Silverware Jewellery & Arms & their Imitation to the North of the Achaemenid Empire, In Achaemenid Impacts in the Black Sea, eds. Nieling & Rehm, 223-279, Aarhus.
Valeva, J (2006), Gold & silver vessels from ancient thrace, part I: phialae, Bulletin of Miho Museum 6: 19-37.
 Vassileva,M (2010),Achaemenid interfaces: Thracian & Anatolian representations of elite status, Bollettino di Archeologia On line: 37-46.
Vickers, M (1991), Persian, Thracian & Greek gold & silver, In Achaemenid History 6. Asia Minor and Egypt: Old Cultures in a New Empire, eds. Kuhrt & Sancisi-Weerdenburg, 31-39, Leiden.
Vlahov, K (1966), Sind die Wortteile -dokos, -tokos u a., die in zweistiimmigen PN aufterten, thrakisch?, Ziva antika 15: 305-319.
 Webber, Ch (2003), Odrysian Cavalry Arms, Equipment & Tactics, In Early Symbolic Systems for Communication in Southeast Europe, ed. L. Nikolova, 529-554, British Archaeological Reports, Hedges, Oxford.
Xenophon (1961), Anabasis, translated by Carlton Brownson, Cambridge, Mass.
Zournatzi, A (2000), Inscribed Silver Vessels of the Odrysian Kings: Gifts, Tribute & the Diffusion of the Forms of Achaemenid Metalware in Thrace, American Journal of Archaeology 104(4): 683 – 706.