بررسی تأثیر کارکردهای طراحی صنعتی کیوسک‌های راهنما در حرم امام رضا(ع)، بر میزان رضایتمندی زائران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد طراحی صنعتی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت حرم امام رضا(ع) و فراوانی زائرانی که در این مکان حضور می‌یابند، انجام اقداماتی برای افزایش میزان رضایتمندی آنها ضروری است. هدف کلی از پژوهش حاضر، افزایش میزان رضایتمندی زائران حرم رضوی از طریق ارائۀ مناسب اطلاعات به‌وسیلۀ کیوسک‌های راهنماست. این پژوهش توصیفی‌تحلیلی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری را زائران حرم تشکیل می­دهند که 420 نفر از آنها به‌عنوان نمونه، به روش داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری داده­ها پرسش‌نامه بوده و از طیف لیکرت برای دریافت میزان رضایتمندی استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از جدول فراوانی، میانگین و انحراف معیار و برای تحلیل فرضیات، از آزمون هم‌بستگی و میانگین جامعۀ آماری استفاده شده است. نتیجۀ تحلیل‌ها ثابت کرد بین عملکرد و ارائۀ مناسب اطلاعات از طریق کیوسک‌های راهنما، با میزان رضایتمندی زائران ارتباط وجود دارد. یافته­های پژوهش نشان داد زائران از اطلاع‌رسانی در حرم و کارکرد کیوسک‌های موجود رضایت ندارند و این نارضایتی از کارکردهای فنی، بیشتر از کارکردهای زیبایی‌شناسی است. با توجه به مطالعات، رعایت ملاحظات طراحی و ساخت، اصول ارگونومی و آنتروپومتری، زیبایی‌شناسی، مکان‌یابی، استفاده از عناصر معماری اسلامی و فرم، رنگ و مصالح هماهنگ با محیط موجب کارکرد صحیح کیوسک‌ها و درنهایت، افزایش رضایتمندی زائران می‌شود.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


آزادگان، ایمان (1385)، «شناسایی و بررسی رهیافت‌های نوین در عرصۀ فناوری اطلاعات، مطالعۀ موردی: کیوسک اطلاعات و اینترنت برای جانمایی در ایستگاه‌های متروی تهران»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد طراحی صنعتی، دانشگاه تهران، چاپ نشده.
بابایی ‌اقدم، فریدون و همکاران (1393)، درآمدی بر شناخت عناصر مبلمان شهری، تهران: هنر معماری غرب.
بحرینی، سیدحسین (1390)، فرایند طراحی شهری (چاپ یازدهم)، تهران: مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
بوردک، برنهارد.ای (1391)، دیزاین، تاریخچه، فلسفه و زمینه‌های طراحی محصول، ترجمۀ‌ علی مولایی، تهران: وارش.
بهزادفر، مصطفی (1390)، هویت شهر: نگاهی به هویت شهر تهران (چاپ سوم)، تهران: مؤسسۀ نشر شهر.
پورداداش سنگده، محمدرضا؛ فهیم نیا، فاطمه (1388)، «بررسی میزان رضایتمندی دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع‌رسانی تخصصی موجود در وب‌سایت دانشگاه تهران»، مجلۀ کتابداری، سال 43، شمارۀ 50، صص ۲۸-۱۱.
دارابی، ماهان؛ ملکی، آناهیتا (1387)، «روش­های مختلف اندازه­گیری رضایت مشتری»، ماهنامۀ مهندسی خودرو و صنایع وابسته، سال اول، شمارۀ 3، صص ۳۲-۲۷.
رادفر، حمیدرضا (1386)، «درآمدی بر علم اطلاع‌رسانی»، کتاب ماه کلیات، سال 11، شمارۀ 3، صص 5۶-5۴.
رجبی فرد، عباس (1388)، «توسعۀ زیرساختارهای اطلاعات مکانی (SDI) به‌عنوان بستر قادرسازی برای دسترسی و تبادل اطلاعات»، مجلۀ شهر نگار، شمارۀ 51، صص ۴۳-۳۸.
