خوانش بینامتنی آثار فیگوراتیو منصور قندریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه هنر، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه آموزشی مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بنا بر تعریف بینامتنیت، هر متن با بازآفرینی معانی گذشته، صورت متحول شده متون پیش از خود است. رولان بارت با طرح بینامتنیت خوانشی و توجه به مخاطب، گستره نوینی را به روی تاویل معنا و خوانش چندباره آثار هنری و ادبی گشود.
در این نوشتار سه اثر از مجموعه آثار فیگوراتیو منصور قندریز، به روش توصیفی- تحلیلی، توسط نویسنده و جامعه آماری منتخب وی، مورد خوانش بینامتنی قرار گرفته است. هدف اصلی در این پژوهش، اول: امکان کاربرد روش بینامتنی در خوانش آثاری بدون امکانات ارجاعی مختلف (نوشتار، رنگ و...) و دوم: شناخت میزان و چگونگی بهره-برداری از روابط بینامتنی (همچون ارجاع صریح به متن‌های دیگر) توسط مخاطبینی با جامعه آماری متفاوت است.
بنا بر نتیجه الف) با وجود آنکه این آثار، از وجوه شاخص خوانش آثار تجسمی به روش بینامتنی، همچون کلاژ و نوشتار و گاه رنگ و بافت بهره نبرده‌اند، اما به دلیل وجود فضای سورالیستی حاکم بر تصویر، خوانش‌های متفاوتی را پذیرا هستند. ب) بسیاری از مخاطبین، با خوانشی ترکیبی، بطور همزمان از انواع شیوه متنی، بینامتنی و بافتاری بهره برده‌اند ج) تحلیل خوانش‌ها مشخص نمود که ارتباط نزدیکی میان شناخت و پیش‌متن‌های ذهنی هر فرد با خوانش بینامتنی وی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


احمدی، بابک (1382) ساختار و تاویل متن، نشر مرکز، تهران.
احمدی، بابک (1392) حقیقت و زیبایی، نشر مرکز، تهران.
اردلان، نادر (1390) حس وحدت، علم معمار، تهران.
آلن، گراهام)1389) بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، مرکز، تهران.
بارت، رولان (1386) اسطوره امروز، ترجمه شیرین­دخت دقیقیان، مرکز، تهران.
بارت، رولان(1373) مرگ نویسنده، ترجمه داریوش کریمی، فصلنامه هنر، تابستان 73، شماره 25، 377-381
براهنی، رضا(1393) تاریخ مذکر، موسسه انتشارات نگاه، تهران.
پاکباز، رویین(1383) نقاشی ایرانی از دیرباز تا امروز، انتشارات زرین و سیمین، تهران.
پاکباز، رویین(1394) چهره­ای از قندریز، مجله حرفه هنرمند، پاییز 94، شماره 57 ، 86-92
رضایی اقدم، علیرضا(1394) منصور قندریز، مجله حرفه هنرمند، پاییز 94، شماره 57، 112-117
نامور مطلق، بهمن(1394) درآمدی بر بینامتنیت: نظریه­ها و کاربردها، سخن، تهران.
نوریس، کریستوفر(1385) شالوده شکنی، ترجمه پیام یزدانجو، مرکز، تهران.
هال، جیمز(1390) فرهنگ نگاره­ای نمادهای سنتی شرق و غرب، فرهنگ معاصر، تهران.
Barthes, r (1974) S/Z, r. Miller (trans) prefaced by Richard howard,London,Blackwell
http://tavoosonline.com/SelectedArtist/SpecialEn.aspx?src=295&Page=1