شناسایی اصول اجرایی در طراحی مشارکتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1  دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

طراحی مشارکتی به عنوان رویکردی کاربردی در حوزۀ طراحی، همواره با چالش‌های فراوان درگیر بوده است. به‌طوری که حجم وسیعی از مطالعات، به معرفی روش‌های جدید در این زمینه پرداخته‌اند. اما با وجود این گستردگی در پژوهش‌ها، نگارندگان در مرور منابع، به پژوهش جامعی که با هدف دسترسی به مجموعه‌ای یکپارچه از شیوه‌ها یا اصول انجام گرفته باشد، دست نیافتند. به همین دلیل سوال اصلی این پژوهش، در رابطه با شناسایی اصول اساسی در اجرای یک پروژۀ طراحی مشارکتی و بررسی ارتباط بین این اصول است. این مطالعه با هدف رسیدن به تفسیری جدید و یکپارچه در این زمینه قصد دارد تا با مطالعه‌ای کیفی به روش فراترکیب، مجموعه‌ای از اصول کلی برای پیاده‌سازی رویکرد طراحی مشارکتی ارائه دهد. 8 مقوله‌ای که با ترکیب و تفسیر یافته‌های مطالعات منتخب، از طریق سه مرحله کدگذاری شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به عنوان اصول اجرایی بدست آمد، عبارتند از: شفاف‌سازی مشارکت، توانمندسازی مشارکت‌کنندگان، بسترسازی مشارکت، متناسب‌سازی اجزای مشارکت، تحریک مشارکت، عدالت در مشارکت، مدیریت نتایج مشارکت و مشارکت پایدار. در انتها ارتباط مفهومی بین این مقولات بررسی و هشت نوع ارتباط مشخص بین مقوله‌ها شناسایی شد. همچنین با ارائۀ مثال‌هایی از پروژه‌های مشارکتی انجام شده، کاربرد و زمینه‌های استفاده از هشت مقولۀ پیشنهادی، توضیح داده شد.

