پارچه‌بافی سیسیل دردوره اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده هنر- دانشگاه الزهرا(س)- ونک- تهران

چکیده

چکیده
در سال212 هجری قمری/837 میلادی، سیسیل توسط اغلبیون مسلمان فتح گردید و به امارتی نیمه مستقل تبدیل شد. تاریخ سیسیل از زمان فتح مسلمانان تا فروپاشی آنان و آغاز تسلط نورمان‎ها به سه دوره تقسیم می‌شود: دوره اغلبیدی، فاطمی و کلبی. با ورود مسلمانان به سیسیل، صنایع آن رو به توسعه نهاد و از جمله پارچه‎بافی رونق گرفت. کارگاه‌های پارچه‌بافی با الگوبرداری از منسوجات اسلامی احداث گردید و در نتیجه اعراب مهاجم توانستند صنعت پارچه‌بافی پیشرفته‌ای را در آنجا پایه‌گذاری کنند. پژوهش حاضر بر این اصل شکل گرفته است که منسوجات سیسیل در دوره اسلامی از منسوجات فاطمیون مصر تاثیر پذیرفته است. لذا از طریق بررسی تاریخی و مقایسه نقوش منسوجات با موضوع مشترک، پارچه‌های این دو منطقه بررسی گردید. بر اساس نتایج به‌دست آمده حضور بافندگان مسلمان در کارگاه‌های پارچه‌بافی سیسیل و نیز تجارت پارچه نقش مهمی در انتقال نقوش پارچه‌های فاطمیون به سیسیل داشته است. در این زمان نقوش اسلامی و خط‌نوشته‌های عربی در تزئین منسوجات به کار می‌رفت. تداوم نقوش منسوجات فاطمی، مخصوصا خط نوشته، از شیوه‌های متداول بافندگان مسلمانان بوده است که حتی بعد از حاکمیت نورمان‌ها در سیسیل ادامه می‎یابد و میزان زیادی از این منسوجات به کشورهای مسیحی غربی صادر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


اتینگهاوزن، ریچارد و الک گرابر (1378)، هنر و معماری اسلامی، ترجمه یعقوب آژند، سمت، تهران.
احمد، عزیز (1362)، تاریخ سیسیل در دوره اسلامی، مترجم نقی لطفی و محمد جعفر یاحقی، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
اداک، صابر و طاهری، مهدی (1390)، تاثیر فرهنگ و تمدن صقلیه بر اروپا (قرن‌های سوم تا پنجم ه.ق)، مسکویه، سال6 ، شماره 18، صص 22-7.
الحریری، احمدبن علی (1371)، تاریخ جنگ های صلیبی، مترجم عبدالله ناصری طلایی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
ایروین، روبرت (1389)، هنر اسلامی، ترجمه رویا آزادفر، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی و سوره مهر، تهران.
بولنوا، اوس (12383)، راه ابریشم، ترجمه ملک ناصر نوبان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
دونان و سایرین (1383)، تاریخ جهان لاروس، جلد اول، ترجمه امیرجلال اعلم، سروش، تهران.
دیماند، موریس اسون (1365)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدالله فریار، علمی و فرهنگی، تهران.
دهخدا، علی اکبر (1346)، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین، الف-13، دانشگاه تهران، تهران.
رایس، دیوید تالبوت(1381)، هنر اسلامی، ترجمه ماه ملک بهار، چاپ سوم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
طالب‌پور، فریده (1395)، تاریخ پارچه و نساجی در ایران، دانشگاه الزهرا(س) و مرکب سپید، تهران.
فربود، فریناز، خزایی، محمد و زهرا رهنورد (1387)، بررسی منسوجات ایران دوره ایلخانی و منسوجات ایتالیا در قرون هفتم و هشتم هجری قمری/سیزدهم و چهاردهم میلادی(از منظر طراحی نقش)، هنرهای زیبا، شماره 36، صص 122-111.
کونل، ارنست (1368)، هنر اسلامی، مترجم هوشنگ طاهری، مولی، تهران.
گیرشمن، رومان (1390)، هنر ایران در دوره پارتی و ساسانی، ترجمه بهرام فره‌وشی، علمی و فرهنگی، تهران.
لوبون،گوستاو (1354)، تاریخ تمدن اسلام و غرب، ترجمه سیدهاشم حسین، کتاب‌فروشی اسلامیه، تهران.
ماسوت، سیبل (1390)، درخشش دربار فاطمیان و تنوع فرهنگی آن، ترجمه صفورا فضل‏‌اللهی، پیام بهارستان، سال 4، شماره14. قابل دریافت در http:// www.ical.ir.
محمدحسن، زکی (1382)، گنجینه‌های فاطمیین، مترجم ندا کلیجانی‌مقدم، دانشگاه الزهرا(س)، تهران.
محمدیان، فرهاد (1392)، سیسل در دوره فرمانروایی مسلمانان، فصلنامه رشد آموزش تاریخ، شماره50، صص 31-26.
Al-Hassan, A.Y (2001), Science and Technology in Islam: Technology and applied science, UNESCO Publishing.
Bloom, J.M and S.S. Blair (2009), The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Oxford University Press, U.K.
Dupon, M., Auberville (1987), Classic Textile Designs, Bracken Books, London.
Epstein, S.R (1989), The Textile industry and the foreign cloth trade in late medieval Sicily(1300-1500)-“A colonial relationship?”, Journal of Medieval History, 15, pp.141-183.
Glazier, Richard (2007), A manual of historic ornament: treating upon the evolution, tradition, and development of architecture & the applied arts, B.T. Batsford Ltd, London.
Hambin, D.J(1975), The Etruscans, Timelife Book, New York.
Harris, J (1993), 5000 Years of Textiles, British Museum Press, London.
Holloway, R. Ross (2004), The Archaeology of Ancient Sicily, Taylor & Francis, U.K..
Lambert,Tim (2002), A Brief History of Italy, http:// localhistories.org (accessed 2017/04/05).
Lamont, Brown & Peter Brown (1992), Power and persuasion in late antiquity: Towards a Christian Empire, University of Wisconsin Press, Wisconsin.
Mack, Roseamond E (2002), Bazzar to Piazza, University of California Press, Los Angeles.
Mackie, L.W (2015), Symbols of power- Luxury textiles from Islamic lands, 7th-21st century, Yale University press, USA.
Meri,J.W & Bacharach, J. L (2006), Medival Islamic Civilization: An encyclopedia, Routledge, New York.
Zairmeche, Salah(2017), Sicily under Islamic Rule, http://www.muslimheritage/ article/ Sicily-under-Islamic-rule/ accesed 2017.05.11.
http://www.textileasart.com/ weaving.htm/ accesed 2017-02-02, Italian Velvet History: Textile images.
http://textile-blog.com.Hopper, John/accesed 2017.05.11.
http://www.Pinterest.com/Fiber2fashion/accesed 2017.05.11.