اصول شناخت شیوه خوشنویسی میرعلی هروی با تکیه بر مطالعۀ زاویه قلم گذاری و کرسی نقطه ها *

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هنر اصفهان

2 فرهنگستان هنر

3 دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

چکیده

وظیفۀ مهم نقطه در خطِّ نستعلیق، تعیین اندازه‌ها، زاویه قلم خوشنویس و نیز ترکیب‌بندی سطر و قطعه است که در آثار هر خوشنویس، متمایز از دیگری است. هدف اصلی این مقاله شناخت اصول حاکم بر چلیپاهای منتخب میرعلی هروی بر اساس بررسی‌ زاویه‌ قلم‌گذاری، کرسی و پراکندگی نقطه‌ها از منظر اصول و مبانی هنر‌های‌تجسمی در آثار منتخب وی است. مولفه‌های حاکم بر این مطالعه شامل1- زاویه نقطه‌گذاری 2- قطر افقی نقطه نسبت به کرسی3- کرسی و موقعیت نقطه‌ها و پراکندگی بوده و در پی پاسخ به این سوالات است: زاویه قلم‌گذاری نقطه و قطر افقی نقطه نسبت به کرسی در آثار میرعلی‌هروی چیست؟ وضعیت کرسی نقطه‌ها و پراکندگی آنها در آثار میر‌علی‌هروی چگونه است؟ اصول شناخت اصل و جعل آثار میرعلی‌هروی با تکیه برسنجش نقطه چیست؟ گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای با بررسی کیفی نقطه در چلیپاهای منتخب انجام و به شیوه توصیفی تحلیلی ارائه شده که ماحصل آن شناخت سبک نقطه‌گذاری میرعلی است. اگرچه زاویه نقطه‌گذاری در نستعلیق 62 تا 5/63 درجه شناخته شده، اما تحلیل آثار میرعلی‌هروی نشان می‌دهد که زاویه دست هر هنرمند در آثار گوناگون و نیز نسبت به آثار دیگران متفاوت بوده و اختلاف زیاد در آن می‌تواند گمانه غیرِاصل بودن اثر را تقویت کند.

کلیدواژه‌ها