صداقت کیش، آرش (1390)، آلبوم تصویری عناصر مبلمان شهری3: کیوسک، تهران: هیواسا.
ضرغامی، سعید؛ بارقندی، پروین (1391)، «هستی‌شناسی فناوری اطلاعات: بازخوانی چرایی بهره‌گیری از فناوری  اطلاعات در تربیت»، پژوهش‌نامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوم، شمارۀ دوم، صص ۱۲۰-۹۹.
غفاری، خلیل؛ احقر، قدسی و نادری (1387)، «بررسی تحلیلی مبانی روان‌شناختی، اجتماعی و فلسفی برنامۀ درسی فناوری اطلاعات(ICT)»، فصلنامۀ رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال دوم، شمارۀ 4، صص ۱۰۰-۷۵.
مجیدی، سعید؛ فرج عصری، الهه (1390)، «نشانه‌شناسی، زیبایی­شناسی و عملکردگرایی در طراحی محصول با رویکرد مینیمالیسم احساس­گرا»، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شمارۀ 45، صص ۷۷-۷۱.
محمدی نوزادیان، حسن (1386)، «طراحی ایستگاه اطلاع‌رسانی تخت جمشید»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد طراحی صنعتی، دانشگاه هنر، چاپ نشده.
مرتضایی، سیدرضا (1382)، رهیافت‌هایی در طراحی مبلمان شهری (چاپ دوم)، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.
مرتضایی، سیدرضا؛ اصل فلاح، مهدی (1392)، بنیان­های طراحی در زیباسازی شهری، تهران: هنر معماری قرن.
معاونت طرح و برنامۀ سازمان عمران و توسعۀ حریم حرم حضرت رضا(ع)  (1390)، بررسی ترافیک پیاده در حوزۀ حریم حرم و ارائۀ راهکارها جهت رفع گره­های ترافیکی، مشهد: سازمان عمران و توسعۀ حریم حرم.
مهندسین مشاور شهرسازی و معماری پهنه بند (1388)، مطالعات ساماندهی و برنامه راهبردی مبلمان محیطی حرم(جلد دوم): مطالعات سنجش وضعیت فضاهای داخلی، صحن­ها و بست­ها، مشهد: سازمان عمران و توسعۀ حریم حرم حضرت رضا(ع).
مهندسین مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی (1388)، طرح جامع حرم مطهر حضرت رضا(ع)، مشهد: سازمان عمران و توسعۀ حریم حرم حضرت رضا(ع).
نعمتی انارکی، داوود؛ شمسی‌نیا، پروین (1389)، «مدیریت اطلاع‌رسانی و کتابداری: مدیریت و برنامه‌ریزی اطلاعات»، عصر ارتباطات، شمارۀ 16، صص ۱۶۸-۱۳۹.
نظریان، اصغر و همکاران (1392)،مبلمان‌ شهری، مسائل و چالش‌ها، تهران: پژوهشگران نشر دانشگاهی.
هاف، توماس (1386)، تاریخ مختصر طراحی صنعتی، ترجمۀ ندا لنکرانی، تهران: مارلیک.
 
 
Abdallat, Muhannad Emam;Hesham El–Sayed(2008), Customer satisfaction, Journal of King Saud University,Vol.17.,pp.45-60.
Bevan, Nigel (2009), Extending quality in use to provide a framework for usability measurement, Proceedings of HCI International Conference, San Diego,CA,USA,19-24 July, pp. 1-10.
Giese, Joan L; Cote, Joseph A (2000), Defining Consumer Satisfaction, Academy of Marketing  Science Review, No.1., pp. 1-24.
Gyasi Nimako ,S (2012), Customer satisfaction with service quality dimensions in Ghana' s mobile telephony industry: implications for management and policy, Consumer satisfaction, dissatisfaction and complaining behavior conference proceeding, The biennial meeting, University of La Verne,La Verne,California.,pp. 119-134.
Jordan, Patrick W (1998), An introduction to usability, Taylor & Francis, USA.