مطالعه تطبیقی فونت تاهوما و اصول ساختاری خوشنویسی فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

طراحی حروف، در سیر تاریخی خود، همگام با قابلیت های فناوری، اقدام به بهینهسازی خوشنویسی سنتی کرده است. عصر حاضر، عصر تکامل فناوری رسانههای دیجیتال است. در آغاز رونق رسانه‌های دیجیتال، طراحان وب برای نمایش متون مورد نظر خود در عموم وب سایت‌های فارسی‌زبان، از فونت «تاهوما» به عنوان فونت استاندارد استفاده میکردند. با ظهور وبفونتها، امکان استفاده از فونتهای گوناگون برای چیدمان صفحات وب به وجود آمد. با این حال، همچنان فونت تاهوما بیشترین کاربرد را در میان فارسیزبانان دارد. به نظر می‌رسد این فونت فاصله زیادی با اصول نوشتاری خط فارسی داشته و تنها به دلیل هماهنگی فراوان با ساختار فضای وب، مورد استفاده قرار گرفته ‌باشد. در همین راستا، این مقاله با هدف بررسی میزان هماهنگی فونت تاهوما با ساختار فرمی حروف فارسی، به بررسی تشابهات و تفاوت‌ها، بر مبنای مطالعه تطبیقی ساختار این فونت و چهار اصل مهم در خط نسخ فارسی که شامل: اصول، نسبت، ترکیب و کرسی هستند، می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد، بسیاری از تغییرات اعمال شده بر روی فونت تاهوما، ارتباطی با حفظ خوانایی حروف در فضای پیکسلی نداشته و تنها محصول شناخت ناکافی طراحِ آن از خط فارسی است. همچنین دلیل استفاده فراوان کاربران از این فونت را می‌توان حمایت اغلب مرورگر‌ها و نیز میزان هماهنگی این فونت با صفحات نمایش دانست.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، مسلم (1391)، قلم‌های خوشنویسی و طراحی حروف معاصر فارسی، طراحی گرافیک، شماره سوم، صص 42-43.
سواری، علی (1392) چرا فونت تاهوما بهتر است؟، بازدید در 1392، 15:20<http://irfont.ir/post/104/Tahoma%20fonts>  
عفراوی، بهرام(1387)،گرافیک، زیبایی و نوشتار فارسی، فصلنامه گرافیک و چاپ، شماره پنجم، ص17.
فزونی، فرهاد (1389)، درآمدی بر ریخت‌شناسی نوشتار فارسی، دبیره، شمارۀ اول، صص112-121.
فضائلی، حبیب‌الله (1387)، تعلیم خط، چاپ دهم، سروش، تهران.
مردانه زاده، حجت (1392) همه چیز درباره فونت تاهوما، بازدید در 1392، 6:18
Veruschka Gotz) 1998(, Color and Type for the Screen, published by RotoVision SA. PP86-90, < http://www.pcfors.com/ PCF/PRO/Webmasters_Tool/Farsi_Font/03_Tahoma.htm>.
Darel Rex Finley (2007), Understanding Sub-Pixel (LCD Screen) Anti-Aliased Font Rendering, viewed on 1392, 5:58pm, <http://alienryderflex.com/sub_pixel/>.
Tim Ahrens (2012), a Closer Look at Font Rendering, viewed on 1393, 12:05, <https://www.smashingmagazine.com/2012/04/a-closer-look-at-font-rendering>