2
استادیار، گروه موزه و گردشگری، دانشکده پژوهشهای عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
3
استادیار، گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
10.22059/jfava.2024.379627.667309
چکیده
در دهه پنجاه شمسی، کتاب‌های تصویری گوناگونی با موضوعات مذهبی برای مخاطب کودک و نوجوان منتشر شد. این آثار علیرغم ارزش تاریخی و اطلاعاتی که از تحولات فرهنگی و اجتماعی این دوران ارائه می‌دهند، چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته‌اند. لذا در پژوهش حاضر تلاش شد تا ویژگی‌های بصری این آثار مورد بررسی قرار گرفته و سپس ارتباط آن با جریان‌های مذهبی این دوران مشخص شود. پژوهشگران در گام نخست به طرح این پرسش پرداختند که رویکردهای بصری مسلط در این کتاب‌ها در دهه 50 شمسی چه بوده است؟ و سپس به دنبال پاسخگویی به این پرسش برآمدند که چرا گرایش‌های متفاوتی در تصویرگری کتاب‌های مذهبی در این دوره وجود داشته است؟ هدف پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های بصری کتاب‌های تصویری در دهه 50 شمسی و یافتن نسبت آن با گرایش‌های مختلف مذهبی این دوران بوده است. این پژوهش از نظر هدف توسعه‌ای، از نظر روش تجزیه و تحلیل داده‌ها کیفی، از نظر گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای و از لحاظ روش تحقیق نیز توصیفی-تحلیلی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که دو گرایش بصری فیگوراتیو و غیرفیگوراتیو در کتاب‌های تصویری مذهبی در این دهه وجود داشته که متاثر از دو گونه برداشت مذهبی توسط گروه‌های مختلف بوده است. نخست برداشت عرفانی و معنوی از اسلام و دیگری برداشتی سیاسی-اجتماعی.
)