فرهنگ بصری دیجیتال برساخته از اپلیکشن‌های هنری نرم افزارهای تلفن همراه هوشمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه الزهرا

2 دانشیار دانشکده هنر- دانشگاه الزهراء(س)

3 استادیار، دانشگاه هنر، تهران

چکیده

امروزه تلفن‌های همراه هوشمند، با دو ویژگی متمایز خود، یعنی صفحات نمایش لمسی و امکان نصب اپلیکیشن‌های هنری، به مثابه یکی از جلوه‌های رسانه‌های دیجیتال، وضعیت جدیدی از فرآیند تولید و انتشار هنر را به وجود آورده‌اند. این رسانه، با مادیت‌زدایی از فرآیند تولید هنر و تکثیر آن، ویژگی‌های متنی و فرامتنی نوینی را به فرهنگ دیداری افزوده‌اند که در بستر خود، نقطه مولد مفاهیم بدیعی بر فرهنگ بصری دیجیتال است؛ تبیین و مفهوم سازی این پدیده بصری نوین، گامی است به سوی شناخت مختصات فرهنگی تصویر در رسانه دیجیتالی آن‌چه حول محور «جامعه نمایشگرها»، مفهوم می‌یابد.
این پژوهش، با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به اطلاعات و منابع کتابخانه‌ای، با مطالعه چندین نمونه از اپلیکیشن‌های هنری تلفن همراه هوشمند، بر آن است تا ویژگی‌های فرهنگ بصری برآمده از تولید هنر در نرم افزارهای تلفن همراه را با توجه به آرای متفکران پیشگام در طرح مفهوم فرهنگ بصری دیجیتال، چون لو مانوویچ و اندرو دارلی، بررسی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است؛ هنر رسانه‌ای نوین با عزیمت از تصویر به اسکرین و جامعه نمایشگرها، به مفاهیمی نوین در عادتواره بصری، نظیر خصوصی‌سازی سیار و ارتباطات خانه به دوش، حاضرآماده‌های دیجیتال و تغییر فضای مصرف ... دامن زده‌اند.

