پدیده شناسی زمان در حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هنر تهران

2 استاد تمام- دانشکده معماری دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله پدیده‌شناسی زمان به‌عنوان بعد چهارم و اصل موجودیّت اجسام در حفاظت و مرمت انجام شده است. مسأله این است، بعد زمان در آثار چیست؛ چگونه مورد شناسایی قرار می‌گیرد؛ چه نقشی در حفاظت و مرمت دارد. برای حل مسأله با راهبرد پدیده‌شناسی زمان انحای پدیدار شدن آن بر آگاهی انسان تحلیل شده است؛ بدین‌قرار زمان با رویداد، فرهنگ مادّه‌ای ، لایه‌های فرسودگی، مکان و انسان معادل است و بر آگاهی پدیدار و تقویم می‌شود. در نتیجه بر مبنای شناخت پدیده‌شناسانه‌ی زمان و ارتباط آن با اصل موجودیّت اثر، حفاظت سطوح فرسوده به‌عنوان انباشت لایه‌های اکنون ضروری است؛ سنجش فرسودگی‌ها بر مبنای اصول زمان‌مندی مادّه و ارتباط آن با حرکت و دگرگونی امکان زمان‌سنجی، تحلیل‌های آسیب‌شناسی، اتّخاذ روش‌های مناسب حفاظت بهینه‌ را فراهم می‌کند. پدیده‌شناسی زمان، انسان را در افق اهداف فرایندهای مداخله‌ای اثر قرار داده و پاسخگوی سؤالات اساسیِ حفاظت و مرمت پست‌مدرن است و افزون بر آنالیز مادّه‌ا‌ی، آنالیز فرامادّه‌ای اثر را نیز مقرّر می‌کند. با تمرکز بر مفهوم فرهنگ‌مادّه‌ای، زمان بدن‌مند یا زمان انسانی نیز علاوه بر زمان ساخت، زمان سپری شده، زمان مواجهه با اثر، در مرمت مطرح میشود. حفاظت بقایای گذشته، سبب فهم گذشته در زمان حال و آغاز فرایند انتقال گذشته از حال و هم‌زیستی آن با آینده است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی­دینانی، غلامحسین ­(­1393)،­ معمای زمان و حدوث جهان، ­مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران.
ابراهیمی­دینانی، غلامحسین ­(­1394)، ­از محسوس تا معقول،­ مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران.
ابن­سینا،­ حسین­ابن­عبدالله­­ (1375­)، ­­الاشارات و التنبیهات،­ نشر­البلاغه، ­­قم.
ارسطو ­­(1394)، سماع­طبیعی(فیزیک)جلد2،­ ترجمه: محمد­حسن­لطفی، انتشارات­ طرح­نو، تهران.
افلاطون ­(1388)، تیمائوس، ­دوره­آثار­جلد3،­ ترجمه: محمد­حسن­لطفی، انتشارات­ خوارزمی، تهران.
باردون،­ آدریان­(­1395­)،­ تاریخچه ­فلسفه ­زمان، ترجمه:­ حسن ­امیری­آرا،­ انتشارات ­کرگدن، تهران.
اسپیگلبرگ، هربرت و شومان،کارل (1393)، ­­جنبش­ پدیدارشناسی­، درآمدی ­تاریخی، ­جلد2، ترجمه: مسعود علیا، انتشارات­­ مینوی­ خرد،­ تهران.
پریموزیک،­ دنیل­تامس ­(­1388)، ­مرلوپونتی­، فلسفه ­و­ معنا، ترجمه:­ محمدرضا ­ابوالقاسمی، انتشارات ­مرکز، تهران.
­جمادی،­ سیاوش ­­(1395)،­ زمینه و زمانه­ی پدیدار­شناسی،­ جستاری در زندگی و اندیشه­های هوسرل و هایدگر، انتشارات ققنوس، تهران.
جینز،­ جی.،­ اچ­ (1389)، فیزیک­ و فلسفه، ترجمه­:­ علیقلی ­بیانی،­ مرکز­ انتشارات علمی­ و ­فرهنگی، تهران.
دارتیگ،­آندره ­­(1396)،­­ پدیدا­رشناسی ­چیست؟­،­ ترجمه: محمود ­نوالی، انتشارات­ سمت، تهران.
راسل، ­برتراند ­­(1340)،­­ مفهوم نسبیّت اینشتین و نتایج فلسفی آن،­ ترجمه:­ مرتضی ­طلوعی، ­مؤسسه­ی چاپ و انتشارات امیرکبیر، تهران.
راسل، برتراند ­(1394)، ­تاریخ فلسفه غرب، جلد1، ترجمه: نجف­ دریابندری، انتشارات­ پرواز، تهران.
ساکالوفسکی، ­رابرت ­(1395)، ­درآمدی بر پدیدار­شناسی، انتشارات­ گام نو، تهران.
سهروردی، ­شیخ­ شهاب­الدین ­یحیی ­(1377)، ­حکمه­الاشراق، ­ترجمه ­و ­شرح­:­ سیّد­جعفر ­سجادی­،­ انتشارات ­دانشگاه ­تهران، تهران.
سوانه،­ پیر ­(1393)،­ مبانی ­زیبا­شناسی­، ­ترجمه­: ­محمد­رضا­ ابوالقاسمی، نشر­ ماهی، تهران.
صدرالدین­ شیرازی،­ محمد­ابراهیم­ (1392)، ­اسفار اربعه، سفر اول، ترجمه:­ محمّد­ خواجوی، انتشارات ­­مولی، تهران.
صدرالدین ­شیرازی،­ محمد­ابراهیم ­­(1377­)، ­رساله ­الحدوث ­العالم ­کتاب ­آفرینش­ جهان-­ ترجمه:­ محمّد ­خواجوی، انتشارات مولی، تهران.
طباطبایی­،­ محمد­حسین ­­(1335)، ­­اصول فلسفه و روش رئالیسم،­ انتشارات صدرا،تهران.
کانت، امانوئل­(1391)، سنجش ­خرد­ ناب،­ ترجمه: شمس­الدین­ ادیب ­سلطانی، ­انتشارات امیرکبیر، تهران.
لویناس،­ امانوئل ­(1393­)، ­از وجود به موجود، ترجمه: مسعود علیا، انتشارات­­ ققنوس، تهران.
مطهّری، مرتضی­(1366)،­ حرکت ­و زمان، درس­های اسفارجلد2،­ انتشارات­ حکمت، تهران.
وال، ژان ­(1395)، بحث ­­در ­مابعدالطبیعه، ترجمه: یحیی­ مهدوی­ و همکاران، انتشارات ­خوارزمی، تهران.
وودراف ­اسمیت، دیوید ­(1395­)،­­ پدیدار­شناسی­، دانشنامه ­استنفورد1،­ ترجمه: ­مسعود علیا، انتشارات ­ققنوس، تهران.
ویناس،­ سالوادور مونیوس ­(1389)، ­نگره­ی ­نگاهداشت ­معاصر، ترجمه: فرهنگ­ مظفّر ­و ­دیگران، انتشارات­ گلدسته، اصفهان.
هایدگر،­ مارتین ­(1388)،­ مفهوم زمان، ترجمه: نادر نقش­بند، مجیدرنجبر، انتشارات ­پرسش، آبادان.
هایدگر، مارتین ­(­1395)،­ هستی و زمان، ترجمه: عبدالکریم­ رشیدیان، ­نشر نی، تهران.
هایدگر، مارتین ­(1395)،­ مسائل اساسی پدیدار­شناسی، ترجمه: پرویز ­ضیاءشهابی،­ انتشارات ­مینوی ­خرد، تهران.
هوسرل، ادموند ­(1393­)، ایده­ی ­پدیده­شناسی، ترجمه: عبدالکریم ­رشیدیان، انتشارات ­علمی ­و ­فرهنگی، تهران.
 
