بررسی بازنمایی مفهوم امر آلوده‌ی ژولیا کریستوا در خودنگاره‌های عکاسان معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه عکاسی،دانشکده هنرهای تجسمی،دانشگاه هنر تهران،تهران،ایران

2 گروه عکاسی، دانشکده‌ هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین مراحل فرآیند سوبژکتیویته از دیدگاه ژولیا کریستوا، فیلسوف فرانسوی، مرحله‌ی آلوده‌انگاری است. کریستوا اولین‌بار نظریه‌ی آلوده‌انگاری را در سال1980 در مقاله‌ی «قدرت‌های وحشت» مطرح کرده است. آن‌طور که او در این مقاله نوشته است، آلوده‌انگاری مرحله‌ای در آغاز فرآیند سوبژکتیویته است که در آن شخص، هر آنچه برای خود، دیگری محسوب می‌شود را طرد می‌کند. این دیگری «امر آلوده» نامیده می‌شود. امر آلوده هرگز به طور کامل رفع نمی‌شود و همواره تهدیدی برای مرز‌های سوبژه باقی می‌ماند. به دلیل ماهیت هنجارشکنانه‌اش امر آلوده بار‌ها توسط هنرمندان برای رساندن پیام‌های اعتراضی و چالش برانگیز مورد استفاده قرار‌گرفته ‌است. در دوره‌ی معاصر نیز که جامعه‌ی جهانی با مشکلات گوناگونی درگیر است، این روند ادامه یافته است. بسیاری از عکاسان، امر آلوده را به خودنگاره‌هایشان وارد کرده‌‌اند. هدف پژوهش پیش ‌رو بررسی چگونگی بازنمایی مفهوم امر آلوده در خودنگاره‌های عکاسان معاصر است‌‌. این پژوهش در انتها به این نتیجه‌ی کلی می‌رسد که این هنرمندان، خودنگاره‌هایشان را به عنوان عرصه‌ای برای آلوده‌انگاری انتخاب کرده‌اند تا علاوه بر بیان دغدغه‌های شخصی از این راه، هنجار‌های حاکم بر جامعه را نیز به چالش بکشند. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی انجام شده ‌است و از روش کتابخانه‌ای برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


اسلام‌مسلک، ریما و حریریان، نرگس(1395)، مفهوم طرد در اندیشه‌ی ژولیا کریستوا و بازتاب آن در هنر فیگوراتیو معاصر، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی کیمیای هنر، ش 20، صص 58-45.
ایستوپ، آنتونی(1382)، ناخودآگاه، ترجمه‌ی شیوا رویگران، مرکز، تهران.
کرس‌میر، کارولین(1387)، فمینیسم و زیبایی شناسی، ترجمه‌ی افشنگ مقصودی، نشر گل‌آذین، تهران.
کوهن، جاش(1390)، چگونه فروید بخوانیم، ترجمه‌ی صالح نجفی، رخ‌داد نو، تهران.
لچت، جان(1392)، پنجاه متفکر بزرگ معاصر از ساختارگرایی تا پسامدرنیته، ترجمه‌ی محسن حکیمی، انتشارات خجسته، تهران. لوسی‌اسمیت، ادوارد(1396)، جهانی شدن و هنر جدید، ترجمه‌ی دکتر علیرضا سمیع آذر، مؤسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر، تهران.
مک‌آفی، نوئل(1396)، ژولیا کریستوا، ترجمه‌ی مهرداد پارسا، مرکز، تهران.
مورا، ژیل(1389)، کلمات عکاسی از آغاز تا به امروز، ترجمه‌ی حسن خوبدل و کریم متقی، حرفه هنرمند، تهران.
Arya, Rina & Chare, Nicholas(2016). Abject Visions: Power of Horror in Art and Visual Culture, Manchester University Press, Manchester.
Chandler, Daniel(2007). Semiotics: The Basics, Routledge, London & New York.
Foster, Hal(1996). Obscene, Abject, Traumatic, The MIT Press, October, Vol. 78, pp. 107-124.
Isaak, Jo anna(1996). Feminism and Contemporary Art: The Revolutionary Power of Women's Laughter, Routledge, London & New York.
Kristeva, Julia(1982). Powers of Horror: An Essay on Abjection, Translated by Leon S.Roudiez, Columbia University Press, New York.
McGhie, Helen(2009). Cindy Sherman and Jo Spence: Monstrousness, Abjection and Female Identity, University of Sunderland, Sunderland.
Steihug, Jon-Ove(1998). Abject/Informe/Trauma:Dicourses on the Body in American Art of The Nineties, For Art. West, Shearer(2004). Portraiture, Oxford University Press, New York.