آشنایی با منشأ نقوش و عناصرطبیعی موجود در نگارگری و کاغذ ابری (با تأکید بر مرکب‌سازی و رنگ‌سازی نسخه‎های قرون4 تا6 هجری).

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد پژوهش هنر

2 دکتری پژوهش هنر، عضو هیات علمی دانشکده هنر ، دانشگاه شاهد ،تهران.

چکیده

مسئله‌‌ اصلی در این پژوهش شناخت منشأ نقوش کاغذهای ابری و برخی عناصر طبیعی موجود در آثار نگارگری و ارتباط آن‌ها با مرکب‌ها و رنگ‌های قرون اولیه ایران اسلامی است، که منجر به درک شیوه‌های ساخت برخی عناصر طبیعی موجود در آثار نگارگری و کاغذهای ابری است. اهمیت این موضوع در احیاء شیوه‎های کهن است، زیرا ما در عرصه‌ نگارگری و آثار قرون اولیه اطلاعات عینی در باب رنگ‌ها و شیوه‌های ساخت و ترکیبات مورد استفاده در آن‌ها نداریم. هدف پژوهش شناسایی منشأ ساخت برخی عناصر و نقوش طبیعی موجود در آثار نگارگری و ارتباط آن با کاغذهای ابری قرون اولیه اسلامی است. سوال اصلی تحقیق این است که شیوه اجرای نقوش کوه‌ها در نگارگری ایرانی با شیوه ساخت کاغذ ابری چه رابطه‌ای دارد؟ روش انجام تحقیق به شیوه توصیفی- تحلیلی و شیوه‌ جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای وآزمایشی بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که منشأ اولیه‌ ساخت برخی عناصر طبیعیِ موجود در آثار نگارگری و کاغذهای ابری درشیوه‌های خاص مرکب‌سازی و رنگ‌سازی قرون اولیه و در نتیجه استفاده از آن‌ها در هنرهای قرون اولیه بوده است. به بیان دیگر کاغذهای ابری قرون هفتم به بعد الهام گرفته از رنگ‌های خاص و شیوه‌های به کار رفته در کوه‌ها، صخره‌ها و ابرها در آثار نگارگری بوده است.

کلیدواژه‌ها


افشار، ایرج، (1388)، رنگ در کاغذ، گزارش میرا ث، 36،2، ص9.
پوریایی، آرزو، مراثی، محسن،( 1397)، اسرار مرکب و رنگ‌سازی در نگارگری ایران.میراث هنر، تهران.
تفلیسی، حبیش، (1336)، بیان‌الصناعات، فرهنگ ایران زمین، تهران.
خودداری نائینی، سعید، (1389)اسنادی در باب طلب کاغذهای ابری،پیام بهارستان، 2، 2، 7، ص 120-121.
دهخدا، علی‌اکبر، (1330 )، لغت‌نامه دهخدا، دانشگاه تهران، تهران.
ذکاء، یحیی، (1392)، اوج احساس در تلفیق رنگ و کاغذ، رشد آموزش، دوره‌ یازدهم، 1، صص56-57 .
مایل هروی، نجیب، (1372)، کتاب‌آرایی درتمدن اسلامی، مجموعه رسایل در زمینه خوشنویسی، مرکب‌سازی، کاغذگری، تذهیب و تجلید آستان قدس رضوی ، مشهد.
منشی قمی، قاضی احمد. (1366). گلستان هنر. تصحیح احمد سهیلی خوانساری، منوچهری، تهران.
منابع اینترنتی www.deskgram.co1395/9/23
www.instawas.com1395/5/22