Adcock, R­ (2003), What might it mean to be an­“Interpretivist”?­Qualitative­methods,1(2), 16-18.
­Agnew, ­Neville & ­­Brigand,­ Janet­ (2006),­Of the past for the future,­Getty conservation institute publication, ­Los­Angeles.
­Avrami, ­Erica; ­Randall,­ Mason & ­de la Torre,­ Marta ­(2000),­Values and Heritage Conservation Research Report, the Getty Conservation Institute publication, ­Los­Angeles.
Bardon, Adrian ­(2013),­­ A Brief History of the Philosophy of Time, Oxford university press, London.
­Brandi, Cezare ­(2005),­ Theory of Restoration,­Instituto Centrale per il Resta,Rome.
­Brown,­ Matthew­ (­2004),­Can the Past and the Future Coexist?, Econ Journal Watch,­ The Independent Review,8(3), ­439-444.
Caple,­ Christopher ­(­2006),­­Objects:­reluctant witnesses to the past, Rutledge, New­York.
­Cresswell, J.,W­ (2005),­ Educational Reasearch:Planning,Coducting,and Evaluating quantitative and qualitative research,­University of Nebraska,Lincoln. 
 Compbell, ­John ­(1997),­The Structure of Time in Autobiographical Memory,­ European Journal of Philosophy­,­5(2­),­­105–118.
 