کلیدواژه‌ها


  1. Bjerknes, G., Ehn, P., & Kyng, M. (1987). Computers and Democracy: A Scandinavian Challenge. Aldershot. UK: Gower.
  2. 2. Botero, A., Hyysalo, S., Kohtala, C., & Whalen, J. (2020). Getting participatory design done: From methods and choices to translation work across constituent domains. International Journal of Design, 14(2), 17-34.
  3. 3. Bødker, S., Dindler, C., Iversen, O. S., & Smith, R. C. (2022). What Is Participatory Design?. In Participatory Design (pp. 5-13). Springer, Cham.
  4. 4. Brandt, E., Binder, T., & Sanders, E. B. N. (2012). Tools and techniques: Ways to engage telling, making and enacting. In Routledge international handbook of participatory design (pp. 145-181). Routledge.
  5. 5. Bratteteig, T., Bødker, K., Dittrich, Y., Mogensen, P. H., & Simonsen, J. (2013). Organising principles and general guidelines for Participatory Design Projects. Routledge international handbook of participatory design, 117-144.
  6. 6. Christiansen, E. (2014). From “ethics of the eye” to “ethics of the hand” by collaborative prototyping. Journal of Information, Communication and Ethics in Society.
  7. 7. Curedale, R. (2013). Service Design: 250 essential methods. Design Community College.
  8. 8. Drain, A., & Sanders, E. B. N. (2019). A collaboration system model for planning and evaluating participatory design projects. International Journal of Design, 13(3), 39-52.
  9. 9. Floyd, C., Reisin, F. M., & Schmidt, G. (1989, September). STEPS to software development with users. In European Software Engineering Conference (pp. 48-64). Springer, Berlin, Heidelberg.
  10. 10. Frauenberger, C., Good, J., & Keay-Bright, W. (2010, November). Phenomenology, a framework for participatory design. In Proceedings of the 11th Biennial Participatory Design Conference (pp. 187-190).
  11. 11. Grønbæk, K., Kyng, M., & Mogensen, P. (1997). Toward a cooperative experimental system development approach. Computers and design in context, 201-238.
  12. 12. Halskov, K., & Hansen, N. B. (2015). The diversity of participatory design research practice at PDC 2002–2012. International Journal of Human-Computer Studies, 74, 81-92.
  13. 13. Hansen, N. B., Dindler, C., Halskov, K., Iversen, O. S., Bossen, C., Basballe, D. A., & Schouten, B. (2019, December). How participatory design works: mechanisms and effects. In Proceedings of the 31st Australian Conference on Human-Computer-Interaction (pp. 30-41).
  14. 14. Hyysalo, S., Jensen, T. E., & Oudshoorn, N. (Eds.). (2016). The new production of users: Changing innovation collectives and involvement strategies. Routledge.
  15. 15. Johnson, M., Hyysalo, S., Mäkinen, S., Helminen, P., Savolainen, K., & Hakkarainen, L. (2014, October). From recipes to meals... and dietary regimes: Method mixes as key emerging topic in human-centred design. In Proceedings of the 8th Nordic Conference on Human-Computer Interaction: Fun, Fast, Foundational (pp. 343-352). 16. Kaario, P., Vaajakallio, K., Lebtinen, V., Kantola, V. & Kuikkaniemi, (2009), Someone Else's Shoes- Using Role-playing Games in User-Centered Service Design, In De Thinking Service Re Thinking Design, the First Nordic Conference on Service Design and Service Innovation, Oslo, 119-134.
  16. 17. Karasti, H, (2001), increasing sensitivity towards everyday work practice in system design, University of Oulu, Oulu.
  17. 18. Kankainen, a., Vaajakallio, K., Kantola, V. & Mattelmaki, T., (2012) Storytelling Group – A Co-Design Method for Service Design, Behaviour & Information Technology, 3(31), 221-230.
  18. 19. Kelly, J. (2019). Towards ethical principles for participatory design practice. CoDesign, 15(4), 329-344.
  19. 20. Kensing, F., & Munk-Madsen, A. (1993). PD: Structure in the Toolbox. Communications of the ACM, 36(6), 78-85. 21. Kensing, F., Simonsen, J., & Bodker, K. (1998). MUST: A method for participatory design. Human-computer interaction, 13(2), 167-198.
  20. 22. Kronqvist, J., Leinonen, T. & Erving, H., (2013), CardBoard Hospital-Prototyping Patient- Centric Environments And Services, Nordic Design Research, 5(?), 293-302.
  21. 23. Kuhn, S., & Muller, M. J. (1993). Participatory design. Communications of the ACM, 36(6), 24-29.
  22. 24. Lee, J. J., Jaatinen, M., Salmi, A., Mattelmäki, T., Smeds, R., & Holopainen, M. (2018). Design choices framework for co-creation projects. International Journal of Design, 12(2).
  23. 25. Melles, G., de Vere, I., & Misic, V. (2011). Socially responsible design: thinking beyond the triple bottom line to socially responsive and sustainable product design. CoDesign, 7(3-4), 143-154.
  24. 26. Muller, M. J., Haslwanter, J. H., & Dayton, T. (1997). Participatory practices in the software lifecycle. In Handbook of human-computer interaction (pp. 255-297). North-Holland.
  25. 27. Muller, M. J. (2003). Participatory design: the third space in HCI. Handbook of HCI. Mahway NJ USA: Erlbaum.
  26. 28. Norman, D. A., & Draper, S. W. (1986). User centered system design: New perspectives on human-computer interaction.
  27. 29. Rice, L. (2018). Nonhumans in participatory design. CoDesign, 14(3), 238-257.
  28. 30. Salmi, A., Poyry, P. & Kronqvist, J., (2012), Supporting Empathetic Boundary Spanning in Participatory Workshops with Scenarios and Personas, International Journal of Ambient Computing and Intelligence,4(4), 21-39.
  29. 31. Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. springer publishing company.
  30. 32. Sandelowski, M. (2008). Reading, writing and systematic review. Journal of advanced nursing, 64(1), 104-110.
  31. 33. Sanders, E. B. N., & Stappers, P. J. (2008). Co-creation and the new landscapes of design. Co-design, 4(1), 5-18. 34. Sanders, E. B. N., Brandt, E., & Binder, T. (2010, November). A framework for organizing the tools and techniques of participatory design. In Proceedings of the 11th biennial participatory design conference (pp. 195-198).
  32. 35. Savolainen, K., & Hyysalo, S. (2020). Cumulative and Combined: Analyzing Methods Use in a Human-Centered Design Mature Company. Journal of Usability Studies, 15(2).
  33. 36. Schuler, D., & Namioka, A. (Eds.). (1993). Participatory design: Principles and practices. CRC Press.
  34. 37. Simonsen, J., & Robertson, T. (Eds.). (2013). Routledge international handbook of participatory design (Vol. 711). New York: Routledge.
  35. 38. Van der Bijl-Brouwer, M., & Dorst, K. (2017). Advancing the strategic impact of human-centred design. Design Studies, 53, 1-23.
  36. 39. Von Hippel, E. (1988). Novel product concepts from lead users. Urabe/Child/Kagono: Innovation Management, 81-101.
  37. 40. Von Hippel, E. (2016). Free innovation (p. 240). The MIT Press.
  38. 41. Williams, R., Stewart, J., & Slack, R. (2005). Social learning in technological innovation: Experimenting with information and communication technologies. Edward Elgar Publishing.
  39. 42. Woolrych, A., Hornbæk, K., Frøkjær, E., & Cockton, G. (2011). Ingredients and meals rather than recipes: A proposal for research that does not treat usability evaluation methods as indivisible wholes. International Journal of Human-Computer Interaction, 27(10), 940-970.
  40. 43. Yasuoka-Jensen, M., & Kamihira, T. (2016, May). How participation is practiced?–Extension of Participatory Design Model. In Service Design Geographies. Proceedings of the ServDes. 2016 Conference (No. 125, pp. 279-291). Linköping University Electronic Press.
  41. 44. URL 1: https://www.academia.edu/26463087/Final_Report_TEMWISIT_project_Co-designing_Immigration_Services_with_Finnish_Governmental_and_Service_Provider_Sector_and_Immigrants
  42. 45. URL2: http://www.servicedesignlab.net/design-probes