جایگاه کاندینسکی در نزاع میان صورت و محتوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

2 کارشناس ارشد فلسفه¬ی هنر، ، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

چکیده

چکیده
نقد انتزاع در هنر به شیوه­های گوناگونی صورت می­پذیرد. بدین دلیل که در نقاشی انتزاعی فرم و صورت جایگزین ابژه­های ملموسِ این- جهانی می­گردند. به طور کلی می­توان نقد هنر انتزاعی را به دو دیدگاه اساسی تقسیم نمود: از دیدگاه زیبایی­شناسی فرمالیستی و از دیدگاه زیبایی شناسی محتواگرای ذاتی. فرمالیسم از نظریه­ی کانت مبنی بر ابژه­ی بدون علقه و غاییت بدون غایت سرچشمه گرفته و در آرای نظریه­پردازانِ پساکانتی گسترش یافته است. فرمالیست­ها معتقد بودند که عاطفه­ی زیبایی­شناختی تنها از صورت هنر ناشی می­شود و خود، محتوای هنر است. در مقابل این نظریه، زیبایی­شناسی ذاتی هگلی قرار می­گیرد. از منظر هگل، عالی­ترین صورت­های هنری بیانگر محتوای درونی­اند. هگلی­ها با تأکید بر ویژگی بیانگر هنر، تغیّرات ناشی از از روح دوران را مسبب تحول سبک و صورت در هنر دانسته­اند. با در نظر داشتن این دو دیدگاه این پرسش مطرح می­شود که کاندینسکی، که از طلایه­داران جریان انتزاع در دوره­ی مدرن می­باشد به کدام دسته تعلق دارد؟ آیا آثار کاندینسکی در زمره­ی آفرینش­های معناگرا قرار می­گیرد و یا صرفاً بازی­های زیبای فرم و رنگ هستند؟ این مقاله حین بررسی زیبایی شناسی فرمالیستی و ذاتی، به تحلیل آرا و اندیشه­های کاندینسکی پرداخته و از این رهگذر به تبیین موضع خاص کاندینسکی در نزاع میان صورت و محتوا می­پردازد.

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع

احمدی، بابک (1380)، حقیقت و زیبایی،نشر مرکز، تهران.
بووی، اندرو (1385)، زیبایی شناسی و ذهنیت: از کانت تا نیچه، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
تنر، مایکل (1387)، شوپنهاور، متافیزیک و هنر، ترجمه اکبر معصوم بیگی، نشر آگه، تهران.
ذاکرزاده، ابوالقاسم (1388)، ایده الیسم آلمانی (از ولف تا پیروان جدید کانت)، نشر پرسش،تهران.
ذاکرزاده، ابوالقاسم (1386)، فلسفه شوپنهاور، نشر الهام، تهران.
ستیس، و.ت (1390)، فلسفه هگل، ترجمه دکتر حمید عنایت، انتشارات امیرکبیر، تهران.
شوپنهاور، آرتور (1390)، جهان همچون اراده و تصور، ترجمه رضا ولی یاری، نشر مرکز ،تهران.
شیلر، فردریش(1385)، نامه هایی در تربیت زیبا شناختی انسان (دولت فرزانگی) ترجمه دکتر محمود عبادیان، نشر اختران، تهران.
عبادیان، محمود (1386)، گزیده زیبایی شناسی هگل،انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
کانت، ایمانوئل (1388)، نقد قوه­ی حکم، ترجمه عبد الکریم رشیدیان، نشر نی، تهران.
کاندینسکی، واسیلی (1381)، معنویت در هنر، ترجمه هوشنگ وزیری، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
کروچه، بندتو (1388)، کلیات زیبایی شناسی، ترجمه فواد روحانی، انتشارات علمی فرهنگی،تهران.
ولک، رنه (1387)، تاریخ نقد ادبی جلد 3و4، ترجمه سعید ارباب شیرانی، انتشارات نیلوفر،تهران.
هایدماینر، ورنون (1388)، تاریخ تاریخ هنر، ترجمه مسعود قاسمیان، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
هگل، گئورگ ویلهلم فردریش (1387)، پدیدارشناسی روح و زیباشناسی، ترجمه دکتر محمود عبادیان، نشر علم، تهران.
 
 
Barasch, Moshe (1990), Modern Theories of Art, 1: from Winckelman to Baudelaire, New York University Press, New York.
De Angelis ,Gail (2009), The Journey to Abstraction, Berekeley: U of California, Berkeley and Los Angeles, California.
Dudley,Will (2008), Understanding German Idealism, Acumen Press, Stockfield.
Elie Caslin, Jeremy (1998), Kandinsky’s Theory of Art, University of Virginia, Charlottesville.
Frisch ,Walter (2000), German Modernism, Berekeley: U of California P. Berkeley and Los Angeles, California.
Herbert, Robert (1964),  Modern Artists on Art: Dover Publictions, New York.
 
Kandinsky,Wassily (1994), Complete Writings on Art, Edited and Translated by Kenneth C.Lindsay and Peter Vergo, Da Capo Press, New York.
Knadinsky,Wassily (2008),Concerning the Spiritual in Art, Translated by Michael T.H.Sadler, The Floating Press, Auckland, New Zealand.
Morgan, david (1992), The Idea of Abstraction In German Theories of The Ornament From Kant to Kandinsky, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 50:3,pp (237-242).
Rutter,Benjamin (2010), Hegel on Modern Art, Cambridge University Press, Cambridge.
Selz, Peter (1957), German Expressionist Painting, University of Cslifornia Press,  Berkeley and Los Angeles, California.
Selz, Peter (1957), The Aesthetic Theories of Wassily Kandinsky and their Relationship to the Origin of Non- Objective Painting, Art Bulletin , pp (421-440).
Tolstoy, Leo (1965), What Is Art? Translated By Aylmer Maude, Published By Oxford University Press, Oxford.
Zimmer, Robert (2003), Abstraction In Art With Implications For Perceptions, Philosophical Transactions: Biological Sciences, Vol.358, No.1435, PP (1285-1291