Davidson, Matthew­ (2004), ­­Four Dimentionalism,­ Analytical philosophy, ­45(1),17-33.
 
De Smedt, Johan & De Cruz, Helen­ (­2011),­ The role of material culture in human time representation: Calendrical systems as extensions of mental time travel, Adaptive Behavior, 19(1), 63-76.
 
Duffrene,­ Mikel ­(1989),­­ The Phenomenology of Aesthetic Experience (Studies in Phenomenology and Existential Philosophy), Northwestern University Press, Evanston.
Edgren, Lisa ­et al.­ (2017),­ Contemporary Conservation Theory for Sustainable Development of Cultural heritage Objects, The international journal of inclusive museum,10(1), 8-18.
Fell, Elena­ (2012), ­Duration Temporality, ­Self­:­Prospects for the Future of Bergsonism, international academic publishers, Oxford, Peter­Lang, Switzerland.
 Glendinning,­ Simon ­(­2008),­­ What­­ is Phenomenology?, Philosophy compass,­3(1), 30-50.
Gonzalez, Alfredo ­(­2016), ­Archaeology and the Time of Modernity, Historical Archaeology, 50(3), 144-164.
Hegel­,­ Georg Wilhelm Friedrich ­(2011), ­Encyclopädie der philosophischen wissenschaften im Grundrisse,­1830- Die Wissenschaft der Logik. Mit den mündlichen Zusätzen, hrsg.­V.­G. Bolland, ­Leiden.
Horel, ­Christoph­ (1998), ­The Perception of Time and the Notion of a Point of View, European Journal of Philosophy­,­6(2)­,­156–171.
Jones, Andrew­­ (­2007),­ Memory and Material Culture, Published in the United States of America by Cambridge University Press, New­York.
 
Kennedy, J., B ­(2014),­Time and Einstein, ­An Introduction, Routledge, New­York.
Le­ Poidevin,­ Robin ­(­1999), ­Recent work on Time,­­ Analytical philosophy,40(1),1-9.
Le Poidevin­, Robin ­(2015),­ The Experience and Perception of Time, in Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/entries/time-experience,7/16/2018.
 
 Liritzis, ­Ioannis et al. ­(2013),­Luminescence Dating in Archaeology, Anthropology, and Geoarchaeology An Overview, Springer Cham Heidelberg, New­York, Dordrecht, London.
 
Pearce,­ Susan (2003),­­ Interpreting Objects and Collections, Routledge,Taylor & Francis e-Library, London.
Richmond,­ Alison & Bracker, Alison ­(­2009),­Conservation Principles Dilemmas and Uncomfortable Truths­, Butterworth-Heinemann, Elsevier, Published in association with the Victoria and Albert Museum, London.
Smart, J. J.C ­(1968), Problems of space and time, the Macmillan Company, New­York.
-Torrance, H ­(2008),­ Building confidence in qualitative research, qualitative inquiry,14(4),507-527.
Weismantel, ­Mary & Meskell, Lynn ­(­2014), Substances:‘Following the Material’ through two prehistoric cases, Journal of Material Culture,19(3), ­233-251.
Wright,­ Chris ­(2004),­ Material and Memory: Photography in the Western Solomon Islands, journal of Material Culture,­­(9)­1, 73-85.
 
­Weinert,­ Friedel ­)2013),­ The March of Time, Springer, London.
 
Young, James (­2004), Art and knowledge, published in the Taylor & Francis e-Library Rutledge, London.
Yousefnejad, S (2015), Investigation the glaze deterioration process in Achaemanid glazed bricks of Susa­, in International Symposium on Nondestructive and micro analytical techniques in Art and cultural heritage, TECHNART 2015 – Catania, Italy, April 27-30, 2015.