بررسی جنبه های ذاتی طراحی از منظر پژوهشگران حوزه تفکر طراحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای طراحی صنعتی، گروه طراحی صنعتی، دانشکده طراحی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

2 عضو هیئت علمی گروه طراحی صنعتی، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم وصنعت

چکیده

 تفکر طراحی که از دیرباز موضوع مورد بحث پژوهشگران حوزه طراحی بوده، مجموعه ای از مفاهیم و جنبه های درونی و بیرونی است
که در فرایند طراحی توسط طراحان به کار گرفته می شود. ازاین رو، انجام تحقیقاتی که شیوه تفکر طراحانه را مورد بررسی قرار دهد
و شناخت مناسبی از آن پدید آورد، دارای اهمیت می باشد. طی مطالعات صورت گرفته در این پژوهش در زمینه تفکر طراحی، به
لزوم پرداختن به نظریه های متفکرین این حوزه درباره جنبه های ذاتی طراحی پی برده شده است. هدف از این پژوهش، دستیابی
به مهمترین جنبه های ذاتی و درونی طراحی است که مورد توجه پژوهشگران برجسته حوزه تفکر طراحی می باشد که به روش
توصیفی و با رویکرد کیفی و از طریق گردآوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه ای) انجام شده است. نتایج حاصل از آن نشان می دهد
که پژوهشگران در مطالعات خود به هفده جنبه ذاتی طراحی اشاره کرده اند، که
برایان لاوسن و نایجل کراس بیشترین مطالعات
را بر روی این جنبه ها انجام داده اند. همچنین بیشترین توجه پژوهشگران به ترتیب به جنبه های ذاتی «خلاقیت» و «اسکیس» و
کمترین توجه پژوهشگران به جنبه های ذاتی «بینش ذهنی ناگهانی» و «طرح واره» معطوف شده است. بیشتر پژوهشگران نیز به
ترتیب به جنبه های «خلاقیت،» «یافتگری یا کشف،» «شهود» و «ناخودآگاه» پرداخته اند که نشان از اهمیت این جنبه ها دارد.

کلیدواژه‌ها


  • ارل هاف، میشائیل و تیموتی، مارشال (1398)، دانشنامه دیزاین، ترجمه منظر محمدی، نشر مشکی، تهران.
  • - پیوتروسکی، کریستین (1394)، حل مسئله انتقادی برای طراحان، ترجمه سید مسلم سیدحسینی و شهاب‌الدین همتی، معماری و شهرسازی، تهران.
  • - حکیمی، فریده (1395)، ذات و صفات الهی از نگاه ابن‌سینا و غزالی، مطالعات فقهی و فلسفی، دوره هفتم (26)، 95-120.
  • - صادقی نایینی. حسن (1393)، روش تحقیق در طراحی محیط، محصول و خدمات.، انتشارات وارش، تهران.
  • - شریفی، مهدی. زکی‌پور، معصومه. مجیدی، راضیه و امینی‌نژاد، محبوب (1395)، بررسی دیدگاههای نظریه پردازان پروسه معماری یا آموزش طراحی نظریه پردازانی چون لاوسن، کراس، الکساندر، شووان و ندیمی. چهارمین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه مهندسی عمران، معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران، تهران.
  • - فریدی‌زاد، امیر مسعود (1395)، ابهام زدایی از تفکر طراحی و شاخص های آن، فصلنامه مطالعات تطبیقی هنر، شماره 11، 25-37.
  • - لاوسن، برایان (1395)، طراحان چگونه می‌اندیشند؛ ابهام‌زدایی از فرایند طراحی، ترجمه محمد ندیمی، انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی، تهران.
  • - مهاجری، ناهید و قمی، شیوا (1387)، رویکردی تحلیلی بر نظریه‌های طراحی کریستوفر الکساندر از یادداشت‌هایی بر ترکیب فرم و زبان الگو تا مفاهیم جدیدی از نظریه پیچیدگی، نشریه هویت شهر، سال دوم، شماره2، 45-56.
  • - Abhigyan, S & et al. (2021). Envisioning ‘anthropology through design’: A design interventionist approach to generate anthropological knowledge. Design Studies. 76 (C). 1-38.
  • - Alexander, C. (1964). Notes on the Synthesis of Form. Harvard University Press, Cambrige, MA, USA.
  • - Brown, T. (2008). Design Thinking. Harvard Business Review, 86 (6): 84-93.
  • - Chrysikou, E, G. (2020). Using neuroscience techniques to understand and improve design. AIMS Neuroscience, 7 (3): 319–326.
  • - Cross, N. (2011). Design thiking: understanding how designers think and work. Berg Publishers. Oxford University Press Inc., New York - Cross, N. (2006) Designerly Ways of Knowing (Board of International Research in Design). Springer-Verlag London.
  • - Cross, Nigel (1990), The nature and nurture of design ability, Design Studies, 11 (3), 127-140. - Erlhoff, et al. (2008). Design Dictionary: Perspectives on Design Terminology. Birkhäuser Verlag AG Basel · Boston · Berlin
  • - Friedman, K. (2003) Theory construction in design research: criteria: approaches, and methods. Design Studies. 24 (6). 501-514.
  • - Kimbell, L. & Street, P. E. (2009). Beyond Design Thinking: Design-as-practice and Designsin - practice. CRESC Conference, Manchester
  • - Lawson, B. (2005). How designer think: the design process demystified. 4 Edition, Architectural Press is an imprint of Elsevier Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP 30 Corporate Drive, Suite 400, Burlington, MA 01803.
  • - Lawson, B. (2004). What Designers Know, Architectural Press An imprint of Elsevier Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP 30 Corporate Drive, Burlington, MA 01803.
  • Lazar, L. (2018). The Cognitive Neuroscience of Design Creativity. Journal of Experimental Neuroscience. 12, 1–6. - Leverenz, C. S. (2014). Design Thinking and the Wicked Problem of Teaching Writing. Computers and Composition, 33, 1-12.
  • - Liedtka, J. & Ogilvie, T. (2011). Designing for Growth: A Design Thinking Tool Kit for Managers. Columbia University Press.
  • - Melles, G.; Howard, Z. & Thompson-Whiteside, S. (2012). Teaching Design Thinking: Expanding Horizons in Design. - Parsonz, G. (2016). The Philosophy of Design. Polity press.
  • - Heskett, J. (2005). Design - A Very Short Introduction. Oxford University Press Inc., New York, USA. - Norman, D. (2011). Living with complexiy. The MIT Press. Cambridge, Massachusetts. London.
  • - Norman, D. (2007). The design of future things. Basic Books. Cambridge. London. - Norman, D. (2005). Emotional Design, Basic Books. Cambridge. London.
  • - Norman, D. (2002). The Design of everyday things. Basic Books Inc., New York.
  • - Ozkaramanli, D & at al. (2017). From teatime cookies to rain-pants: resolving dilemmas through design using concerns at three abstraction levels. International Journal of Design Creativity and Innovation. 6 (4). 1-16.