کلیدواژه‌ها


استریناتی، دومینیک(1388)، مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ عامه، ترجمه­ی ثریا پاک نظر، نشرگام نو، تهران.
انگلیس، دیوید و هاگسون، جان(1395)، جامعه شناسی هنر، شیوه های دیدن، ترجمه­ی جمال محمدی، نشر نی، تهران.
بنت، اندی(1393)، فرهنگ و زندگی روزمره، ترجمه­ی لیلا جو افشانی و حسن صادقیان، چاپ دوم، نشر اختران، تهران.
بنیامین، والتر(1377)، اثر هنری در دوران تکثیر مکانیکی، ترجمه­ی امید نیک فرجام، فارابی، شماره 31، صص 225-210.
بودریار، ژان(1394)، جامعه مصرفی، ترجمه­ی پیروز ایزدی، چاپ پنجم، نشر ثالث، تهران.
بوردیو، پی‌یر(1394)، عکاسی، هنر میان مایه، ترجمه­ی کیهان ولی نژاد، چاپ سوم، نشر پیام امروز، تهران.
چایلین، سارا  و واکر، جان ا(1382)، هنر و رسانه های جدید: فن‌آوری‌های جدید در هنر، بیناب، شماره 3 و 4، صص 143-121.
حق پرست، اسماعیل(1394)، عکاسی، نرم‌افزارهای تلفن همراه و تغییر ساخت واقعیت در عکاسی، مجموعه مقالات هنر نرم افزاری، به کوشش محمدرضا مریدی، فرهنگستان هنر، تهران.
دارلی، اندرو(1382)، سطح نمایش و فضاهای تماشا در فرهنگ بصری دیجیتال، ترجمه­ی علی عامری مهابادی، فارابی ، شماره 50، صص 158-145.
دو وینیو، ژان(1379)، جامعه شناسی هنر، ترجمه مهدی سحابی، نشر مرکز، تهران.
راش، مایکل(1389)، رسانه‌های نوین در قرن بیستم، ترجمه­ی بیتا روشنی، نشر نظر، تهران.
رشیدپور، ابراهیم(1390)،آیینه‌های جیبی آقای مک لوهان، چاپ سوم، نشر سروش، تهران.
روشنی‌نژاد، بابک(1388)، هنر و گفتمان اقلیت، سوره مهر، تهران.
فرقانی، محمدمهدی و بدیعی بهار(1394)، فرآیند اهلی سازی تکنولوژی رسانه‌ای» تجربه زیسته جوانان ایرانی در پذیرش تلفن همراه هوشمند، فصلنامه مطالعات رسانه های نوین، شماره 4، صص 178-133.
کامرانی، بهنام(1394)، هنر در جیب: جنبه های تازه هنر دیجیتالی در هنر موبایلی و تبلتی، مجموعه مقالات هنر نرم افزاری، به کوشش محمدرضا مریدی، فرهنگستان هنر، تهران.
کریبر، گلن، مارتین، رویستون(1390)، فرهنگ‌های دیجیتال، درک رسانه‌های جدید، ترجمه­ی مرضیه وحدانی، نشر ساقی، تهران.
گروسین، ریچارد و بولتر، جی دیوید(1388)، منطق تحول رسانه‌ای، ترجمه­ی رحیم قاسمیان، نشر مهر نیوشا، تهران.
گرونو، یوکا (1392)، جامعه شناسی سلیقه، ترجمه مسعود کیانپور، نشر مرکز، تهران.
گنجی، ایمان و مهتدی، کیوان (1393)، موزه یک کارخانه است، مجموعه راهنمای سیاسی برای هنر، حرفه هنرمند، تهران.
لش، اسکات(1394)، جامعه‌شناسی پست‌مدرنیسم؛ ترجمه­ی شاپور بهیان، چاپ چهارم، نشر ققنوس، تهران.
مانوویچ، لف(1383)، رسانه نو از بورخس تا HTML، ترجمه­ی رضا علیزاده، فصلنامه زیباشناخت، شماره 8، صص 124-104.
مریدی، محمدرضا و تقس زادگان، معصومه (1394)، از هندسه تناسبی به هندسه تصادفی: زیبایی شناسی انتزاع جدید در هنر نرم­افزاری، مجموعه مقالات هنر نرم افزاری، به کوشش محمدرضا مریدی، فرهنگستان هنر، تهران.
معنوی راد، میترا و مرسلی توحیدی، فاطمه (1394)، بررسی رویکرد کیچ در عرصه ارتباطات بصری، هنرهای زیبا، دوره 20، شماره 3، صص 16-5.
مصریان، علی(1396)، هنرهای دیجیتال و قاره ششم، نشر سیمای شرق، تهران.
منصوریان، سهیلا(1391)، وانمایی: تاریخچه و مفهوم، نگاهی به الزامات وانمایی برای جامعه و هنر معاصر از منظر ژان بودریار، کیمیای هنر، شماره 2(بهار). صص 120-109.
میشل، ویلیام، جی(1385)،پیامدهای فرهنگی عکاسی دیجیتال، فصلنامه هنر، شماره 68، صص 315-284.
والتر، بوکامپمان(1382)، مسائل زیبایی شناسی دیجیتال، ترجمه­ی علی عامری، زیباشناخت، شماره 8، صص 28-21.
Baudrillard, Jean (1995a), Symbolic Exchange and Death, trans. Iain Hamilton Grant with an introduction by Mike Gane, Sage Publications, London.
Briggs, Jo & Blythe, Mark (2012), Post Anxiety Art: Economics and cultures of digital painting, Post Digital Art: Proceedings of the 3rd Computer Art Congress, pp.161-168.
Brucher-Cohen, Jonah (2009), Art in Your Pocket: iPhone and iPod Touch App Art, access in: https://rhizome.org/editorial/2009/jul/07/art-in-your-pocket/.
Darley, Andrew (2000), Visual Digital Culture, Rutledge, London and New York.
Eco, Umberto (1985), Innovation and Repetition: Between Modern and Post-Modern Aesthetics, Daedelus, No.114, pp.82-161.
Garber, Megan (2011), A Guide to the instagram filters You,ll Soon be Seeing on Facebook,
https://www.theatlantic.com/technology/archive/2012/04/a-guide-to-the-instagram-filters-youll-soon-be-seeing-on-facebook/255650/.
Manovich, Lev (2001), The language of New Media, MIT Press, Cambridge.
Mirzoeff, Nicholas (1999), An Introduction to Visual Culture, Routledge, London and New York.
Mirzoeff, Nicholas (2006), on Visuality, Journal of Visual Culture, April, pp.53-79.
Postman, Neil (1985), Amusing Ourselves to Death: Public Discourse in the Age of Show Business, Methuen, London and New York.
Sturken, Martin & Cartwright, Lisa (2001), Practice of looking: an Introduction of visual culture, Oxford University Press, Newyork.
Souza e Silva, A (2006), From cyber to hybrid: mobile technologies as interfaces of hybrid spaces, Space and Culture, No.9, pp.78-261.
Thompson, Jhon B (1995), The Media and Modernity, A Social Theory of The Media, Polity Press, Oxford.
http://www.technewsworld.com/story/78005.html
http://www.fingerpainted.it/2009/07/06/painting-apps-jackson-pollock-app/-