مطالعه اقتباس ادبی در عکاسی صحنه پردازی شده ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هنرها در طول تاریخ از منابع متعدد اقتباس کرده‌اند. برخی مثل سینما بیشتر و برخی دیگر کمتر. به نظر می‌‌رسد عکاسی به دلیل ماهیت واقع‌گرایانه‌اش، کمتر به این شگرد تن بدهد ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد عکاسی هم از همان آغاز، از منابع مختلفی اقتباس کرده است. ادبیات یکی از منابع برای اقتباس در عکاسی بوده است. اما آیا واقعاً امکان اقتباس از ادبیات و منابع ادبی در عکاسی وجود دارد و اگر دارد چگونه؟ در پژوهش پیش‌رو که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته، آثار پنج عکاس در زمینه‌ی اقتباس از ادبیات بررسی شده است. شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات، استفاده از منابع کتابخانه‌ای (کتاب، پایان نامه، مقاله) و مراجعه به سایت‌های اینترنتی بوده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، اقتباس از منابع ادبی در عکاسی امکان‌پذیر است ولی در شاخه‌ی عکاسی صحنه پردازی شده بیشتر دیده می‌شود و عکاسان از بین متون ادبی، بیشتر از شعر اقتباس کرده‌اند تا از نثر و دلیل آن هم امکان اقتباس آزادتر از شعر بوده است. متون ادبی برای این‌که بتوانند به شیوه‌ی عکاسی بازنمایی شوند می‌بایست ظرفیت فضاسازی، شخصیت‌پردازی، و روایتگری را داشته باشند. با این‌حال عکاسان بیشتر برداشت ذهنی و درونی خود را در زمان عکاسی به کار می‌گیرند و بازنمایی عین به عین متن ادبی در عکاسی امکان پذیر نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • احمدی توانا، اکرم (1394)، شاهنامه روایت ماندگار (جستاری در بازتاب شاهنامه در هنر مدرن و معاصر ایران)، کاتالوگ مربوط به همایش شاهنامه روایت ماندگار، با حمایت بنیاد میراث ایران -

    ‌ برجر، جان (1393)، درک عکس، ترجمه کریم متقی، چاپ اول، تهران : نشر زبان تصویر

    -‌ برونه، فرانسوا (1394)، عکاسی و ادبیات، ترجمه محسن بایرام نژاد، چاپ دوم، تهران: نشرحرفه هنرمند

    - پوپ، آرتور اپهام (1394)، شاهکارهای هنر ایران، ترجمه پرویز ناتل خانلری، چاپ ششم : نشر شرکت انتشارات علمی و فرهنگی

    - تیموری، مرتضی (1388)، بررسی عکاسی کارگردانی شده در آثار گریگوری کرودسون، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر -‌ خوانساری، شهریار( 1385)، تاریخ تطبیقی عکاسی ایران و جهان، چاپ اول، تهران: علم

    - خوانساری، شهریار (1383)، بررسی کارهای پنج عکاس اقتباس گر، پایان نامه کارشناسی ارشد عکاسی، دانشگاه هنر

    - جلالی، مریم - پورخالقی چترودی، مه دخت. (1392)، اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان، مطالعات ادبیات کودک، سال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان. صص 1- 18

    -‌ رضایی، حسام الدین (1390)، عکس به مثابه‌ی ترجمه‌ای تصویری از متن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر

    -‌ سیار، عبدالله (1389) ،کارمایه‌ی عمر (تاملی در شعر کار شب پا نیما یوشیج) مجله چیستا، شماره 273-274

    -کهن پور، محمد - مردان خوش نوا، فاطمه (1399)، استعاره عکاسانه در آثار پست مدرن، مجله پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات، سال دوم، شماره 9 -

    ‌ لنگفورد، مایکل (1386)، داستان عکاسی، رضا نبوی، تهران: نشر افکار -

    ‌ مهرگان، نیلوفر (1393)، بررسی مفهوم اقتباس در عکاسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر -

    ‌ میرشاه ولد، مینو (1388)، در باب هنر اقتباس، نشریه فرهنگ و هنر نمایش، شماره 119 و 120 صص 19-21

    - نوریان، هوتن (1388)، عکاسی صحنه آرایی شده معاصر ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر

    -‌ ولز، لیز (1392)، عکاسی: درآمدی انتقادی، ترجمه محمد نبوی و دیگران، چاپ دوم، تهران: مینوی خرد

    -‌ همایی، جلال الدین(1389)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، جلد دوم: نشر هما

    - Alù , Giorgia(2021), Literature and Photography in Italy, Encyclopedia of Literature of the Oxford Institute, 26 May 2021 -‌ Barow th Armitage sh& Tydeman weds (1982) Reading into photography university of New Mexico Press Albuquerque -‌ Betes, Fulya & Kutay, Ugur (2018) , Evaluation of Intertextuality Concept in Photography Through Ugo Mulas’s Artworks , European Journal of Language and Literature Studies , Volume 4 Issue1

    • Pérez González, Carmen (2018), Written Images: Poems On Early Iranian Portrait Studio Photography (1864–1930) and Constitutional Revolution Postcards (1905–1911) Berlin, Boston: De Gruyter, 2017, pp. 193-220
    • -‌ Sanders, J. (2006). Adaptation and appeopeiation. London and New York: Routledge.
    • -‌ Trodd, Tamara (2010), Photography after Conceptual Art, Edited by Diarmuid Costello and Margaret Iversen . Wiley -Blackwell Publication -
    • ‌ Young, J. O (2010), Cultural apprppriation and the arts, Wiley-Blackwell, Oxford -
    • ‌ URL1: https://www. DDiarte. Photography -
    • ‌ URL2:https://www.alirezafani.com -
    • ‌ URL3: https://collections.lacma.org/node/580880Siamak Filizadeh | LACMA Collections
    • -‌ URL4: https://toorajkhamenehzadeh.com -
    • ‌ URL5: https://Shadi Ghadirian.com