روایت معماری در بیان عکاسی؛ مراتب معنا در عکس معماری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

هیأت علمی دانشگاه تهران

چکیده

مقاله حاضر در رویکردی میان‌رشته‌ای، به مناسبات بین هنر عکاسی و هنر معماری پرداخته و طی بحثی مستدل، نقش عکاسی معماری به عنوان ابزاری در تهیه و تدوین اطّلاعات بصری از محیط‌های معماری را تحلیل و تبیین نموده است. عکاسی معماری در واقع نوعی روایت معماری بر پایة تصویر می‌باشد که تاکنون منشأ خدمات بی‌بدیلی برای هنر معماری بوده است. اعکس‌های معماری که محصول فرآیندهای عکاسی معمارانه هستند، آثاری برآمده از ارادة عکاس در مواجهه با معماری می‌باشند؛ یعنی امری که ریشه در سرشت عکاسی معماری دارد و در آن، موجودیت عکس، تابع رابطة بین دو ساختار هنری منفکّ، یعنی «ساختار معماری» و «ساختار تصویر» است. لذا ادراک هنرمند عکاس از رابطة بین «نظام معماری» و «نظام عکاسی» و نیز نحوة ایجاد این رابطه، از معیارهای موفقیت یک عکس معماری محسوب می‌شود. از دیگر موضوعات مورد بحث در این مقاله، بحث دربارة گونه‌بندی محتوائی عکس‌های معماری در دو گونة «عکس معماری مستند» و «عکس معماری هنری» و تحلیل جایگاه هر یک از آنها در تشکیل روایت-های معماری می‌باشد. پژوهش، به روش توصیفی ـ تحلیلی به انجام رسیده است و مسألة اصلی آن، تبیین چیستی و چگونگی ترابُط «قالب و محتوای عکاسانه» با «قالب و محتوای معمارانه» در عکس‌های معماری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


ادواردز، استیو (1388)، عکاسی، ترجمة مهران مهاجر، نشر ماهی، تهران.
انصاری، حمیدرضا (1395)، تحلیلی بر معماری معاصر ایران، انتشارات سبزان، تهران.
باوندیان، علیرضا (1387)، تأملات فرهنگی و هنری، نشر شاملو، مشهد.
پیرنیا، محمدکریم (1374)، خودباختگی ایرانی و فرو افتادن هنر ایران، در مجموعه مقالات نخستین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ج1، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
تاسک، پطر (1377)، سیر تحول عکاسی، ترجمة محمد ستاری، انتشارات سمت، تهران.
چامسکی، نوام (1387)، زبان و ذهن، ترجمة کورش صفوی، انتشارات هرمس، تهران.
داندیس، دونیس­اِ (1380)، مبادی سواد بصری، ترجمة مسعود سپهر، سروش، تهران.
فینینگر، آندریاس (1367)، تکنیک عکاسی، ترجمة نصرالله کسرائیان، انتشارات شباهنگ، تهران.
قبادیان، وحید (1393)، معماری در دارالخلافه ناصری: سنت و تجدد در معماری معاصر تهران، پشوتن، تهران.
کارول، نوئل (1387)، درآمدی بر فلسفه هنر، ترجمة صالح طباطبایی، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، تهران.
کیم، ژان.آ (1363)، تاریخ عکاسی، ترجمة حسین گل­گلاب، ناشر داریوش گل­گلاب، تهران.
گاردنر، هلن (1386)، هنر در گذر زمان، ترجمة محمدتقی فرامرزی، انتشارات آگاه، تهران.
لنگفورد، مایکل (1386)، داستان عکاسی، ترجمة رضا نبوی، نشر افکار، تهران.
مانیاگولامپونیانی، ویتوریو (1381)، معماری و شهرسازی در قرن بیستم، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
مک گراث، نورمن (1387)، عکاسی معماری. ترجمة هاشم جوادزاده، نشر ترانه، مشهد.
همپل، کارل (1369)، فلسفه علوم طبیعی، ترجمة حسین معصومی همدانی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
Harris, Michael (1993), Professional Interior photography, Focal Press, Butterworth-Heinemann.
Harris, Michael (1998), Professional architectural photography, Focal Press, Oxford.
McGrath, Norman (1987), Photographing building inside and out, Focal Press, Butterworth-Heinemann.
Price, T. Douglas (2006), Principles of archaeology, McGraw-Hill Companies, New York.
Renfrew, Colin & Bahn, Paul (2006), Archaeology: theories, methods and practice, ??????.
Rosenblum, Naomi (1997), a world history of photography, Abbeville Press, New York.