پست‌مدرنیسم و تاثیر آن در هنر درمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه الزهرا

2 عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه الزهراس تهران

3 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی. کلینیک خانواده. .تهران

چکیده

جنبش پست­مدرن در دهۀ 1960 به عنوان واکنشی علیه مدرنیسم پدید آمد که مهم­ترین وجهۀ تمایز آن با دوران­های قبل، نوع نگاه آن به واقعیّت و نگرش انتقادی نسبت به قطعیّت علوم و حقایق بود. فرهنگ پست­مدرن بیان­گر یک نظریۀ نظام­مند و فراگیر نیست، در این دیدگاه، واقعیّت برای افراد، متفاوت بوده و بر اساس ادراک، فرهنگ و زبان آنها مشخص می­شود. بر این اساس، شالوده شکنی  از مهم­ترین مظاهر پست­مدرن به شمار می­رود که نه تنها در گفتمان زیبایی­شناسی، بلکه در علومی چون روان­شناسی تاثیر گذاشته است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نظری و بررسی تاثیر ویژگی­های پست­مدرنیسم در هنر درمانی پست­مدرن به شیوۀ توصیفی- تحلیلی است. پرسش اصلی پژوهش این ­است که هنر درمانی پست­مدرن تا چه میزان با مفاهیم مطرح در جهان­بینی پست­مدرن ارتباط دارد.
در این پژوهش، فرض بر آن است که مفاهیم مطرح در پست­مدرن، به طور مشخص به هنر درمانی پست­مدرن راه یافتند. نتایج حاصل از این پژوهش موید آن است که ساختارشکنی سازه­های اجتماعی، اهمیّت واقعیّت­های چندگانه، اهمیّت وجهۀ اجتماعی هنر، فعالیت گروهی و مبتنی بر گفتمان، کثرت­گرایی، اهمیت تاویل مخاطب، استفاده از استعاره، ایهام و کاربرد رسانه­های مختلف در خلق آثار هنری از مهم­ترین ویژگی­هایی است که در هنر درمانی پست­مدرن مطرح و به کار گرفته شدند.

کلیدواژه‌ها


پروچاسکا، جان و جان نورکراس(2007)، نظریه‌های روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، نشر روان، تهران.
کری، جرالد(1397)، نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی. ترجمه یحیی سید محمدی، نشر ارسباران، تهران.
کیمیایی، علی(1388)، مشاوره و روان درمانی پست‌مدرن. فصلنامۀ تازه‌های روان درمانی، سال پانزدهم، شماره 53، صص 70- 50. نوذری، حسینعلی(1392)، پست مدرنیته و پست مدرنیسم تعاریف- نظریه ها و کاربست، ترجمه و تدوین حسینعلی نوذری، انتشارات نقش جهان، تهران.
Alter-Muri, S (1998), Texture in the Melting Pot: Postmodernist Art and Art Therapy. Journal of the American Art Therapy Association, 15(4), pp. 245-251.
Alter-Muri, S (2007), Dissolving the Boundaries: Postmodern Art and Art Therapy. Art Therapy: Journal of the American Art Therapy Association, 24(2), pp. 82-86.
Anderson, H & Goolishian, H (1988), Human systems as linguistic systems: evolving ideas about the implications for theory and practice. Family Process, 27, pp.371-393 .
Anderson, H. (1997), Conversation, Language, and Possibilities: A Postmodern Approach to Therapy, Basic Books, New York. Anderson, H (2001), Post Modern collaborative and person- centered therapies: what would Carl Rogers say? Journal of Family Therapy, 23, pp.339–360 .
Burt, H (2012), Art Therapy and Postmodernism: Creative Healing Through a Prism, Jessica Kingsley Publishers, London and Philadelphia.
Byrne, P (1995), from the depths to the surface: Art therapy as a discursive practice in the post-modem era. The Arts in Psychotherapy, 22, pp. 235-239.
Freedman, j & Combs, G (1996), Narrative Therapy: the Social Constriction of Preferred Realities, Norton, New York. Gude, O (2004), Post Modern Principles: In Search of a 21st Century Art Education. Art Education, 57) 1(, pp. 6- 14.
Hugan, S (2012), Revising Feminist Approaches to Art Therapy, Berghahan Books, New York. Jonos, E (1997), the case against objectifying art. Creativity Research Journal, )10(, pp. 207-214.
Kirschenbaum, H & Henderson, V. L (1989a), Carl Rogers Reader, MA:Houghton Mifflin, Boston. Kirschenbaum, H & Henderson, V. L (1989b), Carl Rogers: Dialogues. MA:Houghton Mifflin, Boston.
Mac Gregor, R (1992), Post-modernism, art educators, and art education, Bloomington, Indiana University. Malchiodi, C. A (2003), The Hand book of art therapy, Guilford Press,.New York.
Mcleod, J. (2000), The Development of Narrative- informed theory, research and practice in counseling and psychotherapy: European perspective, European Journal of Psychotherapy Counseling and Health. 3 )3(, pp. 331–333. Morse, S (2004), Confronting traditions: Contemporary art from Kyoto. [Catalogue].
Northampton, MA, Smith College Museum of Art. Payne, M (2000), Narrative Therapy: an Introduction for Counselors, Sage, London.
Rigazio Digilio, S .A (2000b), Relational diagnosis, a co-constructive- developmental perspective for assessment and treatment. Journal of clinical psychology/ in session: psychotherapy in practice, )56(, pp.1017- 1036.
Rogers, C (1940), Counseling and psychotherapy: new concepts in practice. Rogers, C (1951), Client-Centered Therapy, MA: Houghton Mifflin Boston.
Rogers, C (1980), A Way of Being. Boston, MA: Houghton Mifflin. Smith, C, & Nylund, D (1997), Narrative Therapies with Children and Adolescents, Guilford Press, New York.
White, M, & Epston, D (1989), Literate Means to Therapeutic Ends, Dulwich Centre, Adelaide. White, M (1991), Deconstruction and therapy, Dulwich Centre Publications, Adelaide.
بوستانی‌پور، علیرضا( 1397)، خانواده درمانی پست‌مدرن، ,aparat.com/arbp999بازیابی شده در تاریخ 5خرداد 1398.