تحلیل ساختار روایت در متن و نگاره‌ جنگ تیمور با سلطان محمود والی هندوستان بر مبنای الگوی کنشی گریماس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد  پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، د انشکد ه هنر ، د انشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 استادیار گروه پژوهش هنر، د انشکد ه هنر، د انشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

در نشانه معناشناسی، تحلیل نظام­های روایی، چگونگی کارکرد و دریافت معنا اهمیت دارد. از ساختارگرایانی که الگویی برای شناسایی ساختار روایت ارائه داد، گریماس بود. براساس نظریه گریماس هر روایت دو سطح اصلی و ظاهری دارد که سطح اصلی مبنای تحلیلِ­ روایت است. الگوی­ کنشی براساس تحلیل تقابل­ های دوگانه ­و زنجیره­ های­ روایی تحقق می­یابد و هر نظام روایی به شش جز تقسیم گشته و یک محورکنشی را شامل می­شود. در این پژوهش نگاره­ای از ظفرنامه تیموری 935 با استفاده از روش تحلیل الگوی ­کنشی گریماس از طریق روش اسنادی و به صورت توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. در این تحقیق، طرح اصلی ­در ساختار روایت با استفاده از تقابل ­های دوگانه، زنجیره ­های ­روایی و الگوی­ کنشی­ ­در تصویر­ و روایت متنِ مرتبط با نگاره تحلیل شده است که از نظر ساختاری به متنی واحد تعلق دارد و در هر نگاره روایت خاص خود را داراست. همچنین شباهت­ ها و تفاوت­ های حاکم بر الگوی­ کنشی در مقایسه با متن و در نهایت ارزیابی میزان ارتباط ساختار روایی متن و نگاره با یکدیگر انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می ­دهد که این الگو قابل انطباق با نگارگری است و نگاره با دارا بودن دو سطح زیربنایی و روبنایی در ساختار تحلیل می­ تواند یک متن یا روایت مستقل باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، بابک (1380)، ساختار و تاویل متن، تهران: مرکز.
اخوت، احمد (1392)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: آگه.
اسدی، هما (1393)، نگاهی به سه نظریه‌ی روایت: پراپ، گریمای و تودوروف، کاربرد شناسی و نشانه شناسی، شماره1: صص 61-31. برتنس، یوهانس ویلهم (1384)، مبانی نظریه ادبی، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
ثواب، فاطمه (1394)، بررسی ساختار روایی منظومه‌های غنایی بر پایه نظریه‌ی گریماس(ویس و رامین، خسرو و شیرین، جمشید و خورشید، همای و همایون، لیلی و مجنون) ، پایان نامه دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
دیانتی، الهام (1395)، بررسی ساختار روایی سه منظومه غنایی ورقه و گلشاه عیوقی، گل و نوروز خواجوی کرمانی، لیلی و مجنون قاسمی گنابادی(براساس نظریه گریماس) ، پایان نامه کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه زابل.
ذوالفقاری، حسن؛ ارسطو، پرویز (1388)، داستان معشوق بنارس ملا محمد خطای شوشتری، تهران: چشمه.
شعیری، حمیدرضا (1391)، مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت.
صفری، جهانگیر (1391)، تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 12: صص 100-84.
فضیلت، محمود؛ نارویی، صدیقه (1391)، تحلیل ساختاری داستان جولاهه با مار بر پایه نظریه گریماس، سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، شماره1: صص 262-252.
کالر، جاناتان (1382)، نظریه‌ی ادبی، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
موران، برنا (1389)، نظریه‌های ادبیات و نقد، ترجمه ناصر داوران، تهران: نگاه.
محمدی، محمد هادی؛ عباسی، علی (1381)، ساختار یک اسطوره، تهران: چیستا.
موسوی لر، اشرف السادات؛ مصباح، گیتا (1390)، تحلیل ساختار روایت در نگاره مرگ ضحاک بر اساس الگوی کنشی گریماس، هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، شماره 45: صص 33-23.
هارلند، ریچارد (1388)، درآمدی تاریخی بر نظریه‌ی ادبی افلاطون تا بارت، ترجمه علی معصومی و شاپور جورکشی، تهران: چشمه. یزدی، شرف الدین علی (1336)، ظفرنامه تیموری (تاریخ عمومی ایران در دوره تیموریان)، تصحیح و کوشش محمد لوی عباسی، تهران: امیرکبیر.