بررسی تزیینات معماری سنتی ایران از منظر دیوار نگاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده هنر های تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده معماری، پردیس هنر های زیبا، دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد نقاشی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

          چکیده
  دیوارنگاری در این مقاله صرفاً به نقاشی های فیگوراتیو با تکنیک فرسک یا تمپرا اطلاق نمی شود؛ بلکه بررسی رابطه بین اثردیواری با محیط، معماری و مخاطب بعنوان سه عامل ارزش­گذار در دیوارنگاری مورد نظر بوده است. ارتباط دیوارنگاره­های اسلامی با معماری، محیط، مخاطب و چیستی عوامل موثر در ارتقائ یک اثر، از مرتبه تزیین به اثری دارای اصالت­های هنری سوال اصلی این پژوهش بوده است. در این مقاله، به جایگاه دیوارنگاری در معماری سنتی ایران (دوره اسلامی) و نقش آن در ساماندهی بصری فضاهای معماری  پرداخته شده است. با توجه به اینکه در اغلب منابع و تحقیقات انجام شده توسط محققین، دیوارنگاره­های این دوره تحت عنوان تزیینات معماری مطرح گردیده است، ویژگی ها ،محدودیت ها و اشکالات این نام­گذاری نیز بررسی گردیده است. در ادامه دیوارنگاره­های دوره اسلامی ایران به دو دسته کلی مذهبی و غیرمذهبی تقسیم بندی شده و ارتباط­های فرمی، معنایی و مفهومی این آثار با محیط پیرامون و معماری حاکم و مخاطب مورد بررسی قرارگرفته و مقایسه­ای بین دیوارنگاره­های مسجد شیخ لطف الله و کاخ عالی قاپو به عنوان دو شاخص دیوارنگاری مذهبی و غیر مذهبی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


 
      فهرست منابع    
آشوری، داریوش(1387)، زبان باز (پژوهشی درباره زبان ومدرنیت )، انتشارات مرکز، دوم، تهران.
 پاکباز، رویین (1383)، دایره المعارف هنر، فرهنگ معاصر، چهارم، تهران.
 دانایی، امیر هوشنگ(1386 )،  المرشد، فرهنگ جامع (فارسی، عربی)، انتشارات نگاه، تهران.
 فرهنگ واژه های مصوب فرهنگستان 1376تا 1385(1387)، تدوین گروه واژه گزینی، نشر آثار، تهران.
 دهخدا، علی اکبر(1349)، لغت نامه، دانشگاه تهران، تهران.
 مکی زاده، مهدی(1387)، تزیینات معماری (تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی )، انتشارات سمت، تهران.
  نجیب اوغلو ،گل رو (1379)، هندسه وتزیین در معماری اسلامی، مهردادقیومی، روزنه، تهران.
نجم آبادی، محمدحسین (1381 )، مسجد شیخ لطف الله و ویژگی های آن، فرزان، تهران.
         کفشچیان مقدم، اصغر(1383)، بررسی ویژگیهای نقاشی دیواری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 20، صص ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
 
Encyclopedia  Britannica(???????), a new survey of universal knowledge, volume 16, The dictionary of art ,Jane turner ,in thirty  - four  volumes ,1996 ,new
Zander, Giuseppe(1968), TRAVAUX  DERESTAURATION  DE  MONUMENTS  HESTORIQUES  EN  IRAN, Is méo, Rome.